Στη Βόνιτσα επί Γερμανικής κατοχής

ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η Αμφικτιονία Ακαρνάνων έχει ενεργό project για τα γεγονότα της Βόνιτσας επί Γερμανικής κατοχής. Με βάση τα μέχρι τώρα συγκεντρωμένα στοιχεία, υπάρχει προοπτική να έχει ολοκληρωθεί, το project, στα τέλη του 2016. Την περίοδο του καλοκαιριού 2015 υπήρξε μια σχετική δημοσίευση με ορισμένα από τα στοιχεία που είχαν συγκεντρωθεί, ώστε να προκληθεί το ενδιαφέρον όσων είχαν χρήσιμες πληροφορίες.
Πράγματι υπήρξε μια καλή ανταπόκριση.

Πρόσφατα μέσω της συντακτικής ομάδας του Ξηρομερο News, ο Αλέξης Κατεφίδης μας τροφοδότησε με μια σειρά φωτογραφιών της Βόνιτσας από την περίοδο της Γερμανικής κατοχής. Οι φωτογραφίες προέρχονται από το ebay, δημοπρατημένες από παλαιοπωλείον στη Γένα της Ανατ. Γερμανίας.

Σε μερικές από αυτές τις φωτογραφίες ενεργήσαμε αφαίρεση του υδατογραφήματος, μήπως και είχαμε περισσότερες πληροφορίες για τα στοιχεία που βρίσκονται πίσω από το υδατογράφημα.

Αρχίσαμε την παρατήρηση των φωτογραφιών, ώστε μέσα από τα εικονιζόμενα στοιχεία, να εξαχθούν χρήσιμες παρατηρήσεις.

Ας δούμε μια – μια τις φωτογραφίες και τις δικές μας παρατηρήσεις. Αν κάποιος αναγνώστης του άρθρου, αντιληφθεί κάτι πρόσθετο, το email της Αμφικτιονίας είναι γνωστό (stilianosd@hotmail.com). Περιμένουμε τις δικές σας χρήσιμες διαπιστώσεις:

Η φωτογραφία πρέπει να τραβήχτηκε καλοκαιρινούς μήνες, όπως μας φανερώνουν τα σόρτς και τα φανελάκια των παιδιών αλλά και των στρατιωτών.

Η σκιά του σπιτιού στη θέση (7) μας προσδιορίζει ότι ήταν ένα καλοκαιρινό πρωινό. Η τσιμεντόστρωση της προβλήτας του φάρου (θέση 1) ακόμα δεν έχει φτιαχτεί.

Στη παραλία έχει «δέσει» ένα καράβι με μεγάλο βύθισμα και γιαυτό δεν έχει πλησιάσει στα πιο ρηχά της προβλήτας. Η γέφυρα (θέση 4) δίνει την πρόσβαση στο καράβι και δύο γερμανοί ετοιμάζονται να ανέβουν.

Τα νερά του Αμβρακικού είναι τουλάχιστον μια πιθαμή πιο χαμηλά από το ύψος που έχουν το καλοκαίρι 2015 (μεσοσταθμικά). Η θέση 3, τα σκαλοπάτια, είναι ένας καλός μπούσουλας για να διακρίνουμε την διαρκή τάση ανόδου των νερών μέσα στον Αμβρακικό κόλπο.

Στο βάθος το αρχοντικό του Αριστογείτονα Στρογγύλη. Ενός Βονιτσιάνου που αμέσως μετά τον πόλεμο, συνέλαβε το σχέδιο της δημιουργίας σχολών εκπαίδευσης αγροτών στις νέες καλλιέργειες και στη χρήση των μηχανημάτων. Στο χώρο που αργότερα κτίστηκαν οι αποθήκες λιπασμάτων, κατασκεύασε μεγάλα τολ για να εγκατασταθούν οι αίθουσες μάθησης, τα εργαστήρια και η διοίκηση των σχολών.

Όμως μια απόφαση της τότε κοινότητας Βόνιτσας, για να γκρεμιστεί το αρχοντικό του (με σκέψη να μεγαλώσει ο χώρος της παραλίας), τον απογοητεύει και αποχωρεί από την Βόνιτσα. Η λειτουργία των σχολών σταματά πρίν καν αρχίσει και αργότερα σε αυτό τον χώρο στεγάζεται η μηχανοκαλλιέργεια.

Στη παραλία της Βόνιτσας υπήρχαν πεύκα. Παλαιότερα πιο πολλά, αργότερα λιγότερα (θέση 5).
Ας μας επιτραπεί σε αυτό το σημείο να παρεμβάλουμε μια διήγηση για την παραλία της Βόνιτσας. Είναι μια διήγηση του Δημήτρη Βικέλα που δίνει την εικόνα την εικόνα της παραλίας της Βόνιτσας λίγα χρόνια πρίν το 1875.
Ο Δημήτρης Βικέλας έχει ξεκινήσει από την Ολυμπία και κατευθύνεται στην Νικόπολη Πρέβεζας. Σε όλη την διαδρομή καταγράφει τις εντυπώσεις του και με συνεχείς ενημερώνει φίλους του στη Γαλλία. Επίσης επισκέπτεται και άλλα κοντινά μέρη. Ας δούμε τι μας περιγράφει όταν το πλοίο του πλησιάζει την παραλία της Βόνιτσας:

Για το δέντρο που έχει την αρίθμηση 5, μια συνεργασία μας με τον φίλο μας και σε πολλούς από εμάς συμμαθητή μας, μας έδωσε την ενημέρωση ότι το δέντρο αυτό δεν είναι πεύκο αλλά πρέπει να είναι πλάτανος και μάλιστα είχε και την δική του ονομασία. Περιμένουμε από αναγνώστες του άρθρου πρόσθετες πληροφορίες.

Για το πευκόφυτο της παραλίας της Βόνιτσας, εκτός της περιγραφής του Δ. Βικέλα, υπάρχουν και οι δικές μας παιδικές θύμισες με τα αιωνόβια πεύκα.

Στην θέση (2) έχουμε μια από τις πολλές κοινοτικές βρύσες της Βόνιτσας. Οι αναγνώστες του άρθρου μπορούν να ανατρέξουν στην πρό τριών ετών μελέτη «Οι βρύσες της Βόνιτσας», μια εργασία με πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Στα αριστερά της βρύσης υπάρχει ένα γερμανικό όχημα με βυτίο που γεμίζει με το νερό της βρύσης. Οι δύο γερμανοί πίσω από όχημα και ό άλλος δίπλα και προς την παραλία, πρέπει να περιμένουν το γέμισμα του βυτίου.

………………..

Την ίδια περίοδο (καλοκαίρι) ο φωτογράφος αποθανατίζει μια άλλη άγνωστη πτυχή της ζωής του γερμανικού στρατού στη Βόνιτσα. Για την διασκέδαση των στρατιωτών έχει στηθεί μέσα στο κάστρο της Βόνιτσας μια θεατρική σκηνή. Αρκετοί στρατιώτες έχουν λάβει θέσεις και αναμένουν.

Η τοποθεσία που έχει στηθεί η σκηνή είναι ακριβώς κάτω από τον κεντρικό προμαχώνα, ανάμεσα στο δεύτερο και τρίτο τείχος. Από την φωτογραφία διαπιστώνουμε ότι τα ανοίγματα, που σαν μικρά παιδιά βλέπαμε στη βάση του κεντρικού προμαχώνα, δεν υπήρχαν επί γερμανικής κατοχής, δημιουργήθηκαν αργότερα.
Κάποιος από τους αναγνώστες του άρθρου κατι θα έχει να μας πεί για το πότε ανοίχθηκαν οι οπές στη βάση του κεντρικού προμαχώνα.
Ας δούμε αυτή την μοναδική ιστορική φωτογραφία:

Θα συνεχίσουμε την παρουσίαση της Βόνιτσας, μέσα από το Γερμανικό αρχείο, με την τότε άποψη του κάστρου της Βόνιτσας, από το βόρειο ανατολικό μέρος της «Λάμπρα». Για τους νεώτερους που δεν γνωρίζουν τα τοπωνύμια, ενημερώνουμε ότι είναι η περιοχή που σήμερα είναι τα κτίρια της ένωσης γεωργικών συνεταιρισμών και πιο συγκεκριμένα από εκεί που σήμερα στεγάζεται ο σταθμός υπεραστικών λεωφορείων.
Ευχαριστούμε τον συνεργάτη μας Βασίλη Παλούκη για την βοήθεια που μας έδωσε στον εντοπισμό της θέσης του φωτογράφου:

Τι λέτε με την φωτογραφία του Γερμανού ταχυδρόμου. Βρίσκεται έξω από ένα ισόγειο σπίτι. Ποιος θα μας βοηθήσει στην αναγνώριση του σπιτιού;

Να και μια φωτογραφία από τον μποντζο του αρχοντικού του Ιωάννη Αρνή (ο πατέρας του Σπυρίδωνα και του Νικόλαου Αρνή). Το αρχοντικό είχε επιταχθεί από τους Γερμανούς:

Στη θέση (1) είναι το αρχοντικό του Κούρεντα και στην (2) του μπαρμπα Σπύρου του Μαλλιαρού. Στην (3) το τσαγκαράδικο του Παναγιώτη Ιωάννου (πατέρας του Νίκανδρου και του Δημητρίου), ενώ στην (5) το κληροδότημα της εκκλησίας (στέγασε κατά εποχές ταβέρνες και κρεοπωλείο).
Στην (6) θέση το αρχοντικό του Στεργιόπουλου και στην (4) ποιος από εμάς δεν θυμάται το καλύβι της Ζωής και του Στέλιου Κρανιώτη. Η Ζωή ήταν μοδίστρα και σε μας τα μικρά μας μπάλωνε τα παντελόνια.

……………………….

Θα κλείσουμε αυτό το άρθρο με την φωτογραφία ενός γερμανού που έμενε στο αρχοντικό του Δερσοβίτη (την κόρη του την νυμφεύτηκε ο Πανταζόπουλος).

Το πλάνο με δεξιά την ύπαρξη του παντζουριού, μας δίνει το συμπέρασμα για γερμανό που στη ζωή του, πρίν τον πόλεμο, πρέπει να είχε καλλιτεχνικές τάσεις. Βέβαια η έκφραση «γερμανός» δεν ανταποκρίνεται στην εθνικότητα αλλά στη συμμετοχή του στα γερμανικά στρατεύματα. Από το Project έχουμε συγκεντρώσει στοιχεία για τις εθνικότητες αυτών που συμμετείχαν στα γερμανικά στρατεύματα της Βόνιτσας. Εκτός από καθαρά γερμανούς, είχαμε κροάτες και πολωνούς.

………………

Παρακαλούμε τους αναγνώστες του άρθρου, αν έχουν κάποια πρόσθετα στοιχεία, ας αλληλογραφήσουν στο stilianosd@hotmail.com
Ευχαριστούμε τον Αλέξη Κατεφίδη και την συντακτική ομάδα του Ξηρόμερο News για το ενδιαφέρον υλικό. Στο φίλο και συνεργάτη μας Βασίλη Παλούκη, το ευχαριστώ είναι μικρό μπροστά στη προσφορά του.

ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ