HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΤαφικά έθιμα της Αρχαίας Λευκάδας

Ταφικά έθιμα της Αρχαίας Λευκάδας

Η Νήρικος είναι η μακροβιότερη πρωτεύουσα του νησιού της Λευκάδας μέχρι και το 1300 μ.Χ. Έχει διανύσει μια αξιόλογη ιστορική πορεία. Από τα βάθη της αρχαιότητας ως «Νήρικος», αργότερα επί Κορινθίων ως «Νήρικος – Λευκάς»

Στην πόλη της Λευκάδας υπήρχαν δύο νεκροταφεία, τα οποία εκτείνονταν βόρεια και νότια των τειχών της. Οι τάφοι που έχουν έως σήμερα ερευνηθεί χρονολογούνται από τους ύστερους αρχαϊκούς (τέλος 6ου αι. π.Χ.) έως τους ύστερου ρωμαϊκούς χρόνους (3ο αι. μ.Χ.).

Η εγκατάλειψη του νησιού και ο αναγκαστικός συνοικισμός της Νικόπολης μετά την ναυμαχία του Ακτίου (31 π.Χ.) αντικατοπτρίζεται στη δραματικά μείωση των τάφων στα δύο νεκροταφεία κατά τους αυτοκρατορικού χρόνους.

Το Βόρειο νεκροταφείο εκτείνεται βόρεια των τειχών της πόλης, έως τη θέση Τσεχλιμπού (λίγο νοτιότερα της σύγχρονης πόλης). Οι ανασκαφές στην περιοχή του νεκροταφείου αποκάλυψαν διάφορους τύπους τάφων, καθώς επίσης τμήματα ταφικών περιβόλων και ταφικών οδών.

Το Νότιο νεκροταφείο βρίσκεται στην περιοχή του Δημοτικού διαμερίσματος Καρυωτών, αρχίζει αμέσως έξω από τα τείχη και εκτείνεται από τους πρόποδες του Κούλμου έως την ακτή. Μεγαλύτερη συγκέντρωση τάφων έχει παρατηρηθεί στην περιοχή της Σπασμένης Βρύσης Καρυωτών, κοντά στο τείχος, όπου πρέπει να υπήρχε ο πυρήνας του νεκροταφείου. Οι ανασκαφές στην περιοχή έχουν αποκαλύψει τμήμα μιας ταφικός οδού, πλάτους 4 μέτρων, και ταφικούς περιβόλους.

Εκτός από τα δύο μεγάλα νεκροταφεία, τάφοι, κυρίως κιβωτιόσχημοι και κεραμοσκεπείς έχουν βρεθεί σε διάφορες θέσεις στα Λευκάδα και στα γειτονικά μικρά νησιά και αποδεικνύουν εκτεταμένη κατοίκηση του νησιού από τους πρώιμους κλασικούς έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Συνηθέστεροι τύποι τάφων είναι οι κιβωτιόσχημοι, οι κεραμοσκεπείς, οι σαρκοφάγοι και ακολουθούν σε συχνότατα οι λακκοειδείς τάφοι και οι καύσεις σε αγγεία ή λίθινες κάλπες.

Οι κιβωτιόσχημοι τάφοι είναι οι πιο διαδεδομένοι. Είναι κατασκευασμένοι από ασβεστολιθικέ πλάκες, απλές ή επιμελημένες με εγκοπές στις απολήξεις για καλύτερη προσαρμογή. Ως δάπεδο χρησιμοποιείται το φυσικό έδαφος και για κάλυμμα πλάκες απλές ή με τόρμους για ανάρτηση. Χρονολογούνται από τους κλασικούς έως τους ρωμαϊκούς χρόνους. Συχνά χρησιμοποιούνται για περισσότερες από μία ταφές (δύο έως τρεις, ακόμα και πέντε).

Τους κιβωτιόσχημους ακολουθούν σε συχνότατα οι κεραμοσκεπείς τάφοι. Περιέχουν πάντοτε ένα νεκρό και είναι κατασκευασμένοι από στρωτήρες κεράμους, λακωνικές ή κορινθιακές , τοποθετημένες αμφικλινώς. Ως δάπεδο χρησιμοποιούνται κεραμίδες ή το φυσικό έδαφος. Χρονολογούνται από τους κλασικούς έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Οι σαρκοφάγοι, λιγότερες σε αριθμό από τους προηγούμενους τόπους, είναι μονολιθικές, κατασκευασμένες από μαλακό πέτρωμα, πωρόλιθο ή ψαμμόλιθο με κάλυμμα από το ίδιο υλικό. Περιέχουν ένα νεκρό και χρονολογούνται από το τέλος του 6ου έως τον 4ο αι. π.Χ.

Οι λακκοειδείς τάφοι συναντώνται από τα ελληνιστικά χρόνια (ελάχιστοι είναι προτιμότεροι). Πρόκειται για απλούς λάκκους ανάλογους προς τις διαστάσεις του νεκρού, όπου ο τελευταίος τοποθετούνταν συνοδευόμενο από διάφορα κτερίσματα.

Σε αρκετές πάλι περιπτώσεις οι νεκροί καίγονταν μαζί με τα κτερίσματά τους και η τέφρα τους τοποθετούνταν σε κυλινδρικές λίθινες κάλπες, σε αμφορείς ή σε χάλκινα αγγεία. Οι ταφές αυτού του τύπου χρονολογούνται κυρίως στους ελληνιστικούς χρόνους. Επίσης, έχουν εντοπιστεί υστεροαρχαϊκές ταφές σε πίθους και παιδικές ταφές, ελληνιστικών κυρίως χρόνων, σε πήλινες λάρνακες.

Οι νεκροί συνοδεύονταν από διάφορα κτερίσματα αντίστοιχα προς την οικονομική κατάσταση και την κοινωνική τους θέση, και ανάλογα με την ιδιότητα, το φύλο και την ηλικία τους (πήλινα και χάλκινα αγγεία, ειδώλια, παιχνίδια, μουσικά όργανα, στλεγγίδες, νομίσματα, κοσμήματα, χρυσά στεφάνια, και άλλα προσφιλή αντικείμενα). Δίπλα σε αρκετούς τάφους (βρέθηκαν επιτύμβιες στήλες, στις οποίες αναγραφόταν το όνομα και το πατρώνυμο του νεκρού.

Συχνά οι τάφοι συγκροτούσαν συστάδες ή περικλείονταν από χτιστούς περβόλους, οπότε πρέπει να ανήκαν σε οικογένειες ή σε ομάδες με ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους (φυλετικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς).

Σχετικά άρθρα:
Η Αρχαία Νήρικος
Η αρχαία πόλης και το θέατρο της Λευκάδας
Η αρχαία Λευκάδα και τα σπίτια της

Προηγουμενο αρθρο
Σεξουαλικές παρενοχλήσεις
Επομενο αρθρο
Και τις ελιές… λάθος τις κλαδεύουμε!

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.