Νικόλαος Δούμπας. Ο Έλληνας Μαικήνας της Βιέννης

Της Χαράς Παπαδάτου-Γιαννοπούλου

Μιά μικρή συμπλήρωση στό ἄρθρο τῆς  ἱστοσελίδας σας στίς 2. 1.2021 γιά τήν πρωτοχρονιάτικη συναυλία στήν ἄδεια αἴθουσα τοῦ Musikverein, στήν Βιέννη.

Ὅλοι παρακαλουθοῦμε τήν 1η Ἰανουαρίου τήν περίφημη πρωτοχρονιάτικη συναυλία ἀπό τήν αἴθουσα συναυλιῶν τοῦ κτιρίου τῆς Musikverein στήν Βιέννη. Αὐτό ἴσως πού πολλοί δέν γνωρίζουν εἶναι, ὅτι τό περίλαμπρο αὐτό κτίριο, εἶναι δωρεά τοῦ Νικ. Δούμπα, στήν Βιέννη, ὅπως ἤδη ἀναφέρθηκε στό παραπάνω ἄρθρο σας.. 

Ἀξίζει ὅμως νά μάθουνε μερικά περισσότερα πράγματα γιά τόν ἐκπληκτικό αὐτό ἄνθρωπο πού κυριολεκτικά ἀναμόρφωσε τήν Βιέννη.

Ὁ Νικ. Δούμπας (1830 – 1900) εἶναι ὁ ἔλληνας μαικήνας στήν Βιέννη τοῦ 19ου αἰῶνα. Ἐξαιρετικά μορφωμένος καί βαθύπλουτος,  κόσμησε τήν Βιέννη μέ μεγάλα καί ἀξιόλογα κτίρια, ὅπως τό κτίριο τοῦ  Μεγάρου Μουσικής τῆς Βιέννης (Musikverein),  ἀπό ὅπου παρακολουθοῦμε κάθε χρόνο τήν πρωτοχρονιάτικη συναυλία, τό ὁποῖο ἀνέθεσε στόν γνωστό μας ἀρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν. Μία ἀπό τίς ὁδούς πού ἐφάπτονται στό κτίριο φέρει τό ὀνομά του.  

Ἐπίσης τό κτίριο τοῦ Αὐστριακοῦ Κοινοβουλίου, τοῦ Πανεπιστημίου, τό κτίριο τῆς Ἀκαδημίας τῶν Τεχνῶν, τοῦ Δημαρχείου τῆς Βιέννης, καί ἄλλων πολλῶν. Ὑπῆρξε προσωπικός φίλος τοῦ Ριχ. Βάγκνερ, Φρ. Σοῦμπερτ καί τοῦ Γιόχαν Στράους τοῦ Β΄.

Στήν ἐξοχική του κατοικία συνέθεσε ὁ Στράους καί πρωτοπαρουσίασε τό γνωστό βάλς Γαλάζιος Δούναβης, πού εἶναι ἀφιερωμένο στόν Ν. Δούμπα. Κάτι πού δέν ξέραμε.

Ὁ Γιόχαν Στράους Β’, ἔγραψε γιά αὐτόν τήν «Πόλκα τῶν Ἑλλήνων»! Καί ὁ  συνθέτης Ἄντον Κράλ, συνέθεσε γιά αὐτόν τό ἔργο του Dumba Marsch. Μέ δική του προτροπή καί χρηματοδότηση στήθηκαν οἱ ἀνδριάντες τῶν μεγάλων μουσικῶν, Μπετόβεν, Μπράμς Σούμπερτ, κ.ἄ. Ἀλλά ἔδωσε καί στήν Ἑλλάδα πολλά ὅπως π.χ.  οἱ τοιχογραφίες στό προστῶο του παλαιοῦ κτιρίου τοῦ  Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν πραγματοποιήθηκαν ἔπειτα ἀπό δωρεά του.  

Χάρη στόν Δούμπα ἀναδείχθηκαν πολλοί ζωγράφοι μεταξύ αὐτῶν καί οἱ διάσημοι Χάνς Μάκαρτ καί  Γκούσταφ Κλίμτ! Εἰδικά ὁ Γκούσταφ Κλίμτ πού εἶναι ὁ πιό ἀκραιφνής ἀντιπρόσωπος στόν χῶρο τῆς ζωγραφικῆς, τῆς γνωστῆς Κινήσεως Art Nouveau, ἡ ὁποία ἔφερε μιά ἀπρόσμενη ἄνοιξη, τόσο στήν Ἀρχιτεκτονική ὅσο καί στίς ἄλλες τέχνες στά τέλη τοῦ 19ου αἰῶνα, μέχρι τίς ἀρχές τοῦ 20οῦ, ὥσπου πνίγηκε στό αἶμα τοῦ 1ου παγκοσμίου πολέμου καί στή ἔναρξη τῆς βιομηχανικῆς νοοτροπίας.

Γιά τίς μεγάλες του ὑπηρεσίες αὐτοῦ, τοῦ πατέρα του καί τοῦ ἀδελφοῦ του, ἐκτός τῶν πολλῶν διακρίσεω ὁ Αὐτοκράτωρ Φραγκῖσκος Ἰωσήφ (ὁ γνωστό σύζυγος τῆς Σίσσυ) τούς προσέφερε τίτλους εὐγενείας, τούς ὁποίους ὅμως αὐτοί ἀρνήθηκακ, μένοντας πιστοί στις φιλελεύθερες ἰδέες τους. Πέθανε τό 1900 καί ὁ Δῆμος τῆς Βιέννης ἀπεφάσισε νά τόν ἐνταφιάσει στό Κεντρικό Κοιμητήριο στό τμῆμα τῶν μουσουργῶν, ὁπου βρίσκονται τά μεγαλύτερα ὀνόματα τῆς μουσικῆς.

Ἡ ζωή και ἡ προσφορά τοῦ Νικ. Δούμπα εἶναι τεράστια καί δέν ἐξαντλεῖται στό μικρό αὐτό σημείωμα. Καί δέν εἶναι ὁ μόνος.