HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣἘπίκαιροι Ἱστορικαί Ἐπιφυλλίδες -Νικόλαος Φλογαΐτης

Ἐπίκαιροι Ἱστορικαί Ἐπιφυλλίδες -Νικόλαος Φλογαΐτης

Μετά τήν ψήφιση τοῦ νέου Συντάγματος πού ἐπιτρέπει τάς απαλλοτριώσεις τῶν τσιφλικίων διά τήν ἀποκατάστασιν τῶν ἀκτημόνων γεωργῶν καί κτηνοτρόφων καί ἐν ὄψει τῆς ὑπό τῆς Βουλῆς ψηφίσεως τού σχετικοῦ Νόμου θεωροῦμεν σκόπιμον νά ανατρέξωμεν εἰς το Ἱστορικόν τοῦ κοινωνικοῦ τούτου ζητήματος.

Διαρκούσης τῆς  Ὲπαναστάσεωςτου 1821 καί ỉδία κατά τά ἒτη 1822-1829 ἐσημειώθηκαν ἀγροτικαί ἐξεγέρσεις στό Μωριά, στίς Κυκλάδες, Σάμο, Κρήτη Ρούμελη καί ἀλλαχού πού διαρκώς οι ἀγρότες ζητοῦσαν ἀποκατάστασι, ἀντιμετώπιζαν ὄμως τήν ἀντίδρασιν τῶν ỉσχυρῶν κοτσαμπάσιδων αὐταῖς κάι πρός συμβιβασμόν θεσπίσθηκε νά χαρακτηρισθούν τά Τούρκικα κτήματα «Ὲθνική Ιδιοκτησία». Η πίεσις ὄμως τῶν ἀστοτσιφλικάδων ἦτο τοιαύτη ὢστε τό ζήτημα αυτό νά μείνη ᾄλυτο.

Μεταξύ τῶν λαβόντων μέρος εἰς τά διάφορα Συμβούλια ἐν Ναυπλίῳ, διά τήν ἐπίλυσιν τοῦ σοβαροῦ τούτου ζητήματος ἦτο καί ὁ ἐκ Μαραντοχωρίου Λευκάδος καταγόμενος Νικόλαος Φλογαΐτης Νομομαθής καί διανοούμενος πού εἶχε ἒλθει τότε εκ Ρωσίας στήν Ελλάδα γιά νά προσφέρη τάς υπηρεσίας του διά την ἀποκατάστασιν τοῦ  Έθνους, ἀπετέλει μέλος τῆς Φιλικής Ἐταιρείας, κρατηθείς μάλιστα ὑπό τῶν Τούρκων ἐπί τριετίαν ὢς ὄμηρος εἰς τό Φρούριον τῆς Ἀκροκορίνθου. Οὖτος διαπνεόμενος από φιλελευθέρας καί προοδευτικάς ἰδέας ἀντέδρασεν ὄσον μπορούσε εἰς τάς ἀξιώσεις τῶν κοτσαμπάσηδων καί ὑπεστήριξεν πῶς τά κτήματα ἒπρεπε να διανεμηθούν εἰς τούς ἀκτήμονας πολεμιστάς καί στίς 18 Ἰανουαρίου 1826 δημοσίευσε μιά μεγάλη ἐπιστολή στήν Γενική Ἐφημερίδα τῆς Ἑλλάδος στήν ὁποία ἐκθέτει ἓνα ολοκληρωμένο πρόγραμμα Ἀγροτικῆς Πολιτικῆς. Ἱδού τί ἒγραφε ὁ Νικόλαος Φλογαΐτης:



Νικόλαος Φλογαΐτης

«Ὁ Λαός τῆς Ἑλλάδος διά τάς συχνάς ἐπιδρομάς τῶν ἐχθρῶν κατήντησε ὄχι μόνον νά μην εἶναι εἰς κατάστασιν νά ἀγοράσῃ γῆν, ἀλλά καί τά προς το ζῆν ἀναγκαῖα νά μήν δύναται να ἐξοικονομήσῃ. Εἰς τίνα λοιπόν θέλει ἐκποιηθεῖ ἡ ἐθνική γῆ; Ὄχι βέβαια εἰς ἂλλον παρά εἰς ὀλίγους τινας εὐκαταστάτους καί  εἰς τιμήν τόσον εὐτελῆ, ὥστε τό Ἐθνικόν Ταμεῖον μικρά θέλει ὠφεληθῆ, καθ’ ὅν καιρόν πού μόνο διά τήν εὐπορησίν του θέλει γίνη ἡ ἐκποίησις. Ὃθεν ἐνῶ δεν θα ὠφεληθῇ τό Ἐθνικόν Ταμεῖον θά δημιουργηθῇ ἀνισότης, δηλαδή θ’ ἀποκατασταθῶσιν οἱ εὐκατάστατοι πλούσιοι οἱ δέ πτωχοί πένητες θα μείνωσιν ἑπομένως δοῦλοι τῶν πλουσίων καί ιδού αἰτία ἀποτελεσμάτων ἐκ διαμέτρου ἀντικειμένων εἰς τάς βασίμους (ὃρα βασικάς ἀρχάς Ἐλευθέρας Πολιτείας «ἔργον του ἰδίου»)».

Καί παρακάτω γνωμάτευσε πῶς πρέπει νά γίνῃ ἡ ἐκποίησις (ἀπαλλοτρίωσις) τῶν Ἐθνικῶν γαιῶν. α) Νά βγαίνει εἰς Δημοπρασίαν ἓνα μέρος χωραφιῶν ὕστερα ἀπό εκτίμησιν καί ὁρισμόν ἀπό τά πρίν τῆς τιμῆς του ἀπό τιμίους καί εἰδικούς πολίτας και ὃποιος γεωργός προσφέρει μεγαλυτέραν τιμήν ἐκεῖνος νά γίνεται ἰδιοκτήτης, μέ τήν διαφοράν ὁ γεωργός (ἀγοραστής) νά μην πληρώσῃ τήν ἀξίαν του ἀμέσως ἀλλά να δίνει κάθε χρόνο δύο στά ἑκατό τῆς ἀξίας. β) Εἰς κανένα νά μήν ἐπιτρέπεται ν’ αγοράσῃ γῆς παραπάνω ἀπό τήν τιμήν πού θά κανόνιζε ἡ ἐκτιμητική Ἐπιτροπή. Ἡ ἒκτασις θά ἧταν ἀνάλογος μέ τά μέλη τῆς οἰκογένειάς του. Ὃποιος δέ πιαστεῖ πῶς ἀγόρασε καί ἂλλη γῆ σέ ὃνομα τρίτου νά τιμωρεῖται ὡς αἰσχροκερδής. γ) Ὃσοι πρίν τῆς Ἐθνεγέρσεως ἧσαν κανονικά ἰδιοκτῆται γῆς (ἀνάλογον μέ τήν τιμή καί τήν ἒκτασι που θά κανόνιζε ἡ Ἐπιτροπή) αὐτοί δέν θα δικαιοῦνται ν΄ἀγοράσουν ἂλλην.

Ἰωάννης Σ. Φλογαΐτης

Ἐννοεῖται πῶς τά ὃσα ἐπρότεινε ὁ Ν. Φλογαΐτης ἧταν φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ. Το ζήτημα ἒμεινε γιά πολλά χρόνια ἄλυτο, ὡς πού σιγά-σιγά οἱ ἀστοτσιφληκάδες κατάφεραν νά μοιράσουν εἰς ἑαυτούς καί ἀλλήλους τίς Ἐθνικές γαῖες. Τό ἀγροτικό ζήτημα ἒμεινε γιά χρόνια ἄλυτο καί οἱ γεωργοί, ἰδίᾳ τοῦ Θεσσαλικοῦ κάμπου ἐστέναζον κάτω ἀπό την πίεσιν τῶν μεγαλοτσιφλικάδων καί πολλές φορές οἱ ἀγρότες εἶχεν κάνει προσπάθειες να βελτιώσουν οἰκονομικά τή θέσι τους μά πάντα χωρίς ἀποτέλεσμα γιατί οἱ τσιφλικάδες ἧσαν ἰσχυροί. Οἱ χωρικοί ἒφθασαν σε τέτοια ἀπόγνωσι ὣστε στά 1909, στήν Θεσσαλία, μοναδική τότε παραγωγική περιφέρεια, ξεσηκώθηκαν σε ἐπανάστασι, πῆραν τά ὄπλα και ζήτησαν την ἀπαλλοτρίωσι τῆς γῆς σε κείνους ποῦ τή δούλευαν καί τήν ἀπολύτρωσί του ἀπό τήν καταπίεσι καί τήν ἐκμετάλλευσι. Ἡ Κυβέρνησις Μαυρομιχάλη χτύπησε την ἐξέγερσι  καί σέ πολλά χωρία καί πόλεις ἒγιναν συγκρούσεις. Στό Κιλελέρ στίς 10 Μαρτίου 1909 ἒγινε σωστή μάχη μέ πολλά θύματα χωρικῶν ποῦ μέ τό αἶμα τους βάφτηκε ἡ Θεσσαλική γῆς.

Μετέπειτα ὅμως ἐμφανισθείς ἐπί τῆς Πολιτικῆς Σκηνῆς ὁ Ἀρχηγός τῶν Φιλελευθέρων αεἲμνηστος Ἐλευθέριος Βενιζέλος μέ τό μεγάλο πολιτικό του αἰσθητήριο ἀντελήφθηκε ἀμέσως τή σημασία ποῦ εἶχε το ξεσήκωμα αὐτό τῶν χωρικῶν τῆς Θεσσαλίας καί πρόσεξε ἰδιαίτερα τήν ὁμάδα τῶν τότε Ἀγροτικῶν Βουλευτῶν, δέχτηκε νά τροποποιηθῇ τό ἂρθρο 17 τοῦ τότε Συντάγματος ποῦ ἐπέτρεπε τήν ἀπαλλοτρίωσι τῶν τσιφλικιῶν καί ἀπηγόρευσε τήν ἒξωσι τῶν Κολλήγων ἀπό τά σπίτια καί τά χωράφια τους.

Ἀπό τότε χάριν στην δυναμική αὐτή ἐμφάνιση τῶν χωρικῶν τό Κράτος ἂρχισε νά παίρνῃ  σιγά-σιγά μέτρα εὐεργετικά καί προστατευτικά γιά τούς Ἀγρότες. Στά 1917 στήν Ἐπανάστασι τῆς Θεσσαλονίκης, ἐκδίδει ἀναγκαστικά Διατάγματα ἀπαλλοτριώσεως τῶν τσιφλικιῶν Μακεδονίας μέ Εἰσηγητή τόν ἤδη Διοικητήν τῆς Ἀγροτικῆς Τραπέζης Ἀλεξάνδρου Μυλωνᾶ,τό δέ 1919 ἐπεκτείνεται ἡ ἀπαλλοτρίωσις στή Θεσσαλία, Ἤπειρο καί στήν ὑπόλοιπη χώρα. Καθώς μετέπειτα κατά τά ἒτη ὑπό τοῦ αεἲμνηστου Ἀλεξάνδρου Παπαναστασίου. Ἤδη δέ ἡ Κυβέρνησις τῶν συνεργαζόμενων Κομμάτων ΕΠΕΚ-Φιλελευθέρων συνεχίζουσα το ἒργον τῶν προμνησθέντων Πολιτικῶν διά τοῦ περί Νόμου θά ὁλοκληρώση τό ἒργον τῶν ἀπαλλοτριώσεων πρός πλήρη ἀποκατάστασιν τῶν ἀκτημόνων γεωργῶν καί Κτηνοτρόφων οὕτω ἐπί τέλους λύεται τό Πολιτικοινωνικόν τοῦτο ζήτημα που ἒμενε ἀλυτο ἐπί 120 ἒτη.

Ἰωάννης Σ. Φλογαΐτης

Δικηγόρος – Πτυχιούχος Πολιτικῶν καί Οἰκονομικῶν Ἐπιστημῶν Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Και δια την αντιγραφή, Σπυρίδων Ι. Φλογαΐτης

Προηγουμενο αρθρο
Χριστουγεννιάτικο Μπαζαρ Μουσικού Σχολείου Λευκαδας
Επομενο αρθρο
Colors of silence

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.