Ράνια-Κάρμεν Γράψα: Η Λευκαδίτισσα που σώζει μια ανθρώπινη ζωή

Η Ράνια-Κάρμεν Γράψα, ένα 26χρονο κορίτσι από τη Λευκάδα, μόλις πριν από λίγες μέρες ενημερώθηκε πως βρέθηκε η μοναδική συμβατή δότης, ανάμεσα σε δείγμα δυόμισι εκατομμυρίων ανθρώπων από όλο τον κόσμο, για έναν άνθρωπο που πάσχει από λευχαιμία. Προκειμένου να σωθεί ένας συνάνθρωπός μας, η Ράνια, χωρίς δεύτερη σκέψη, απάντησε θετικά στην πρόκληση της επέμβασης, κι αν όλα πάνε καλά, σε λίγο καιρό θα πραγματοποιηθεί η μεταμόσχευση προκειμένου να δώσει μυελό των οστών σε έναν άντρα από την Ισπανία. Ας γνωρίσουμε όμως λίγο καλύτερα αυτό το σπάνιο νεαρό κορίτσι που ζει ανάμεσά μας!

Πες μας λίγα λόγια για σένα.. προκειμένου να σε γνωρίσουμε λίγο καλύτερα.

Ονομάζομαι Ράνια-Κάρμεν Γράψα, είμαι 26 χρονών και έχω σπουδάσει κοινωνική λειτουργός στο ΤΕΙ Πατρών. Προσωρινά εργάζομαι ως κοινωνική λειτουργός στη Πρόνοια του Δήμου Λευκάδας και στον ελεύθερό μου χρόνο, ασχολούμαι με το τρέξιμο στον αθλητικό σύλλογο «Φίλανδρος».

Πως προέκυψε να γίνεις εθελοντής δότης μυελού των οστών;

Από όταν έκλεισα τα 18 έγινα εθελοντής αιμοδότρια. Σε αυτό επηρεάστηκα θετικά από μικρή ηλικία, καθώς ήταν και ο πατέρας μου εθελοντής αιμοδότης. Εδώ και οχτώ χρόνια, κάθε 6 μήνες πηγαίνω και δίνω αίμα πιστεύοντας ότι ένας συνάνθρωπός μου το έχει πραγματικά ανάγκη και εμένα δε μου κοστίζει τίποτα παραπάνω από λίγα λεπτά και ένα μικρό πόνο από το τσίμπημα της βελόνας. Έτσι, πριν από 4 χρόνια περίπου, σε μια από τις τακτικές επισκέψεις μου στο νοσοκομείο για να δώσω αίμα, ξαφνικά έπεσε το μάτι μου πάνω σε ένα φυλλάδιο σχετικά με το πώς μπορεί κάποιος να γίνει δότης μυελού των οστών. Κάτι με τράβηξε σε αυτό, και χωρίς να το πολυσκεφτώ θέλησα να μάθω περισσότερα. Έτσι ρώτησα το γιατρό πόσο ακίνδυνο είναι και αν θα μπορούσα να γίνω εθελόντρια. Μου εξήγησε ότι για αρχή έπρεπε να μου πάρουν λίγο αίμα για τις απαραίτητες εξετάσεις και στη συνέχεια να συμπληρώσω ένα έντυπο. Αφότου τελείωσε το τυπικό μέρος με ενημέρωσε πως αν τυχόν βρισκόμουν συμβατός δότης για κάποιον ασθενή, θα με ειδοποιούσε και τότε θα αποφάσιζα αν θέλω να συμμετέχω στην επέμβαση ή όχι.

Όταν έκανες εγγραφή ως δότης, πίστευες ποτέ ότι θα έρθει η στιγμή που ίσως μπεις σε αυτή τη διαδικασία; Ήταν κάτι που είχες συνειδητοποιήσει ή καταλαβαίνεις τώρα τη σοβαρότητά του;

Δε το θεωρούσα απίθανο, αλλά ούτε πίστευα ότι θα γινόταν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Ωστόσο όταν πήρα την απόφαση, ήξερα σε τι διαδικασία μπαίνω. Ούτως ή άλλως απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει κάποιος εθελοντής δότης είναι να είναι συνειδητοποιημένος και απολύτως βέβαιος για την απόφασή του. Άτομα που έχουν αμφιβολίες ή εγγράφονται κάτω από συναισθηματική ή άλλη πίεση, χωρίς να είναι σίγουρα αν είναι πραγματικά πρόθυμοι να προχωρήσουν, θα πρέπει να κατανοήσουν ότι δίνουν ψεύτικες ελπίδες στους ασθενείς. Κατανοώ τη σοβαρότητα της κατάστασης αλλά πιστεύω ότι θα την συνειδητοποιήσω ακόμη καλύτερα, όταν έρθει η στιγμή να γίνει η λήψη κυττάρων.

Πως ένιωσες όταν έμαθες πως βρέθηκες συμβατός δότης και θα μπείς σε αυτή τη διαδικασία;

Τα πρώτα συναισθήματα, όταν μίλησα με το γιατρό του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Πατρών και μου είπε τα νέα, ήταν χαρά, που ίσως κατάφερνα να σώσω έναν άνθρωπο. Αμέσως μετά ξεκίνησα να σκέφτομαι αν θα πάνε όλα καλά. Ωστόσο πλέον, δεν φοβάμαι καθόλου. Αντίθετα ανυπομονώ να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα η επέμβαση για να μην ταλαιπωρείται άλλο ο ασθενής.

Ουσιαστικά αυτό που θα κάνεις, είναι να σώσεις τη ζωή κάποιου άλλου ανθρώπου; Πως αισθάνεσαι γι’ αυτό;
Η αλήθεια είναι πως αυτό το συναίσθημα της προσφοράς, είναι απερίγραπτο! Είμαι ο μοναδικός συμβατός δότης ανάμεσα σε δυόμιση εκατομμύρια ανθρώπους. Όπως μου είπε ο γιατρός, είμαι η μοναδική του ελπίδα για να ζήσει. Νιώθω απίστευτη χαρά αλλά σίγουρα δε συγκρίνεται με τη χαρά που θα νιώσει ο ασθενής, όταν μάθει ότι βρέθηκε συμβατός δότης και δέχεται να συνεχίσει τη διαδικασία.

Πως γίνεται η διαδικασία λήψης του μοσχεύματος; Είναι κάτι θεωρητικά ανώδυνο;

Η διαδικασία λήψης του μοσχεύματος γίνεται με δύο τρόπους. Είτε από το αίμα είτε από τη λεκάνη. Εγω θα δοκιμάσω αρχικά το πρώτο τρόπο. Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει 2-3 ώρες και ίσως να χρειαστεί και δεύτερη μέρα για να ολοκληρωθεί. Ο δεύτερος τρόπος που γίνεται από τη λεκάνη, με ειδική βελόνα, είναι εξίσου ανώδυνος καθώς χορηγείται τοπική αναισθησία.

Έχεις άγχος για τη μεταμόσχευση;

Προς το παρόν δεν έχω καθόλου άγχος. Γιατί σκέφτομαι μόνο το αποτέλεσμα και όχι τη διαδικασία. Όσο και αν πονέσω θα ξεχαστεί σύντομα, αν μάθω ότι όλα πήγαν καλά!

Τι γνωρίζεις για τον άνθρωπο στον οποίο θα δόσεις μυελό των οστών;

Το μόνο που γνωρίζω είναι ότι είναι Ισπανός και πάσχει από λευχαιμία. Είναι στο στάδιο χημειοθεραπειών και αν τυχόν ο οργανισμός του δεν ανταποκριθεί σωστά, όπως συμβαίνει ως τώρα, θα προχωρήσουμε στη μεταμόσχευση.

Σύμφωνα με την αρχή του εθνικού οργανισμού μεταμοσχεύσεων, δεν επιτρέπεται να γνωρίζεις πολλές πληροφορίες για τον ασθενή, ιδιαίτερα πριν την μεταμόσχευση, ωστόσο μετά, έχεις τη δυνατότητα να μάθεις περισσότερα γι΄αυτόν, για την έκβαση της υγείας του κλπ. Θα επεδίωκες κάτι τέτοιο;

Είναι αλήθεια, ότι ο δότης μπορεί να ενημερώνεται για την εξέλιξη της πορείας του ασθενούς, αλλά απαγορεύεται αυστηρά, η αποκάλυψη οποιουδήποτε επιπλέον στοιχείου σχετικά με την ταυτότητα του ενός ή του άλλου. Γνωρίζω ελάχιστα, αλλά δεν ενδιαφέρομαι να μάθω κάτι παραπάνω. Ίσως το μόνο που θα ήθελα να μάθω, είναι η ηλικία του, χωρίς να το θεωρώ και απαραίτητο. Μετά από ένα χρόνο και εφόσον όλα έχουν πάει καλά μπορούμε να γνωριστούμε, και αυτό είναι σαφώς κάτι που θα ήθελα πολύ.

Σε κάποιο σημείο παραπάνω, ανέφερες το ενδεχόμενο να μη γίνει η μεταμόσχευση; Σε ποια περίπτωση δεν θα γίνει;

Υπάρχουν δύο περιπτώσεις. Η πρώτη είναι η πολύ θετική περίπτωση, να πάνε καλά οι χημειοθεραπείες του ασθενούς , και να μην χρειαστεί να προχωρήσουμε στην επέμβαση. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που δυστυχώς δύσκολα μπορεί να συμβεί. Η δεύτερη είναι η πιο αρνητική εξέλιξη, να προχωρήσει δηλαδή τόσο γρήγορα η ασθένεια και να αποβιώσει ο ασθενής, πριν προλάβει να γίνει η μεταμόσχευση. Αυτό είναι φυσικά κάτι που απευχόμαστε όλοι.

Που θα γίνει η μεταμόσχευση; Θα χρειαστεί να ταξιδέψεις;

Η μεταμόσχευση θα γίνει στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Πατρών με τη παρουσία ειδικευμένου προσωπικού.

Τι γίνεται με τα έξοδα;

Τα έξοδα μετακίνησης, διαμονής, σίτισης και ότι άλλο χρειαστεί είναι πληρωμένα από τον ασφαλιστικό φορέα του ασθενή. Δεν επιβαρύνομαι σε τίποτα

Τι λένε οι δικοί σου άνθρωποι για όλα αυτά, είναι θετικοί;

Όταν είχα κάνει την αίτηση για να γίνω δότρια το είχα κρατήσει κρυφό, καθώς δεν ήταν ιδιαίτερα θετικοί. Είναι λογικό όποιος δεν γνωρίζει να φοβάται. Έτσι, κι αυτοί ήταν διστακτικοί καθώς φοβόταν μήπως κάτι πάει στραβά. Τώρα όμως αυτό έχει αλλάξει και μάλιστα είναι ιδιαίτερα περήφανοι για μένα, καθώς έχουν βεβαιωθεί ότι τίποτα κακό δε μπορεί να συμβεί παρά μόνο καλό.

Υπάρχουν άλλοι άνθρωποι στον περίγυρό σου που είναι εθελοντές δότες;

Δυστυχώς όχι, αλλά από την ώρα που συνέβη αυτό έχω δει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προθυμία από πολλούς, έστω να μάθουν περισσότερα για το θέμα του εθελοντισμού. Θέλω να πιστεύω, ότι το δικό μου παράδειγμα θα κινητοποιήσει κι άλλο κόσμο στο νησί. Είναι μια καλή ευκαιρία να μάθουν όλοι πόσο πολύτιμη είναι η βοήθειά μας σε συνάνθρωπους μας που μας χρειάζονται. Μπορεί ο κάθε ένας μας να γίνει η αιτία για να σωθεί κάποιος άλλος, κι αυτό είναι κάτι μαγικό!

Ποια είναι η σχέση σου με τον εθελοντισμό γενικότερα;

Πιστεύω πολύ στην έννοια του εθελοντισμού, γι αυτό και τη στηρίζω με κάθε δυνατό τρόπο τα τελευταία χρόνια. Η πρώτη φορά που συμμετείχα σε δράση εθελοντισμού ήταν στα 19 μου, όταν ήμουν φοιτήτρια. Ήμουν εθελόντρια στο Χαμόγελο του παιδιού. Πήγαινα στη παιδιατρική του νοσοκομείου και σε συνεννόηση με το προσωπικό απασχολούσα τα παιδιά στον παιδότοπο του κτηρίου, δίνοντας τη δυνατότητα στους γονείς τους να ξεκουραστούν λίγο αλλα και στα ίδια να ξεφύγουν από τη ρουτίνα της θεραπείας τους. Ακόμη, όσα παιδιά αδυνατούσαν να βγουν από το θάλαμό τους, τα απασχολούσα ατομικά. Ήταν κάτι που με χαροποιούσε ιδιαίτερα και με δίδαξε πολλά για τη ζωή.

Δεν είναι κάτι συνηθισμένο να συναντάς σε μια μικρή κοινωνία, όπως η Λευκάδα, εθελοντές δότες. Τι νομίζεις ότι ευθύνεται γι αυτό;

Πιστεύω ότι ο κόσμος στην επαρχεία βρίσκετε σε άγνοια σχετικά με τέτοια θέματα, κι αυτό είναι σφάλμα που προέρχεται από τη κοινωνία και τη παιδεία μας. Όταν ακούει κάποιος τις έννοιες του εθελοντισμού και της δωρεάς, σε ότι έχει να κάνει με την υγεία, αυτομάτως περικλείεται από φόβο. Όλοι λίγο πολύ μπορεί να φοβόμαστε ή να μην επιθυμούμε να βάλουμε τον εαυτό μας σε ‘’μπελάδες’’. Μα ας έρθουμε λίγο στη θέση του ασθενούς που κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του, ή ας έρθουμε στη θέση των συγγενών του, που παλεύουν μη τους φύγει απ’ αυτή. Ας αναλογιστούμε μόνο πόση χαρά μπορούμε να προσφέρουμε σε αυτούς τους ανθρώπους, εάν χαραμίσουμε λίγο από το χρόνο μας. Ακριβώς έτσι το σκέφτομαι και παίρνω δύναμη και γίνομαι κάθε μέρα όλο και πιο σίγουρη για την απόφασή μου. Θέλω να πιστεύω, ότι μετά την συνέντευξη μου στην εφημερίδα σας θα κινητοποιηθούν κ θα ευαισθητοποιηθούν αρκετοί συμπολίτες μας.

Αλήθεια πως γίνεται κανείς δότης μυελού των Οστών; Απαιτούνται κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις γι’ αυτό;

Εθελοντής δότης αιμοποιητικών κυττάρων μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε έχει ξεπεράσει το 18 έτος της ηλικίας του και δεν είναι μεγαλύτερος από 55 χρόνων, δεν έχει ιστορικό μεταδοτικών νοσημάτων, νεοπλασιών ή καρδιοπαθειών (παρόμοιες προϋποθέσεις με αυτές της εθελοντικής αιμοδοσίας). Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία, εγώ θα συμπλήρωνα ακόμη, να διακατέχεται από εθελοντικό πνεύμα και αγάπη για τον συνάνθρωπό του.

Η Ελλάδα, συγκριτικά με άλλες χώρες, έχει αρκετούς εθελοντές δότες ή όχι;

Σύμφωνα με στοιχεία, οι καταχωρημένοι Έλληνες εθελοντές, στις 31/12/2006, ήταν 19.533, αριθμός που είναι εξαιρετικά μικρός αν αναλογιστεί κανείς τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό των ασθενών που χρειάζονται μεταμόσχευση. Μέχρι σήμερα, για το 95% των ασθενών που έχουν μεταμοσχευθεί, οι δότες προέρχονταν από «Δεξαμενές» του Εξωτερικού. Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι η αναζήτηση δοτών ανάμεσα σε άτομα με κοινή καταγωγή είναι αποτελεσματικότερη λόγω γενετικών ομοιοτήτων. Επομένως είναι επιτακτική η ανάγκη αύξησης των Ελλήνων δοτών προς όφελος των Ελλήνων ασθενών, αλλά και για την ουσιαστικότερη συμμετοχή της χώρας μας στη διεθνή προσπάθεια. Σε αυτό το σημείο να συμπληρώσω, ότι λόγο του δεύτερου ονόματός μου, Κάρμεν, με ρώτησαν αν έχω κάποια σχέση με την Ισπανία, προκειμένου να δικαιολογήσουν πιο εύκολα τη συμβατότητα που βρήκαν.

Ευχαριστούμε ιδιαίτερα αυτό το ξεχωριστό κορίτσι για την συνέντευξη που μας παραχώρησε!

Συνέντευξη: Αραβανή Γεωργία

Πηγή: www.nealefkadas.gr