Πόσο Μακεδονία είναι η ονομασθείσα Βόρεια Μακεδονία;

Ο επικαλούμενος διαμελισμός της γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας μετά τους Βαλκανικούς πολέμους με το υποτιθέμενο μοίρασμά της κατά 51% στην Ελλάδα, κατά 38% στην Γιουγκοσλαβία και κατά 11% στην Βουλγαρία, υποστηρίζεται ότι έγινε με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913. Στη συνθήκη όμως αυτή με την οποία δόθηκε τέλος στον Β’ Βαλκανικό πόλεμο, δεν αναφέρεται καθόλου ο όρος Μακεδονία, ούτε γίνεται λόγος για διαμελισμό κάποιας περιφέρειας. Απλά, επανακαθορίζονται τα σύνορα με γεωγραφικό προσδιορισμό τοποθεσιών, πόλεων, ποταμών και βουνών. Ακόμα και η Οθωμανική αυτοκρατορία ουδέποτε χρησιμοποίησε τον όρο Μακεδονία, αλλά έκανε λόγω για βιλαέτια, όπως το Βιλαέτι της Θεσσαλονίκης ή το Βιλαέτι της Αδριανούπολης.

Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχε σημαντικός Ελληνικός πληθυσμός σε πόλεις του νοτίου τμήματος του σημερινού κρατιδίου των Σκοπίων όπως στο Μοναστήρι, στην Αχρίδα, στην Αντιγόνεια, στη Δίβρη, στο Άστιβο, οι οποίες είχαν και ελληνικά ονόματα. Οι πόλεις αυτές έχουν τις ρίζες τους στην εξάπλωση του αρχαίου Μακεδονικού βασιλείου, όταν και αποτέλεσαν περιφερειακές επαρχίες του. Η σταδιακή σμίκρυνση του πληθυσμού των Ελλήνων σε αυτές τις πόλεις τα μετέπειτα χρόνια αποδίδεται κατά πολλούς στην εχθρική αντιμετώπιση που δέχθηκαν από το Γιουγκοσλαβικό κομμουνιστικό καθεστώς. Το καθεστώς δεν επέτρεπε την ομιλία της μητρικής τους γλώσσας δημόσια, ούτε να θρησκεύουν ελεύθερα. Για το λόγο αυτό όσοι απέμειναν μετέτρεψαν τα ονόματά τους σε σλαβικά. Ο στόχος ήταν είτε η φυγή τους είτε η βίαιη αφομοίωση τους, και τον πέτυχαν. Σήμερα δεν γίνεται καμία αναφορά για τους λίγους Ελληνικής καταγωγής κατοίκους του κρατιδίου οι οποίοι αποτελούν μία μικρή μειονότητα.

Επομένως, η μόνη περιοχή που θα μπορούσε να αποκαλεστεί ως τμήμα της Μακεδονίας είναι αυτό το νότιο κομμάτι το οποίο περιέχει τις πόλεις που αναφέρθηκαν και που φυσικά δεν αποτελεί το επικαλούμενο 38% της συνολικής περιοχής της, αλλά πολύ μικρότερο. Ο κύριος κορμός όμως, της Μακεδονίας κατά την διάρκεια της ιστορίας πάντοτε ήταν το τμήμα το οποίο βρίσκεται στα σημερινά ελληνικά σύνορα, ενώ κατά την πάροδο των ετών τα περιφερειακά γεωγραφικά της όρια άλλοτε εξαπλώνονταν και άλλοτε συρρικνώνονταν. Επομένως, βλέποντας γεωγραφικά το κρατίδιο των Σκοπίων διαπιστώνουμε ότι έχει κατά διαστήματα μία έμμεση και ταυτόχρονα μία ελάχιστη γεωγραφική σχέση με τη Μακεδονία, οι δε σημερινοί κάτοικοί του σχεδόν καμία.

Το 1929 όταν δημιουργήθηκε η Γιουγκοσλαβία διαπιστώνουμε ότι η γεωγραφική περιοχή που σήμερα ανήκει στο κρατίδιο των Σκοπίων μαζί με μέρος περιοχής που σήμερα ανήκει στο Κόσοβο (Πρίστινα) και στην Σερβία (Βράνιε) αποτελούσε μία διοικητική περιφέρεια με την ονομασία Vardarska. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, ο τότε ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας Τίτο, μετέτρεψε τη χώρα σε ομοσπονδία, και το ομόσπονδο κράτος που περιελάμβανε σχεδόν όλη την επικράτεια της περιφέρειας Vardarska, μετονομάστηκε σε Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Η βάφτιση αυτή δεν έγινε χωρίς «υπόβαθρο». Το 1920 στη 2η συνδιάσκεψη της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας εμφανίστηκε για πρώτη φορά θέμα περί αυτονόμησης της Μακεδονίας και της Θράκης από τους Βούλγαρους, αλλά απορρίφθηκε.

Το 1923 όμως, η Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία υιοθετεί στην 6η συνδιάσκεψη τις βουλγαρικές απόψεις για την αυτονομία της Μακεδονίας και της Θράκης, ενώ το 1924 οι Βούλγαροι περνάνε τις θέσεις τους και στο 5ο συνέδριο της Κομιντέρν. Δυστυχώς, τότε οι Έλληνες αντιπρόσωποι του ΚΚΕ δεν διαφώνησαν, ενώ στη συνέχεια στελέχη του ΚΚΕ που εξέφρασαν την αντίθεσή τους είτε διαγράφτηκαν είτε αποχώρησαν από το κόμμα. Οι Βούλγαροι αρχικά και μετά οι Σλάβοι αδυνατούσαν να χωνέψουν τα νέα σύνορα που είχαν διαμορφωθεί με την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τους Έλληνες. Το 1934 εισάγεται η θεωρία περί “(Σλαβο)μακεδονικού έθνους” και το Κομουνιστικό Κόμμα της Γιουγκοσλαβίας αποφασίζει την ίδρυση “Μακεδονικού” Κομμουνιστικού Κόμματος στο σλαβικό τμήμα της επονομαζόμενης Μακεδονίας. Τις μετέπειτα δεκαετίες εμφανίζονται χάρτες οι οποίοι παρουσιάζουν την περιοχή της Μακεδονίας του Ελληνικού κράτους προσαρτημένη στο ομόσπονδο κράτος της τότε Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, σε ένα δηλαδή ενιαίο κράτος της μεγάλης ενιαίας Μακεδονίας των Σλάβων.

Γίνεται λοιπόν, αντιληπτό ότι η Μακεδονική εθνοτική θεωρία κατασκευάστηκε στις αρχές το 20ου αιώνα για να καλύψει τις επεκτατικές εδαφικές βλέψεις αρχικά των Βουλγάρων και κατόπιν των Σλάβων έναντι της Μακεδονίας και της Ελλάδας, με σκοπό αυτόν που δεν κατάφεραν με τους Βαλκανικούς πολέμους, την έξοδό τους στο Αιγαίο.

Αν μεταφερθούμε στο σήμερα ο τόπος που υπογράφτηκε η «περίφημη» συμφωνία των Πρεσπών, στο χωριό Ψαράδες της Φλώρινας, δεν είναι τυχαίος. Τον Μάρτιο του 1949 σε αυτό το χωριό πραγματοποιήθηκε το 2ο συνέδριο του Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου, διαδόχου του Σλαβομακεδονικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου. Στην ανακοίνωση του συνεδρίου, στο οποίο μίλησε και ο τότε ηγέτης του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης αναφέρεται ότι το συνέδριο: «Θα διακηρύξει την ένωση της Μακεδονίας σε ένα ενιαίο, ανεξάρτητο, ισότιμο μακεδονικό κράτος μέσα στη λαϊκοδημοκρατική ομοσπονδία των βαλκανικών λαών, …». Εν ολίγοις, σε αυτό το συνέδριο, σε αυτόν τον τόπο διακηρύχτηκαν επίσημα οι αλυτρωτικές βλέψεις του Γιουγκοσλαβικού καθεστώτος έναντι της Ελλάδας και της Μακεδονίας.

Αυτόν τον τόπο, δυστυχώς, επέλεξε ο πρωθυπουργός της χώρας μας για να υπογράψει αυτή τη συμφωνία μαζί με τον τότε υπουργό εξωτερικών. Βέβαια, κατά τον πρωθυπουργό το περιεχόμενό της αδυνατούν να κατανοήσουν μερικοί «ανόητοι ακραίοι εθνικιστές», όπως ομολόγησε στο νέο του πολιτικό φίλο Γάλλο πρωθυπουργό Μακρόν πρώην στέλεχος ή «κοράκι» κατά τους προ του 2015 χαρακτηρισμούς του πρωθυπουργού, της επενδυτικής τράπεζας Goldman Sachs. Το ερώτημα που γεννιέται είναι αν επέλεξε τους Ψαράδες εν αγνοία του ή εν γνώσει του. Όποια και να είναι η απάντηση το αποτέλεσμα είναι το ίδιο επικίνδυνο.

Αρκετούς μήνες μετά την υπογραφή της συμφωνίας ίσως να φαντάζει μάταιο να γίνεται λόγος γι’ αυτήν. Ο ερχομός όμως, των δημοτικών και των περιφερειακών εκλογών, καθώς και των ευρωεκλογών, καθιστά αδύνατη τη λησμόνησή της. Η στάση κάθε υποψήφιου δημάρχου, περιφερειάρχη και βέβαια ευρωβουλευτή απέναντι σε ένα μείζον εθνικό θέμα αποτελεί ένα κρίσιμο δείγμα των αξιών που πρεσβεύει. Σε περίπτωση εκλογής του οι αξίες αυτές θα διαμορφώσουν το πλαίσιο με το οποίο θα υπηρετήσει και θα υπερασπιστεί τα συμφέροντα των πολιτών.

Μαργέλης Κωνσταντίνος