Τελευταία ημέρα στο νησί….

[Μια εμπειρία διακοπών ανάρτησε σήμερα στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook o γνωστός άγνωστος φίλος, Βασίλης Σταματίου, σε ένα νησί πολύ μακρινό μας, όχι μόνο λόγω γεωγραφικής απόστασης. Ενδιαφέρουσες επισημάνσεις για τουριστικές προτιμήσεις αλλά και παροχές. (οι υπογραμμίσεις δικές μας.)]

Τελευταία ημέρα στο νησί και σκέφτομαι πως ο κύριος λόγος που αγαπώ τη Σύρο είναι το γεγονός πως η εμπειρία της δεν είναι ακριβώς νησιώτικη, αλλά μάλλον εξιδανικευμένα αστική: οι παραλίες της ασήμαντες (σε σύγκριση με τις λοιπές Κυκλάδες), η φύση της αδιάφορη, οι εικόνες της ελάχιστα γραφικές, όμως το επίκεντρο της και το USP (“unique selling proposition”) είναι η πρωτεύουσα, η πολύβουη Ερμούπολη των σχεδόν 15.000 κατοίκων, με τα άπειρα νεοκλασικά και ιταλικής επιρροής αρχοντόσπιτα της, τα γκουρμέ εστιατόρια και τα ψαγμένα μαγαζιά της, το επιβλητικό δημαρχείο του Τσίλερ, το θέατρο που έχτισε ο Πιέτρο Σαμπό το 1864, ακόμα και τις εκπληκτικές εκκλησίες της όπως ο Αγιος Νικόλαος “ο Πλούσιος” και ο Αη Γιώργης ο καθολικός στη κορυφή του λόφου της Ανω Σύρας – όλα αξιοθέατα από την εποχή που η Σύρος ήταν το κέντρο της ελληνικής οικονομίας και η πρωτεύουσα της η πλουσιότερη πόλη της Ελλάδας.

Οι καιροί αυτοί βέβαια παρήλθαν, οι μνήμες τους όμως αντηχούν στα πλακόστρωτα και στην στέρεη αστική κουλτούρα των κατοίκων τους, που σε αυτό (και σε άλλα) δε μοιάζουν καθόλου με τους άλλους Κυκλαδίτες, ανθρώπους ανέκαθεν πάμφτωχους, αιώνιους ψαράδες και βοσκούς, αυτό που θα λέγαμε “χωριάτες”, οι οποίοι έγιναν από τη μία γενιά στην άλλη εκατομμυριούχοι από τον τουρισμό, χωρίς στο μεταξύ να προλάβουν να αλλάξουν πολιτισμική φάση οι ίδιοι. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που αγαπώ στη Σύρο: οι Συριανοί, 21.000 κόσμος, μισοί ορθόδοξοι και μισοί καθολικοί, έχουν καλά στημένη την δική τους κοινωνία και οικονομία που δεν εξαρτάται από τον τουρισμό (βοηθιέται, ναι, όμως δεν εξαρτάται), καθώς εμπεριέχει τα ναυπηγεία του Νεωρίου, τη νομαρχία Κυκλάδων, τα δικαστήρια, τα ΑΕΙ, τα πάμπολλα μαγαζιά και τους παροχείς υπηρεσιών που λειτουργούν χειμώνα-καλοκαίρι, οπότε η σχέση τους με τον τουρισμό είναι χαλαρή, γίνεται στοχευμένα και έχει ορισμένα στάνταρ κάτω από τα οποία δεν πέφτει ΠΟΤΕ, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει απώλεια εσόδων.

Στη Σύρο δεν υπάρχουν μαζικά κλαμπ, θορυβώδη μαγαζιά για ξέφρενους τουρίστες, άνθρωποι μεθυσμένοι στο δρόμο, τσαμπουκάδες και μπράβοι, μα ούτε και λιμασμένοι ντόπιοι που να χρεώνουν 150 ευρώ δωμάτια-κοτέτσια, 5 ευρώ τον καφέ και 100 ευρώ τα καλαμαράκια. Τα πάντα έχουν το μέτρο τους: οι τουρίστες είναι κυρίως Ελληνες, ζευγάρια ή παρέες, συχνά άνω των 30 και με ένα άλφα οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο, συν κάποιοι αντίστοιχου προφίλ Ευρωπαίοι, τα 150 ευρώ τα πληρώνεις γιά να μείνεις σε πλήρως ανακαινισμένα παλιά αρχοντικά με πολυελαίους και ανάγλυφα ταβάνια, 5 ευρώ δεν κάνει ο καφές ούτε στα πεντάστερα ξενοδοχεία της, και μπορείς να φας θαυμάσια με λογαριασμούς των 30 και 40 ευρώ γιά δύο άτομα. Ακόμα, τα μπαρ της Ερμούπολης μπορεί να παίζουν τζαζ ή όπερα, και τα μπιτς μπαρ Rolling Stones ή Earth, Wind and Fire, με ένα attitude (που λατρεύω) “σε όποιον αρέσει, οι υπόλοιποι μπορείτε άμα θέλετε να πάτε στη Μύκονο, μη σας κρατάμε εδώ”, οι πάντες είναι ευγενέστατοι και χαμηλόφωνοι στη συμπεριφορά, ακόμα και οι ταξιτζήδες φορούν υποχρεωτικώς τα μπλε μπλουζάκια του σωματείου εν είδει στολής και είναι κύριοι. Κοινώς, η γενική κοσμοθεωρία εδώ είναι ότι η Σύρος έχει την δική της φυσιογνωμία, το δικό της concept που απορρέει από την κουλτούρα, το επίπεδο και το παρελθόν της, οπότε την ενδιαφέρει να τραβήξει το είδος του κόσμου που ταιριάζει στο στυλ της, και μόνο αυτό. Με δυό λόγια, είναι το κατ’ εξοχήν νησί γιά “ενήλικες” διακοπές και συναφείς ευζωϊκές απολαύσεις, χωρίς όμως να πέφτει ποτέ στο λούκι της υπερβολής, της επίδειξης και της σκανδαλοθηρίας ως εργαλείου μάρκετινγκ, κάτι άλλωστε ασυμβίβαστο με την αστική παιδεία και την παλαιάς κοπής ευγένεια των κατοίκων της.

Ειλικρινά, κανένα άλλο νησί του Αιγαίου δε με ελκύει πια (τα κατσάβραχα και τα άσπρα σπιτάκια, πανομοιότυπα όλα, σκανδαλωδώς υπερτιμημένα και υπερβολικά μαζικά, τα έζησα μεταξύ των 18 και των 40 μου και δεν έχω την παραμικρή διάθεση να τα επισκεφθώ ξανά) ενώ το Ιόνιο, που έχει οπωσδήποτε σπουδαίες ομορφιές, είναι δυσκολότερος και επίσης υπερβολικά τουριστικοποιημένος προορισμός, τουλάχιστον στο διάστημα που μπορώ να πάω διακοπές εγώ. Οπότε, Σύρος φορέβα και προσεχώς, τα ψηλά βουνά γιά το επόμενο σκέλος των αγαπημένων μου καλοκαιρινών διακοπών.