Τα χρόνια της «αθωότητας» σ’ ένα χωριό της Λευκάδας

Στην ενασχόλησή μου με το διαδίκτυο έχω συναντήσει και έχω υποκλιθεί μπροστά στην ειλικρινή αγάπη που δείχνουν κάποιοι άνθρωποι για το νησί μας, χωρίς μάλιστα δεν τους συνδέει μαζί μας, κοινή γλώσσα, πατρίδα και καταγωγή.

Δεν είχα την τύχη να γνωρίσω τη Σκοτσέζα Κατερίνα Νόρις (Kathleen Norris) όσο ζούσε. Έχει φύγει από τη ζωή πριν από χρόνια. Μόλις πρόσφατα έμαθα γι’ αυτή, μέσα από τα έργα της. Η κ. Φρόσω Βιτζηλαίου μου προσέφερε ένα φάκελο και μου είπε στην αρχή δυο κουβέντες γι’ αυτή την εκπληκτική γυναίκα.

Όσο και άσχετος να είναι κάποιος με την τέχνη και τη ζωγραφική, καταλαβαίνει εύκολα πως η ματιά της καλλιτέχνιδας για τον τόπο που ζωγράφισε, είναι γεμάτη αγάπη. Δεν είναι τυχαίο που η κ. Βιτζηλαίου μου μίλησε για την Κατερίνα όταν με ξεναγούσε στην Κατούνα. Η παρουσία της Κατερίνας στο χωριό άφησε ανεξίτηλα σημάδια.

Το 1978 η Κατερίνα και ο Πέτρος, ο σύζυγός της –συνταξιούχοι και οι δυο- άφησαν την πατρίδα τους τη Σκωτία και ήρθαν στην Κατούνα. Άνθρωποι χαμηλών εισοδημάτων με τις ελάχιστες οικονομίες τους, αγόρασαν το πιο μικρό και εγκαταλελειμμένο σπίτι στο χωριό. Και για τους δυο η συνταξιοδότηση και η καινούργια πατρίδα -ένα μικρό χωριό της Λευκάδας- δεν αποτέλεσαν άραγμα και λιμάνι. Αντίθετα έγινε αφορμή για ένα ξεκίνημα σε έναν καινούργιο κόσμο. Έδωσαν και πήραν πολλά στο χωριό.

Σήμερα υπάρχουν πολλοί ξένοι που ζουν χειμώνα καλοκαίρι στο χωριό αρμονικά με τους ντόπιους. Εκείνη την εποχή μόνο μερικοί γέροι έμεναν στην Κατούνα. Ποιος ξέρει, στην αρχή, ίσως να βρήκαν γραφικό το ζευγάρι των ξένων που άφησε την πατρίδα του και ήρθε στο χωριό για να ξεκινήσει από το μηδέν.

Επισκέφτηκα το σπίτι που έζησε ο Πέτρος και η Κατερίνα –έτσι τους φώναζαν στο χωριό. Ένα σπιτάκι μικρό αλλά πολύ χαρακτηριστικό ανθρώπων που το ανακαίνισαν μόνο με προσωπική εργασία, διατηρώντας παράλληλα το «χρώμα» και το ύφος ενός χωριάτικου σπιτιού. Ο Πέτρος ήταν μαραγκός στην πατρίδα του. Εκτός από τη δουλειά που έκανε για να γίνει το σπίτι κατοικήσιμο και αρκετά λειτουργικό, ήταν πανευτυχής γιατί με τα «καλά» ξύλα που έβρισκε στο χωριό, έκανε εξαιρετικές μαρκετερί στα έπιπλα. Η καλλιτέχνης και χρυσοχέρα Κατερίνα, με τον άφθονο χρόνο που είχε στη διάθεση της κέντησε πανέμορφα εργόχειρα, ικανά να αποτελέσουν ταπετσαρία σε ολόκληρο τοίχο.

Το ζευγάρι δούλεψε και σε πολλές εξωτερικές εργασίες για να εξασφαλίζουν τα προς το ζείν. Ο Πέτρος έφτιαχνε πόρτες και παράθυρα σπιτιών και οι δυο δούλευαν τα καλοκαίρια καθαρίζοντας κότερα στο Βλυχό.

Αυτό όμως που έχει μείνει στη μνήμη το ντόπιων από τη συμβίωση με τους δυο ξένους είναι τα έργα της Κατερίνας. Τη θυμούνται καθισμένη με τις ώρες σε ένα ξύλινο σκαμνάκι από το πρωί μέχρι το βράδυ. Άλλαζε θέση μόνο για να ακολουθήσει το φως. Σκυμμένη πάνω στα χαρτιά της με ένα μολύβι και με μικρές – μικρές κουκιδίτσες αποτύπωνε τη ζωή και τα τοπία του χωριού. Κι ήταν η ματιά της διεισδυτική αλλά γεμάτη αγάπη για τον τόπο που τη φιλοξενούσε. Ένας φράχτης, το μπακάλικο του χωριού, τα σπίτια, το παλιό λιτρουβιό και οι ελιές -αυτά τα κάστρα της Λευκάδας που ορθώνονται μέχρι τα ουράνια.

Η Κατερίνα έφυγε από τη ζωή το 2008; Αυτό που αποτύπωσε στα έργα της –μικρό μόνο μέρος παρουσιάζουμε- ήταν η Κατούνα της αθωότητας. Τότε που ακόμα τα φρούτα ήταν άφθονα στα δέντρα του χωριού και μπορούσε ελεύθερα ο καθένας να τα γευτεί.

Ευχαριστώ θερμά τη Φρόσω Βιτζηλαίου που μου «γνώρισε» τον Πέτρο και την Κατερίνα μέσα από τις δημιουργίες των χεριών και της ψυχής τους.