Μια Αθηναία στους Πηγαδισάνους Λευκάδας, το 1966!

Βιολέττα Σάντα • 30 Σεπτεμβρίου 2015

Ήταν ψηλή, ντελικάτη και όμορφη, σκέτη νεράιδα.

Το 1966 οι Πηγαδισάνοι όπως και τα περισσότερα χωριά της Λευκάδας μαστιζόταν από φτώχεια και ανέχεια. Το χωριό ήταν ορεινό και δύσβατο. Ο κεντρικός δρόμος στενός, χωμάτινος, γεμάτος λακκούβες. Σπάνια περνούσε αυτοκίνητο, κι όταν αυτό συνέβαινε, ήταν αξιοθέατο για όλους.

Το χωριό είχε αρκετά πηγάδια αλλά δεν είχε πόσιμο νερό. Μια ώρα δρόμο με τα ζώα έπαιρνε το κουβάλημα του νερού μέσα στις ξύλινες βαρέλες.

Τα προϊόντα που έτρεφαν τις οικογένειες και ανάσταιναν τα παιδιά ήταν λιγοστά, λάδι και κρασί. Η καλλιέργειά τους επίπονη και τα θελήματα του καιρού μόνιμος εχθρός. Σοδιά και ανέσοδη για τις ελιές… Χαλάζι και περονόσπορος για τα αμπέλια.

Οι άντρες φοράνε παντελόνια γεμάτα μπαλώματα και οι γυναίκες τα χωριάτικα ρούχα. Εκείνα τα χρόνια χιόνιζε συχνά. Ο χειμώνας ήταν μαρτύριο για τα μικρά κοριτσάκια. Δεν υπήρχαν καλσόν και παντελόνια. Φορούσαν -όσες είχαν- καλτσάκια μέχρι τον αστράγαλο. Τα φορεματάκια τους πάντα ήταν μικρά και στενά, γιατί αυτές μεγάλωναν και ψήλωναν και αυτά παρέμειναν ίδια. Τα γονατάκια τους με το κρύο και το χιόνι ήταν πάντα ακάλυπτα. Ήταν όλο το χειμώνα κατακόκκινα και έτσουζαν…

Η μετανάστευση βρίσκεται στο αποκορύφωμά της και στους Πηγαδισάνους. Η Αυστραλία και αργότερα η Γερμανία, είναι οι χώρες που μεταναστεύουν οι νέοι άντρες και γυναίκες του χωριού. Αλλά και η Αθήνα άρχισε να γίνεται τόπος αποκατάστασης. Άνοιγαν οι δουλειές κυρίως στις οικοδομές. Η ξενιτιά ήταν τίμημα που έπρεπε να πληρώσουν κάποιοι ώστε να μπορέσει αυτή η χώρα να θρέψει τους υπόλοιπους.

Τα κορίτσια προορίζονταν τα περισσότερα για την Αυστραλία. Ένας γαμπρός, ένας άγνωστος άνδρας, αποτέλεσμα ενός συνοικεσίου, τις περίμενε στην άλλη άκρη της γης.

Ο Αντώνης -πρωτεξάδελφός μου- έφυγε για την Αθήνα με το παντελόνι που φορούσε! Στην Αθήνα συνήθως υπήρχε κάποιος συγγενής ή χωριανός που φρόντιζε να βρει δουλειά σε κείνα τα παλικάρια που έφταναν από τα χωριά. Με τα χρόνια πρόκοψαν… έκαμαν οικογένειες…

Στην Αθήνα γνώρισε ο Αντώνης την Σούλα. Ήταν ένα πανέμορφο ζευγάρι. Κοιτάζοντας σήμερα τις φωτογραφίες, θυμίζουν πρωταγωνιστές σε παλιές ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες.

Η Σούλα ήταν βέρα Αθηναία. Δεν είχε μέχρι τα 22 της χρόνια, καμιά σχέση με χωριό. Ήταν όμορφη γυναίκα, καλοντυμένη, φόραγε παπούτσια με τακούνια, κρατούσε τσάντες και είχε πάρα πολλά ρούχα και γυναικεία στολίδια. Είχε ακόμα ένα χόμπι, άγνωστο για το χωριό. Της άρεσε να τραβά φωτογραφίες. Κουβαλούσε μαζί της πάντα μια φωτογραφική μηχανή.

Ήρθε στο χωριό για πρώτη φορά το 1966 και συνέχισε να έρχεται ταχτικά, σε συγγενικούς γάμους και χαρές. Όταν απέκτησε παιδιά, ερχόταν κάθε καλοκαίρι. Έφερνε τα παιδιά, έμενε λίγο καιρό, έφευγε και επέστρεφε στο τέλος του καλοκαιριού, να τα πάρει μαζί της στην Αθήνα.

Αυτή η όμορφη και ντελικάτη γυναίκα είχε μια θετική αύρα. Παρότι η ζωή του χωριού ήταν άγνωστη και πρωτόγνωρη για την ίδια, ενσωματώθηκε τόσο καλά, τόσο αρμονικά… Αν δεν ήταν το ντύσιμο, η φινέτσα, το άσπρο και απαλό της δέρμα, θα έλεγες, πως ήταν μια από το χωριό. Τόσο απλή και καταδεκτική ήταν. Κουβάλησε νερό από τη βρύση στους Μάρκους, έπλυνε τα ρούχα στο μαστέλο, έβγαλε νερό από το πηγάδι με το σύσκλο, έριξε σανό στο γάιδαρο και καμάρωνε σαν μικρό παιδί να παρακολουθεί και να παίρνει μέρος σε όλο το τελετουργικό των γάμων.

Αλλά και ο κόσμος του χωριού παρότι εκείνη την εποχή ήταν μετρημένος, ελεγχόμενος, γεμάτος μάτια και αυτιά, αποδέχτηκε αυτή την ξεχωριστή γυναίκα, με αγάπη, σαν να ήταν ντόπια.

Βρέθηκαν αυτές τις μέρες στα χέρια μου αρκετές φωτογραφίες της Σούλας εκείνης της εποχής. Οι γονείς μου, εγώ, η αδελφή μου, οι θειάδες και οι μπαρμπάδες μου. Παιδικά πορτρέτα με αθώα και ειλικρινή βλέμματα.

Όλες αυτές οι φωτογραφίες έχουν ξεχωριστή σημασία στα δικά μου μάτια. Είναι στιγμιότυπα από τις μνήμες και τις παιδικές μου εμπειρίες.

Το πλύσιμο των μαλλιών της νύφης στους Μάρκους