Η Λευκάδα – Του Δήμου Α. Μαλακάση (Α΄ Μέρος)

«Λουσμένη στο πάλλευκο φως του Ιονίου και διάφανη από τα διαμάντια της δροσιάς του μαΐστρου, αραδιάζει τα βασανισμένα από τους σεισμούς σπίτια της η Λευκάδα. Αναπαμένη στα κρύσταλλα της λίμνης και στου μεγάλου αυλακιού της τα νερά, καθρεφτίζει τις χαρές της και τις λύπες της, τους κρυφούς λυγμούς των σεισμών της και το βόγγο της δουλειάς της, η φτωχομάνα η Χώρα μας, η Λευκάδα.Η Χώρα απλώνει τα σπίτια της κάτω απ’ της Φανερωμένης τον βαθύ ίσκιο και πλάι στο δασύ στήθος του ελαιώνα της…

Οι ψαράδες ρίχνουν στ’ απάνεμα νερά της τα δίχτυα για το ψάρεμα – μαριδούλα, μεροφάγι για τα παιδιά τους και χαρά των ματιών μας… Τα ψάρια: η ζωή και το ψωμί της Λευκάδας, που μαζί με τα ιδιότυπα μονόξυλα των ψαράδων, προσθέτουν μια πινελιά καθαρή, αγνή, λευκαδίτικη. Οι δρόμοι της ήσυχοι, επαρχιώτικοι, που το διάνεμα του μαΐστρου στα πλακόστρωτα σοκάκια, φέρνει και του επτανησιώτικου τραγουδιού το απλό λίγωμα και της κιθάρας την συγχορδία.

Το «Μποσκέτο» και τώρα πλατεία Σικελιανού, με τις μοσχομυρισμένες αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων, δέχεται όπως πάντα, τις καρέκλες και τα τραπέζια για τους Λευκαδίτες, που τον χειμώνα απολαμβάνουν τις λιακάδες και το καλοκαίρι του μαΐστρου τη δροσιά. Το « Μποσκέτο», που πριν από όμορφα χρόνια δεχόταν κάθε καλοκαίρι το υπαίθριο θέατρο και του βωβού κινηματογράφου το θέλγητρο και τους θιάσους μαριονετών. Μετά στα δίσεκτα χρόνια δέχτηκε στην άπλα του τις σκηνές του σεισμού κι άκουσε τις χαρές και τις λύπες μας.

Το Κανάλι, βαθύ και ρηχό μαζί, απάνεμο και άγριο με τον λεβάντε. Χωρίζεται απ’ τη λίμνη με τον δρόμο του Κάστρου, σωστό αμφίβιο φίδι, που καταλήγει στις Αγιομαύρας το εικονοστάσι. Πρασινογάλαζο κυλάει τα νερά του πότε δώθε και πότε κείθε, με τις βγαλσές του και τις μπασές του, της φύσης ευλογία … Εκεί γλιστρούν ανάλαφροι « Κύκνοι» και «Εντελβάις», «Λεύκες» και «Δελφίνια» – οι βάρκες οι λευκαδίτικες που σχίζουν τα σμαραγδένια νερά και μεταφέρουν τα καλοκαιρινά πρωινά τους Λευκαδίτες στην αμμουδιά για μπάνιο. Είναι μοναδική απόλαυση του Λευκαδίτη η βάρκα. Αυτή θα τον φέρει στο ανοιχτό πέλαγος προς την Πρέβεζα και θα νοιώσει τα μπουρίνια του Αυγούστου.

Στο πριαράκι ο Λευκαδίτης θα χαρεί τις στιγμές του θα τραγουδήσει της βαρκαρόλας τα μακρόσυρτα ναπολιτάνικα τραγούδια. Θα χαρεί τις στιγμές της σχόλης του στα καλοκαιρινά σούρουπα…με ένα μαντολίνο και δυο φωνές θα τραγουδήσει με τους λυγμούς της φωνής του την «Νύχτα που φεύγει ολόχαρη»…

Τα μουράγια! Ξεκούρασμα του περιπατητή και τόπος ήσυχος για τους κουρασμένους. Από κει θα δει τον Αη Νικόλα, τη Σκράπια και την Πρέβεζα. Θα αγναντέψει στην παγάδα της θάλασσας την πινελιά των Παξών. Τα Μουράγια, η ασφάλεια του καναλιού απ’ τους θυμούς του χειμώνα, στέκονται όρθια και γδαρμένα από το πέρασμα του χρόνου και ατάραχα από το γρούξιμο των κυμάτων.

Ο άμμος της Λευκάδας, εκατομμύρια βότσαλα ολόλευκα που στρογγυλευμένα από χίλια φιλιά της θάλασσας δέχεται κάθε καλοκαίρι τους Λευκαδίτες στην απλωσιά του. Τα φύκια της αρμυρά, φερμένα απ’ τα αβυσσαλέα βάθη του πόντου, αναπαύονται ήσυχα στην λευκότητα των πετραδιών.

Το Κάστρο. Παλιό Βενετσιάνικο κατάλοιπο. Απ’ όπου κι αν το αντικρίσεις θα δεις να αλλάζει σχήμα. Πότε απλώνεται ολόισιο και πότε δείχνει, με προοπτική σπάνια, τις κοιλιές απ’ τις πολεμίστρας του.
Ο φάρος του βαρύς και ατάραχος συντροφεύει το ταξίδι των καϊκιών μας, οδηγεί τους τιμονιέρηδες στο απάνεμο λιμάνι της Λευκάδας. Μέρα νύχτα κλωθογυρίζει το φως του πέρα δώθε ασίγαστο ελπιδοφόρο άγγελμα. Το στόμιο του καναλιού κλείνεται από τους δυο φάρους και κάνει το Κάστρο να δείχνει πιο πλατιά την μεγαλοπρέπεια του..Και πέρα μακριά απ’ τις πολεμίστρες του αχνοφέγγουν η Γύρα και του Καλκάνη αγγέλματα νέων αισθητικών απολαύσεων για τον περιηγητή.

Η Γύρα, εδώ η εκδρομή του Λευκαδίτη και ο ξεκούραστος περίπατος, η αναψυχή του και το μίλημα του με τη δύση, τη θάλασσα και την ελιά. Ελιές ανάμεσα γης και ουρανού αιωρούνται ντροπαλές και δέχονται τα χάδια δυο θαλασσών, η μια με τη σαγήνη της απαλότητας και η άλλη με το θέλγητρο της αντρικής ρώμης.

Το Μοναστήρι του Αηγιαννιού αντικρίζει ολόλευκο τη γαλάζια θάλασσα, ξανασασμός στο ατελείωτο μάκρος της άμμου. Του καμπαναριού του οι ήχοι συντροφεύονται με του ήχους της Φανερωμένης. Η άκρη του αγγίζει τη θάλασσα και ισκιώνεται από φουντωτά πουρνάρια. Οι καλύβες των ψαράδων συνθέτουν τον πίνακα και το αυτί ακούει τα τραγούδια της τράτας από τους Τσουκαλαδιώτες ψαράδες, και το φλοίσβο από το κύμα το ήμερο…

Απομεινάρια και εγκαταλειμμένοι τόποι παραμένουν τώρα οι αλυκές, μαζί με την ανάμνηση παλιών και πλούσιων σοδειών του αλατιού. Δρομάκια ήσυχα χωρίζουν το κανάλι από τα περιβόλια και στις πολύτριχες σούδες βόσκουν αμέριμνες κατσίκες και βόδια υπομονετικά, συνθέτοντας έτσι βουκολικά τοπία του Ρενουάρ και του Μαννέ σε σπάνιους χρωματισμούς.Τα δειλινά στις αλυκές θυμίζουν πίνακες εμπρεσσιονιστικούς που το φως και η σκιά ενώνονται με την γαλήνη των ρηχών νερών, συνθέτοντας τόνους χρωματικούς που περιέχουν άφθαστη αισθητικότητα…»

Είναι αποσπάσματα από το κείμενο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Λευκαδίτικα» του Αντώνη Ε. Τζεβελέκη (Φ.3/1 – 12 – 1958).

Για να διαβάσετε το Β΄ Μέρος κάντε κλικ εδώ