Ο μπάρμπα Σπύρος και το ραντεβού με το καρπούζι…

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

Χθες έφυγε από τη ζωή αθόρυβα όπως τη ζούσε ένας ακόμη άνθρωπος, που σημάδεψε την παιδική ζωή μας. Ο μπάρμπας Σπύρος Κολυβάς, ο άντρας της αδελφής του πατέρα μας, της Χρυσαυγής, που ζούσε με την οικογένειά του στη γραφική Βασιλική και δη στα Κολυβάτα.

Τον θυμάμαι όταν ήρθε γαμπρός στο παλιό σπίτι μας στη Λευκάδα, ένας ευγενικός κύριος που θα παντρευόταν τη λατρευτή αδελφή του πατέρα. Σεμνός με ένα φόβο θαρρείς για το φως, έκρυβε τη ματιά του και το βλέμμα του, κοιτώντας πάντα κάτω.

Θυμάμαι που πήγαμε στο χρυσοχοείο και αγόρασε για την αρραβωνιαστικιά του ένα ζευγάρι υπέροχα μακριά σκουλαρίκια, ένα μενταγιόν με το ελάφι της Ρόδου και το δαχτυλίδι, σαΐτα με χρωματιστή πέτρα, αν δεν με απατά η μνήμη μου. Μικρό κοριτσάκι τότε, θαύμασα τα ωραία χρυσαφικά της νύφης αλλά και την ευγένεια του αρραβωνιαστικού που δεν της έφερε καμιά αντίρρηση, απλώς την κοίταζε με θαυμασμό.

Στις φωτογραφίες του γάμου τους με βλέπω παρανυφάκι, αν και δεν θυμάμαι ακριβώς το γάμο. Ίσως γιατί άλλες φρεσκότερες μνήμες κάλυψαν εκείνη τη σπουδαία μέρα στη ζωή της θειάς Χρυσαυγής και του μπάρμπα-Σπύρου.

Ο μπάρμπας ο Σπύρος, λοιπόν, ήταν γεωργός και καλλιεργούσε τα εύφορα κτήματά του στον κάμπο της Βασιλικής, παράγοντας λάδι και οπωροκηπευτικά. Ερχόταν κάθε εβδομάδα φορτωμένος με καλάθια γεμάτα από τα καλούδια του, παίρνοντας το λεωφορείο από τη Βασιλική που τότε έκανε δυο ώρες να φτάσει στη Λευκάδα. Τα σταφύλια της παραγωγής του, οι ντομάτες και τα καρπούζια του έμειναν στην ιστορία των γευστικών αναμνήσεων της παιδικής μας ηλικίας.

Ο μπάρμπας Σπύρος ήταν γεωργός αλλά είχε μια έμφυτη ευγένεια αστού, σα να μην ταίριαζε στα χώματα της καλλιέργειας. Σα να τάχθηκε εκεί στον κάμπο της Βασιλικής από υποχρέωση προς τα πατρογονικά κεκτημένα και πάντα ονειρευόταν την πόλη ή μάλλον το μακρύ ορίζοντα της θάλασσας. Αλλά όχι, έμεινε στο ραντεβού με τα οργώματα και τη σπορά, στο ραντεβού με τη γη του, αμέτοχος πολλές φορές στο γίγνεσθαι του μικρού του τόπου.

Ο μπάρμπας- Σπύρος ήταν αγαπημένος μου γιατί πρόσεχε, λάτρευε και περιποιούταν τη θεία Χρυσαυγή με πραγματική αφοσίωση. Την άκουγε πάντοτε με θαυμασμό κι έτρεχε να ικανοποιήσει όλες τις μικρές και μεγάλες ανάγκες της. Ήταν ένας καλοπροαίρετος σύζυγος κι ένας αγαπητός πατέρας στα παιδιά του.
Εγώ περνούσα πολλά καλοκαίρια στη Βασιλική, μένοντας όμως στην αδελφή της μητέρας μου, τη θειά Φροσύνη. Αλλά όταν πήγαινα στα Κολυβάτα να δω την οικογένεια της θειάς Χρυσαυγής, το τραπέζι ήταν στρωμένο με όλα τα θαύματα της μαγειρικής της δεινότητας και όλα τα φρούτα από τον κήπο του μπάρμπα-Σπύρου.

Πιότερο μου άρεσε το καρπούζι του. Ήταν ολοκόκκινο, δροσερό και γλυκό. Ούτε ένα καρπούζι του μπάρμπα –Σπύρου δεν ήταν κούφιο ή άνοστο. Τα καρπούζια της παραγωγής του έμειναν αλώβητα από το χρόνο και τα χημικά της εποχής μας. Ήταν ζουμερά με τους μαύρους κόκκους να τα στολίζουν.

Τα τελευταία χρόνια που πήγαινα στη Λευκάδα περί τα τέλη Αυγούστου ο μπάρμπας Σπύρος μου κρατούσε μερικά όψιμα καρπούζια. Του άρεσε να με βλέπει να χώνομαι στις δροσερές φέτες με τον ενθουσιασμό του μικρού κοριτσιού. Του άρεσε να λέω χίλια δυο θαυμαστικά λόγια για την παραγωγή του, που δεν υποχώρησε ποτέ σε ποιότητα και γλύκα κι ας πέρασαν τόσα και τόσα χρόνια…

Φέτος, τον επισκεφθήκαμε τον Ιούνιο, όταν πια είχε διαγνωσθεί με ανίατη ασθένεια. Ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, ήρεμος και παραδομένος θαρρείς στο αναπόδραστο τέλος. Του είπα να με περιμένει με το καρπούζι μας. Ναι, με διαβεβαίωσε είχε φυτέψει τα όψιμα, ναι… Αλλά διέκρινα ότι αυτό ήταν το πρώτο μικρό ψέμα της ζωής του. Ένα ψέμα σχεδόν αναπόφευκτο.

Αυτό τον Αύγουστο το καρπούζι του μπάρμπα Σπύρου θα είναι εκεί στη Βασιλική πάνω στο τραπέζι στο δικό μας ιδιότυπο ραντεβού. Θα δοκιμάσω την πλούσια σκούρα ροζ σάρκα του με τους ολόμαυρους μεγάλους κόκκους. Αλλά ο μπάρμπα-Σπύρος θα έχει μετοικήσει στη γειτονιά του ουρανού σμίγοντας με τους άλλους αγαπημένους μας.

Κάθε φορά που θα μυρίζω καρπούζι εδώ, εκεί, αλλού, θα τον θυμάμαι για το λεπτό του χαρακτήρα, την ευγένειά του και τη διακριτική του στάση απέναντι στη ζωή. Πάντα όρθιο κι ας καθόμασταν όλοι στις καρέκλες, πάντα με το βλέμμα σκυμμένο στη γη που δεν αγάπησε!

Καλό ταξίδι εκεί στους ουρανούς!