Σαν σκηνή από την Οδύσσεια…

Στους Τσουκαλάδες ο γάμος άρχιζε αρκετές μέρες πριν, με το πλύσιμο των μαλλιών για τα στρώματα. Επειδή το χωριό δεν είχε νερά, κατέβαιναν (με τα πόδια, εννοείται) στην παραλία του Αϊ-Γιάννη, σ’ ένα ονειρεμένο τοπίο, όπου το πράσινο φτάνει μέχρι τη θάλασσα. Με τα άλογα κουβαλούσαν τα μαλλιά σε μεγάλα υφασμάτινα σακιά. Στο κεφάλι οι γυναίκες κουβαλούσαν κόφες και κοφοπούλες με όλα τα χρειαζούμενα για το μαγείρεμα και το φαγοπότι.

Στον Αϊ-Γιάννη, δίπλα στη θάλασσα, έφτιαχναν σκάβοντας στην άμμο ένα λόμπο μεγάλο σαν δωματιάκι, για να έχουν γλυκό νερό. (Εκεί αναβλύζουν γλυκά νερά.) Οι γυναίκες έπλεναν τα μαλλιά τραγουδώντας και άλλες δίπλα χόρευαν στην άμμο. Πιο πίσω, στ’ απόσκια, οι άντρες έστηναν φωτιές και μαγείρευαν. Συνήθως ζερόβρασμα. Πίτες και γλυκά τα είχαν φέρει έτοιμα από το χωριό. Η νύφη κι ο γαμπρός, με δίσκους, τριγυρνούσαν και κερνούσαν όλους ούζο και γλυκά.

Όταν πλένονταν τα μαλλιά, τα απλώναμε στην άμμο, κοντά στη θάλασσα. Ήταν ποκάρια* και κάθε τόσο πηγαίναμε και τα γυρίζαμε για να στεγνώσουν. Τότε στρώναμε τα άσπρα τραπεζομάντιλα που είχαμε φέρει, βγάζαμε τα πιάτα, τα ποτήρια, όλα τα σκεύη που είχαμε φέρει από το χωριό και τις πίτες, μοίραζαν και το ζερόβρασμα. Τρώγαμε, είχαμε βέβαια και κρασάκι μαζί μας και πίναμε. Λέγαμε ευχές για το ζευγάρι, τραγουδούσαμε τα τραγούδια που λέγαμε και την ώρα που πλέναμε:

Νυφουλα καλορίζικη,
πλένουμε τα μαλλιά σου.
Να ζήσεις με τ’ αϊταίρι σου
και με τη συντροφιά σου. […]

(α)γιούλια τα μαλλάκια σου
κι (α)γιούλικα μυρίζουν
 κι όταν περνάς στις γειτονιές
 αντρόγυνα χωρίζουν.

Αργά το απόγευμα φορτώναμε τα πάνινα τσουβάλια με τα πλυμένα μαλλιά στα άλογα, φορτώνανε και τις κόφες στο κεφάλι οι γυναίκες κι ανηφορίζαμε για το χωριό. Η νύφη κι ο γαμπρός, όταν συναντούσαν κάποιον, τον κερνούσαν.

Ομάδα γυναικών από τους Τσουκαλάδες

* Όλο το μαλλί του προβάτου, όταν το κουρεύουν, βγαίνει σε ένα κομμάτι” αυτό είναι το ποκάρι. Τα παίρναμε από απέναντι, από την Ακαρνανία, από τους βοσκούς.

Από το βιβλίο της Εύης Βουτσινά «Λευκαδίτικα μαγειρέματα» – Εκδόσεις fagotto books 2008