HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΤα πρώτα αυτοκίνητα στη Λευκάδα και ο Πορφύριος!

Τα πρώτα αυτοκίνητα στη Λευκάδα και ο Πορφύριος!

Όλοι σχεδόν οι δρόμοι του νησιού, όσοι συνδέουν την πόλη με τα χωριά αλλά και τα χωριά μεταξύ τους, έγιναν αμαξιτοί λίγο πριν ως λίγο μετά το 1900. Από τότε, πάνω από ένα τέταρτο αιώνα, η διακίνηση των προϊόντων και εμπορευμάτων γινόταν με δίτροχα ιππήλατα κάρα και με υποζύγια, ενώ των κατοίκων η διακίνηση γινόταν, όπως και πριν, με υποζύγια: άλογα και γαϊδούρια στα πεδινά χωριά και μουλάρια στα ορεινότερα.

DSCN4563

303

Μια ιππήλατη άμαξα έκανε τη συγκοινωνία πόλεως – Βασιλικής, άλλη πόλεως – Βόνιτσας, κι άλλη, μικρές διαδρομές γύρω από την πόλη.

Το 1923, στις 26 Φεβρουαρίου, έκαμε για πρώτη φορά την εμφάνισή του και δούλεψε στην πόλη το πρώτο αυτοκίνητο. Έκαμε καταπληκτική εντύπωση. Ήταν ένα μικρό Φόρντ, μοντέλο της εποχής εκείνης, αγορασμένο στην Ιθάκη από κάποιον εφοπλιστή. Το είχε φέρει ο Στέφανος Γεωργάκης από τις Μπαράκες που έμενε στην πόλη, και το οδηγούσε ένας Νίκος Ζάρας από τα Γιάννινα κι έπειτα ο Κώστας Λάζαρης ή Θανασίας από τα Λαζαράτα.

Το αυτοκίνητο στην πλάτη της ψηλής καρότσας του είχε γραμμένο με κεφαλαία γράμματα το όνομά του: «Πορφύριος»: επειδή έφθασε στη Λευκάδα την ημέρα του Αγίου Πορφύριου (26/10/1923). Για καιρό κάθε ταχύτητα μεγάλη συγκρινόταν με του «Πορφύριου» κι όποιος είχε φτάσει πολύ γρήγορα στη δουλειά του είχε γίνει «Πορφύριος».

Το δεύτερο αυτοκίνητο, επιβατηγό κι αυτό μικρό Φόρντ επίσης, έφεραν ο Σπύρος Κωσταράκης από το Καλαμίτσι και ο Γεράσιμος Λάζαρης από την Κατούνα, που έμεναν επίσης στην πόλη. Το πρώτο λεωφορείο το έφερε στη Λευκάδα για τη συγκοινωνία προς Βασιλική το 1928 ο Μαρίνος Γεωργάκης από Σφακιώτες, ήταν Φόρντ με καρροσερία όπως μεγάλη βάρκα. Ένα λεωφορείο σύγχρονο που έμοιαζε με βαγόνι ωτομοτρίς, είχε στο πλευρό όνομα «Κωνσταντίνος».*

*Π.Γ. Ροντογιάννης: «Οι πρωτεύουσες της Λευκάδας»

τελικό!-page-497
Με καμάρι μπροστά στο πρώτο φορτηγό του «Κομελέτσου». Στο μέσον ο οδηγός Τάσος Κομελέτσος.

«…O «Πορφύριος» ήτανε το πρώτο αυτοκίνητο που ήρθε στη Λευκάδα γύρω στα 1924. Το έφερε ο Στέφανος Γεωργάκης ή Ντούνκες, που σαν πούλησε στα Λαζαράτα κτήματα, σπίτια και μαγαζιά (στις Μπαράκες), κατέβηκε και εγκαταστάθηκε στη Χώρα με πολλά λεπτά. Αγόρασε σπίτι κι έφερε και το αυτοκίνητο.

Σοφέρ ήτανε ο Κώστας Αθ. Λάζαρης, απ’ τα Λαζαράτα κι αυτός, που ήτανε ο πρώτος σοφέρ στη Λευκάδα και που λίγο αργότερα αντάμα με τον πρωτοξάδερφό του Γεράσιμο Γ. Λάζαρη, αδελφό του εισαγγελέα Χριστόφορου Λάζαρη, ανοίξανε το πρώτο συνεργείο-γκαράζ στη Λευκάδα. Ήτανε εκεί που είναι σήμερα το κατάστημα Γενικού Εμπορίου του Γιώργου Ν. Βαγενά, κάτω από το κατάστημα της Φιλαρμονικής…

Ο «Πορφύριος» ήτανε ένα αυτοκίνητο της εποχής του 1900. Ήτανε κάτι σαν αυτά που βλέπουμε κάποτε σε κάποιες ασπρόμαυρες βουβές αμερικάνικες ταινίες. Κάτι σαν τ’ αυτοκίνητα που βλέπουμε να παρελαύνουν σε γιορταστικές επιδείξεις, αυτοκίνητα-αντίκες. Κι αλήθεια, αν υπήρχε σήμερα ο «Πορφύριος», θα ήτανε μια σπάνια αυθεντική αντίκα.

Το Πρώτο Ταξίδι του «Πορφύριου» ήτανε στη Φανερωμένη, όπου η οικογένεια του Στέφανου Γεωργάκη έκανε λειτουργία και ευχέλαιο και όπου αποφασίστηκε κιόλας να του δώσουν κι όνομα…
Πρώτο αυτοκίνητο που κυκλοφόρησε στο νησί μας και που για την εποχή του στάθηκε, θα λέγαμε, ένας επαναστατικός νεωτερισμός. Τον πρώτο καιρό, σαν περνούσε στο παζάρι, ήτανε αληθινό πανηγύρι. Βγαίνανε όλοι από τα μαγαζιά να τον καμαρώσουν, να χαιρετήσουν και να χαρούν το πέρασμά του.

Πιάτσα έκανε στην πλατεία μπροστά στον Αι-Σπυρίδωνα. Οι κούρσες του ήτανε, κυρίως, μέσα στη Χώρα ως το Κάστρο, τη Φανερωμένη, τη Νικιάνα και σπάνια ως τους Σφακιώτες, που λόγω εντοπιότητος του γινότανε ξεχωριστή υποδοχή. Στην Καρυά και στη Βασιλική είναι ζήτημα αν έφτασε ποτέ, λόγω των κακών δρόμων…

Άραξε κάποτε, λησμονημένος μπροστά στο σπίτι του ιδιοκτήτη, εκεί στην ανατολική γωνία των δρόμων Γαζή και Κόνταρη. Μπροστά σχεδόν στην είσοδο του τότε Σχολαρχείου.

Γερασμένος ήρθε στο νησί σε μια εποχή μάλιστα που η τελειοποίηση, η εξέλιξη κι η επικράτηση του αυτοκινήτου ήτανε ραγδαία. Δεν ήτανε δυνατόν να κυκλοφορήσει άλλο. Κι έμεινε λησμονημένος και καταφρονεμένος μέσα στις άγριες χειμωνιάτικες μπόρες και στα λιοπύρια του καλοκαιριού, εκεί στην οδό Κόνταρη.

‘Όλα του τα αφαιρέσανε, καθίσματα. λάστιχα, σκεπή… ‘Όλα, εκτός απ’ τη σφυρίχτρα (κλάξον), που την αφήσανε για να ‘χουν τη μεγάλη χαρά οι γαβριάδες (που δεν ήτανε λίγοι τότε) να κορνάρουν, ξεσηκώνοντας τη γειτονιά και κάνοντας τους μαθητές του διπλανού Σχολαρχείου να κρυφοκοιτάζονται μεταξύ τους γελώντας και τους καθηγητές να νευριάζουν…

Ο «Πορφύριος», λοιπόν, ήτανε για τη Λευκάδα το πρώτο μαρτιάτικο χελιδόνι της νέας εποχής που ερχότανε, της εποχής της τεχνολογίας. Κάποτε χάθηκε. Χάθηκε αθόρυβα, αγνοημένος, περιφρονεμένος, σαν κάθε σχεδόν πρωτοπόρος κι αφού πρώτα μαρτύρησε από του γαβριάδες της Χώρας.
Καημένε «Πορφύριε», έφυγες όπως κι η εποχή σου, κι έμεινες όπως τότε, που ξυπόλητοι πιτσιρικάδες σ’ ακολουθούσαμε στο θριαμβευτικό πέρασμά σου. Έτσι και σήμερα σ’ ακολουθούμε, αλλά όχι τρέχοντας…»*

* «Μια φορά κι έναν καιρό…» Φίλιππου Π. Λάζαρη

DSCN4566

304
Η πρώτη Pontiac στη Λευκάδα

Σχετικά άρθρα: Παλιά λεωφορεία: Αγκομαχώντας στη Σκαντζολιά

Προηγουμενο αρθρο
25 από τις πιο μαγευτικές βιβλιοθήκες του κόσμου
Επομενο αρθρο
Παρουσίαση υποψηφίων Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών (ΚΙΔΗΣΟ)