HomeΕΠΙ ΠΑΝΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΤΟΥΤο «Μαύρο Νερό» του Μιχάλη Μακρόπουλου και η σχέση: Άνθρωπος-Τόπος-Πολιτισμός

Το «Μαύρο Νερό» του Μιχάλη Μακρόπουλου και η σχέση: Άνθρωπος-Τόπος-Πολιτισμός

Νίκος Σπ. Κονδυλάτος

Παρουσιάστηκε τις προάλλες στον Αλέξανδρο, το καινούργιο βιβλίο του Λευκαδίτη, τα τελευταία χρόνια, Μιχάλη Μακρόπουλου, συγγραφέα και μεταφραστή, “ΜΑΥΡΟ ΝΕΡΟ”( Εκδόσεις ΚΙΧΛΗ). Μία μικρή νουβέλα αριστοτεχνικά γραμμένη που ξεχώρισε αμέσως στην πρόσφατη λογοτεχνική παραγωγή καθώς περιλαμβάνεται, σχεδόν κάθε Κυριακή, στα “ευπώλητα” της εφημερίδας το ΒΗΜΑ.

Η νουβέλα εξελίσσεται σε ένα μικρό χωριό της Ηπείρου το οποίο μαραζώνει και αργοπεθαίνει, όταν, από τις εξορύξεις πετρελαίου που επιχειρήθηκαν εκεί, έχει συντελεστεί μία οικολογική καταστροφή. Το νερό δεν πίνεται πλέον, τα ζώα και τα φυτά είναι δηλητηριασμένα.

Για μένα το όφελος ήταν διπλό από την ανάγνωση αυτού του νέου βιβλίου του Μιχάλη Μακρόπουλου. Από τη μια μεριά η χαρά μου να έχω στα χέρια μου και να απολαμβάνω άλλο ένα υπέροχο βιβλίο ενός καλού φίλου και από την άλλη γιατί τυχαίνει να έρχεται σε μία στιγμή όπου πραγματεύομαι ένα θέμα που αναδύεται με ένταση από τις σελίδες αυτού του βιβλίου: το θέμα της σχέσης του ανθρώπου με τον τόπο του.

Παρατηρούμε στο βιβλίο, αυτή τη στενή-βιωματική σχέση που έχουν οι άνθρωποι του μικρού χωριού με τον τόπο τους, το δέσιμό τους με αυτόν, μία σχέση που διαρρηγνύεται, χωρίς τη θέλησή τους, με επεμβάσεις εκ των έξω, με τις επεμβάσεις δηλαδή που έγιναν για την εξόρυξη του πετρελαίου. Το δικό μου θέμα έχει να κάνει με τη σταδιακή αποσύνθεση ενός τόπου από την εισβολή του μαζικού τουρισμού.

Η διαφορά είναι πως στο μικρό χωριό, αυτή η στενή και αξεδιάλυτη σχέση: Άνθρωπος-Τόπος-Πολιτισμός, διαρρηγνύεται χωρίς τη θέληση των ανθρώπων, ενώ στην άλλη περίπτωση γίνεται με τη θέλησή τους, με την έννοια ότι παρακολουθούν γενικώς με απάθεια και αδιαφορία ό, τι συμβαίνει- δεν υπάρχουν αντιστάσεις.
Και στις δύο πάντως περιπτώσεις αισθάνεσαι αυτό που τόσο εύστοχα είχε πει ο Σεφέρης (Μέρες Γ’, 1936) : Να νοσταλγείς τον τόπο σου ζώντας στον τόπο σου τίποτα δεν είναι πιο πικρό.

Το ζήτημα βέβαια είναι πολύ σοβαρό για να περνά απαρατήρητο καθώς η στρέβλωση αυτή-η απόζευξη του ανθρώπου από τα θέσμια του τόπου του- μπορεί να έχει περάσει μεν στη σφαίρα του ασυνείδητου και να θεωρείται κανονικότητα, όπως τόσα άλλα στις μέρες μας, οι συνέπειες όμως που επιφέρει στην ψυχική αποργάνωση του πολίτη, είναι μη αναστρέψιμες, όπως επισημαίνουν ψυχαναλυτές οι οποίοι έχουν ασχοληθεί με το θέμα.

Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο για να δούμε την αξία αυτής της σχέσης, και με την ευκαιρία θα ήθελα να πω ότι ο Μιχάλης Μακρόπουλος σε κάθε νέο του βιβλίο παρουσιάζεται και καλύτερος, τουλάχιστον καθ’ όσον αφορά στη γραφή του, η οποία είναι μεν λιτή, πολύ δυνατή όμως και σαγηνευτική. Δεν ξέρω αν αυτή η μαστορική στη γραφή του είναι απλά τέχνη ή πηγάζει από τα εσώτερα. Ίσως είναι ένας συνδυασμός των δύο:

Πολύ περισσότερο από τον Πατέρα, κι απ’ τον Χριστόφορο ακόμα, η Αθηνά του Κοτσίνη είχε γίνει ένα μ’ αυτόν τον τόπο, βάζοντας τον μέσα της και μιλώντας με τα φαντάσματά του. Αν πέθαινε, όπως ήταν βέβαιο ότι θα συνέβαινε σύντομα, ο θάνατός της δεν θα’ ταν τόσο ένα τέλος όσο μια συνάντηση, και το μολυσμένο χώμα θα τη δεχόταν στη σκοτεινή και νοτερή του αγκαλιά σαν ξενιτεμένη που παλιννόστησε.

Ένα βιβλίο γραμμένο με σπάνια ευαισθησία, που αξίζει να διαβαστεί!

Αλέξανδρος 5 Οκτωβρίου 2019
Νίκος Σπ. Κονδυλάτος

Προηγουμενο αρθρο
Υποψηφιότητες για τις εκλογές της Φιλαρμονικής Εταιρίας Λευκάδας
Επομενο αρθρο
Έναρξη Χορευτικών συναντήσεων των Ηπειρωτών Λευκάδας

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.