Οι χαλκάδες σ’ έναν παλιό μαντρότοιχο της πόλης

Ο δρόμος βρίσκεται από στην πίσω μεριά του κτιρίου που είναι τα γραφεία της Μητρόπολης. Δεν έχει όνομα. Η συνέχειά του οδηγεί στο άλλοτε καφενείο του Πάλα για τους παλαιότερους. Είναι κοντά στο ερειπωμένο εκκλησάκι του Αγίου Θωμά. Εκεί υπάρχει ο μαντρότοιχος που εικονίζεται στις φωτογραφίες.

Είναι μισοκατεστραμμένος, χορταριασμένος και αυτή την εποχή «σκεπασμένος» με τα κλαδιά του δέντρου». Μια πιο προσεκτική όμως παρατήρηση φανερώνει του χαλκάδες που είναι επιμελώς τοποθετημένοι πάνω στον τοίχο. Δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά, χρειάζεται αυξημένη προσοχή για να τους ανακαλύψει κάποιος.

Τόσο ο μαντρότοιχος όσο και οι χαλκάδες αν και απέχουν χρονικά μεταξύ τους, έχουν την εξήγηση τους.

Γράφει ο Νίκος Βαγενάς:

«… Η Αμπελώνα άρχιζε από τα μισά της πλατείας του Αϊ-Μηνά και μάλιστα έφερε κουλούρι (πετρόκτιστη μάντρα) σοβατισμένο. Ήταν μια προέκταση από την πύλη που οδηγούσε στο σταθμό του ιππικού των Άγγλων με τοιχόκλειστη αυλή (cortile), όπου η σημερινή είσοδός της αντιστοιχεί στο σοκάκι που οδηγεί (στον ομοίως τοιχόκλειστο χώρο) στα Μπραϊμέικα. Σε κοντινή απόσταση, εκεί όπου το συνεργείο αυτοκινήτων των Σταματελαίων, με πρόσοψη στην πλατεία, υπήρχε ακόμη μία πύλη με αψίδα, η οποία μάλιστα δεν έχει πολλά χρόνια που κατεδαφίστηκε. Επίσης, όπως λένε οι παλιοί, υπήρχε άλλη μία κοντά στο ύψος της οδού Κέννεντυ και ακόμη μία παραπάνω στο δρόμο που οδηγεί στο πάλαι ποτέ Γυμνάσιο και γήπεδο.

Προς του Πάλα σήμερα σώζεται ένα τμήμα της, όπου κατά την περίοδο της Κατοχής οι Ιταλοί ημιονηγοί είχαν «φυτέψει» μια αραδαριά χαλκάδες για να δένουν τα αλογο-μούλαρα.*

Όπως διαβάζουμε στην Ιστορία του Π.Γ. Ροντογιάννη:

Η πρώτη Ιταλική στρατιωτική δύναμη κατοχής -ένα σύνταγμα της μεραρχίας Άκουι- έφτασε στη Λευκάδα την 1/5/1941 με πλοία μεταγωγικά από την Πρέβεζα κα αποβιβάστηκε στην παραλία του εξωτερικού λιμένα της πόλεως μπροστά στο Κάστρο της Αγίας Μαύρας….

Το σύνταγμα της μεραρχίας Άκουι που πρωτομπήκε και το σύνταγμα μελανοχιτώνων, που το αντικατέστησε, στρατωνίσθηκαν κατά μεγάλο μέρος σε οικήματα μέσα στην πόλη, ενώ το σύνταγμα πυροβολικού, που έφθασε τελευταία, στρατοπέδευσε κατά μεγάλο μέρος στον Άγιο Θωμά έξω από την πόλη πριν από το νεκροταφείο.**

* Νίκος Βαγενάς: «Το Καφενείο στου Πάλα και τ’ Αμπαλί», επετηρίς Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών ΙΒ΄2009-2011, Αθήνα, 2013.

** Π.Γ. Ροντογιάννης:Ιστορία της Νήσου Λευκαδας, Αθηνα 1980.