Πέντε φωτογραφίες της Λευκάδας (1950-55) της Βούλας Παπαϊωάννου
Η Βούλα Παπαϊωάννου συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους εκπροσώπους της μεταπολεμικής ελληνικής φωτογραφίας και δικαιολογημένα έμεινε γνωστή ως η φωτογράφος της κατοχής, καθώς το έργο της αποτελεί μια συγκλονιστική μαρτυρία των δύσκολων αυτών χρόνων. Το τοπίο της θάλασσας σύντομα επικρατεί στις προτιμήσεις του φακού της στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Προσεγγίζει τα θαλασσινά θέματα με την ίδια ουμανιστική ματιά που διέκρινε το έργο της στα χρόνια του πολέμου.
Οι φωτογραφίες που παρουσιάζουμε προέρχονται από το αρχείο του Μουσείου Μπενάκη. Ως ημερομηνία αναγράφεται «Λευκάδα 1950-55». Αποτολμήσαμε μια μικρή περεταίρω διευκρίνηση στα τοπία που αναγνωρίσαμε.
Ο δρόμος που οδηγεί στο Κάστρο.
Ο Πίσω Μόλος, σημερινή οδός Άγγελου Σικελιανού
Η «μπαράκα» του ιχθυοτροφείου κοντά στον Πόντε
The Author All posts
%20της%20Βούλας%20Παπαϊωάννου){kind=link}
1 Σχόλιο
«Με τραβούσε η γλύκα, η τραγικότητα, οι εκδηλώσεις της ζωής γενικά. Προσπαθούσα να αρπάξω ό,τι μπορούσα. Σκεφτόμουν ότι είναι φευγαλέα η στιγμή της ζωής. Εκείνη που δείχνει όλη την ένταση και τη συγκίνηση που αισθάνεται ο καθένας».
Πόσο γοητευτικό είναι με μια αφορμή … όπως οι εκπληκτικές φωτογραφίες με «Άρωμα Λευκάδας» να κάνεις μία επισκόπηση ( γενική η λεπτομερή) της βιογραφίας κάποιων προσωπικοτήτων είτε περισσότερο είτε λιγότερο γνωστών. Αντιλαμβάνεσαι πολλές φορές στοιχεία όπου σε γοητεύουν αλλά και γίνονται αιτία να σε δυναμώνουν για να πας ακόμα ένα βήμα μπροστά.
Τούτες λοιπόν οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες, είναι άλλη μια απόδειξη ότι ο φωτογραφικός της φακός της Βούλας Παπαϊωάννου είναι η Ελλάδα, το βλέμμα των ανθρώπων της. Αυτή που χάνεται στους γρήγορους ρυθμούς των πόλεων και καταστρέφεται συστηματικά από τις σύγχρονες καταναλωτικές κοινωνίες. Η θέαση τους……ένα διαρκές σχολείο, γνώσης, αυτογνωσίας, έμπνευσης και ελευθερίας, όπως ακριβώς είναι ο Έλληνας, και ο πολιτισμός του. Με διακριτικότητα, σεβασμό και συγκρατημένη συναισθηματική συμμετοχή η Β.Π έχει κατορθώσει να συλλάβει βλέμματα, εκφράσεις και χειρονομίες, που υπαινίσσονται μάλλον παρά καταγράφουν, που δονούν τις αισθήσεις παρά αφηγούνται. Κι αυτό γιατί «μιλάει την παγκόσμια γλώσσα που είναι η γλώσσα της καρδιάς, η γλώσσα της συγκίνησης, του πόνου ή της αγάπης που παντού εκφράζονται με τις ίδιες κινήσεις, τις ίδιες συμπεριφορές, τα ίδια βλέμματα, αφού είναι έκφραση της ανθρώπινης ύπαρξης». Χάρη μάλιστα στις φωτογραφικές της αρετές, τη λιτότητα στην έκφραση και την αφαίρεση περιγραφικών λεπτομερειών, τα θέματα αναφοράς της αποκτούν διαχρονικότητα και αντανακλούν την πίστη στην ανθρώπινη δύναμη, αλλά και την αισιοδοξία που πηγάζει μέσα από ανατρεπτικές καταστάσεις.
Το έργο της μοιάζει κομμένο στα δύο. Το ένα του κομμάτι αφορά στην κρίσιμη για την Ελλάδα δεκαετία του ’40 με το φακό της να στρέφεται στον απλό άνθρωπο που σιωπηρά έφερε στους ώμους του το βάρος των ιστορικών γεγονότων. Το δεύτερο ασχολείται με την «αθάνατη», «αιώνια» Ελλάδα, ….με το φακό ν αποδίδει με γραφικότητα το ελληνικό τοπίο, σε σχέση με τους ανθρώπους της υπαίθρου και με τα απομεινάρια της ιστορίας του, την τραχιά γη, τις ηλιόλουστες παραλίες, τα κάτασπρα γεωμετρικά σπίτια, το άπλωμα των διχτυών από τους ψαράδες…
“Τι με χρη σιγάν; Τι δε μη σιγάν; Τι δε θρηνήσαι;”.(Τί να πω, τί ν᾽ αφήσω και σαν τί να θρηνήσω; ). Οι στίχοι (110) από τις Τρωάδες του Ευρυπίδη που ξεκινάει το λεύκωμα της (1943) εν ονόματι «Μαύρο Λεύκωμα» .
Πηγές:
Πλάτων Ριβέλλης, Από την πληροφόρηση στην ποίηση. Το καλλιτεχνικό έργο της Βούλας Παπαϊωάννου . Η Βούλα Παπαϊωάννου σε πρώτο πρόσωπο. Συνέντευξη στη Ρούλα Μιχαηλίδου , άνοιξη 1988 , Φανή Κωνσταντίνου, Γύρω από τη ζωή και το έργο της Βούλας Παπαϊωάννου Johanna Weber, Στα χνάρια της Βούλας Παπαϊωάννου. Αναζητώντας τα αρχεία Άγγελος Δεληβοριάς , Πρόλογος στην έκδοση του λευκώματος. Γιώργος Μακρίδης, Βούλα Παπαϊωάννου