HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΌταν διαβάζαμε με το λυχνάρι και τη λάμπα πετρελαίου

Όταν διαβάζαμε με το λυχνάρι και τη λάμπα πετρελαίου

Στα χωριά του νησιού η ΔΕΗ έφερε το ηλεκτρικό κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Μέχρι τότε όλα τα σπίτια φωτίζονταν με τα λυχνάρια και τις λάμπες πετρελαίου. Ήταν αντικείμενα απαραίτητα σε κάθε σπίτι. Οι νεότεροι δεν τα γνωρίζουν, ίσως παραξενευτούν κιόλας με αυτά τα παράξενα οικιακά αντικείμενα που φώτιζαν τα σπίτια προτού έρθει το ηλεκτρικό. Τώρα βρίσκονται μόνο στα λαογραφικά μουσεία.

448

Στο φως τους διάβασαν πολλοί διαπρεπείς επιστήμονες των περασμένων γενιών. Κεντήθηκαν, πλέχτηκαν και γνέθηκαν προικιά, ειπώθηκαν ιστορίες και παραμύθια στα παιδιά.

Το λυχνάρι λειτουργούσε με λάδι και φυτίλι φτιαγμένο από μπαμπάκι. Το φως που έδινε, ήταν λιγοστό και υπήρχε διάχυτη η μυρωδιά του καμένου λαδιού στο χώρο.

451

452

DSCN5084

Αντίθετα η λάμπα ήταν για την εποχή της ένα τέλειο φωτιστικό σώμα. Διαθέτει το κάτω μέρος, το «δοχείο» – συνήθως γυάλινο- μέσα στο οποίο έμπαινε το πετρέλαιο, και τη «Μηχανή» που βίδωνε πάνω σ’ αυτό το δοχείο, και που περνούσε ενδιάμεσα μέσα από μια σχισμή το βαμβακερό φυτίλι το οποίο με μια ροδέλα, το ανεβάζεις και το κατεβάζεις, ανάλογα με το πόσο φωτεινή θέλεις να είναι η φλόγα. Το φυτίλι είχε την μια άκρη του βυθισμένη στο πετρέλαιο. Δεν μπορούσες να σηκώσεις το φυτίλι πολύ, γιατί ζεσταίνονταν με τη φλόγα το λαμπογιάλι. Ήταν το πιο ευαίσθητο σημείο της λάμπας και μπορούσε πολύ εύκολα από τη θερμοκρασία να σπάσει.

445444

Βασική προϋπόθεση για τη σωστή λειτουργία της λάμπας ήταν το λαμπογιάλι να είναι πεντακάθαρο. Στην αντίθετη περίπτωση η λάμπα κάπνιζε και μαύριζε όλο το γυαλί. Ήταν πολύτιμο υλικό και οι μανάδες μας ποτέ δεν το εμπιστευόταν στα χέρια μας.

Στα καφενεία του χωριού υπήρχαν πολύ μεγαλύτερες λάμπες και το φως που παρείχαν ήταν κάπως… αξιοπρεπές.
Τόσο τα λυχνάρια όσο και τις λάμπες της κρεμούσαν στον τοίχο σε σημείο που να φωτίζουν καλύτερα το χώρο, αλλά και για ασφάλεια.

450447

«Κάτω απ’ το φως της λάμπας τρώγαμε το φτωχικό βραδινό μας, γράφαμε τα αυριανά μαθήματα και διαβάζαμε την ιστορία, την ανάγνωση, τα θρησκευτικά, την πατριδογνωσία κ.λ.π. και η μάνα έραβε μπαλώματα στον πισινό των παντελονιών μας…

Τα παιδιά πέφταμε πρώτα για ύπνο κι ώσπου να πέσουν κι οι μεγάλοι, κυνηγούσαν τα μάτια μας τις σκιές που γένναγε το φως της λάμπας πάνω στους τοίχους και στο ταβάνι. Κάποια απ’ αυτές τις σκιές προλάβαινε και μας άρπαζε στην αγκαλιά της και μας κοίμιζε γλυκά, ώσπου να μας ξυπνήσουν τα κοκόρια απ’ το κοτέτσι ότι ήρθε η ώρα για το σχολειό. Στο μεταξύ το πετρέλαιο στη λάμπα είχε σωθεί και η φλόγα είχε σβήσει, μέσα στη μυρουδιά του καθαρού πετρελαίου που γέμιζε το δωμάτιο.»*

449

* www.notospress.gr

Προηγουμενο αρθρο
Οι Σεισμόπληκτοι της Νοτιοδυτικής Λευκάδας διευκρινίζουν…
Επομενο αρθρο
Μεγάλα ονόματα του Στίβου στους 6ους Ιόνιους Αγώνες

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.