This is not America, το αμερικανικό μάθημα

This is not America
A little piece in me
A little peace in me
Will die …
_ _ _
Δεν είναι η Αμερική
Ένα μικρό κομμάτι μέσα μου
Μια μικρή ειρήνη μέσα μου
Θα πεθάνει…

Γράφει ο Απόστολος Βεργής

Αυτοί οι στίχοι από το τραγούδι “This is not America” του Αμερικανού τραγουδοποιού Bruce Springsteen περιγράφουν επακριβώς το σήμερα, παρότι έχουν γραφτεί πριν από τρεις δεκαετίες. Τα τελευταία χρόνια όντως πεθαίνει ένα μικρό (;) κομμάτι εαυτού τής Αμερικής, ένα κομμάτι ελευθερίας, ανεκτικότητας, πολιτισμού, ειρήνης. 

Πώς όμως φτάσαμε στην κατάσταση αυτή; Οι ΗΠΑ  είναι ένα κράτος με μικρή (σε βάθος) ιστορία, ουσιαστικά είναι ένα κράτος το οποίο έχει δημιουργηθεί από αποίκους και μετανάστες οι οποίοι συν τω χρόνω εξαφάνισαν ή απορρόφησαν τούς αρχικούς πληθυσμούς των Ινδιάνων, συν πληθυσμούς οι οποίοι προήλθαν από σκλάβους τούς οποίους προηγούμενες γενιές Αμερικανών φεουδαρχών χρησιμοποίησαν στις φυτείες τους με τρόπους βάρβαρους, κερδοσκοπώντας.

Η Αμερική δημιουργήθηκε εξερευνώντας και μετά καταλαμβάνοντας, κυρίως από τυχοδιώκτες οι οποίοι συνήθως δεν είχαν να χάσουν τίποτα παραπάνω από τις ζωές τους. Ρίσκαραν το λοιπόν… Κι έτσι δημιουργήθηκε το West  και η λογική Western, ουσιαστικά το Western είναι η προϊστορία, οι ρίζες τής Αμερικής – η ιστορία της ξεκινάει με τη λήξη του Αμερικανικού εμφυλίου πολέμου, με τη νίκη του εκβιομηχανισμένου βορρά επί τού φεουδαρχικού νότου.

Αν ο βορράς εξέφρασε το πνεύμα τής προόδου, ο ηττημένος νότος συνέχισε να εκφράζει την παράδοση (αυτή τη μικρή αλλά άκρως επιδραστική παράδοση – το σινεμά βοήθησε πολύ για να συμβεί αυτό), τις ρίζες, τον εθνικισμό, την οπλοχρησία (καουμποιλίκι), τον ρατσισμό, επηρεάζοντας κυρίως το συντηρητικό υποσύνολο του Αμερικανικού λαού, πιο πολύ το Ρεπουμπλικανικό κόμμα (Grand Old Party ή εν συντομία GOP – πρώτος πρόεδρος εκλεγμένος με αυτό το κόμμα ο Abraham Lincoln) και σχεδόν καθόλου το νεοτεριστικό κόμμα των Δημοκρατικών (Democratic Party – πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος με αυτό το κόμμα ο Adrew Jackson).

Τελειώνοντας  την αναδρομική πλευρά αυτού τού κειμένου, θα πω ότι το αμερικανικό DNA βρίσκεται στο αμάλγαμα των Western πρακτικών και τού μετά-εμφυλιακού νεοτερισμού που έφερε αυτή τη χώρα να είναι πρωταγωνίστρια στους χώρους τής υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τής ελευθερίας, του πολιτισμού, των τεχνών και των γραμμάτων και φυσικά της ελεύθερης οικονομίας. Ουσιαστικά δηλαδή έχουμε να κάνουμε με δυο Αμερικές οι οποίες πια έχουν και επίγεια σύνορα, την Αμερική των μεγάλων οικονομικών και πολιτιστικών κέντρων και την Αμερική τής ενδοχώρας η οποία την τελευταία δεκαετία λόγω τής μεγάλης οικονομικής κρίσης θυμήθηκε και πάλι το Western, τον αμερικανικό εθνικισμό, τον ρατσιμό κτλ.

Η οικονομική κρίση κούρασε τούς Αμερικάνους (περίπου όπως και τους Έλληνες το 2015), τούς κούρασε και η κορυφή, η ηγεσία της υφηλίου (κοστίζει η ηγεσία). Κουράστηκαν οι Αμερικάνοι, φθάρθηκαν, πολλές από τις κάστες τούς άρχισαν να λειτουργούν ανορθολογικά – άλλο που δεν ήθελε ο αλλοπρόσαλλος τύπος Donalt Trump, ένας αμφιλεγόμενος επιχειρηματίας ο οποίος μέχρι που να ασχοληθεί με την πολιτική, ασχολούνταν με αγοραπωλησίες ακινήτων, με τηλεοπτικές εκπομπές, με συμμετοχές σε παραστάσεις στημένων αγώνων κατς (κάτι σαν μάνατζερ του μακαρίτη τού Σκουγκλάκου) και με γυναίκες.

Αυτός ο τύπος, ο ασυγκράτητος λαϊκιστής  έβαλε ξαφνικά πόδι στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα και πλασάροντας (η ειδικότητά του) τον εαυτό του ως αντισυστημικό μίλησε κατευθείαν στις καρδιές των ανορθολογιστών, τούς οποίους πήρε μαζί του, νίκησε τους “κουρασμένους” Δημοκρατικούς στις εκλογές του 2016 και έγινε ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ. 

Η διακυβέρνησή του ήταν μια στο καρφί και μια στο πέταλο, αυταρχική, απομονωτική, ρατσιστική, προκλητική, αλλάζοντας συνεργάτες διαρκώς, αλλά, σε πολλά θέματα αποτελεσματική, θεαματική, σε πολλές περιπτώσεις δε μια συνέχεια πολιτικών που είχε βρει, βλέπε σταδιακή αποχώρηση των Αμερικανών από θέρετρα συγκρούσεων. 

Η διακυβέρνησή του υπήρξε η πιο πλουμιστή διακυβέρνηση που ‘χει υπάρξει στις ΗΠΑ, τόσο πλουμιστή που πέρσι τέτοιο καιρό θεωρούνταν σχεδόν από τούς πάντες σίγουρη η επανεκλογή του, τόσο σίγουρη που στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών επικρατούσε αμηχανία και όχι μεγάλη όρεξη απ’ τους υποψηφίους για τις φετινές εκλογές.

Κι ενώ είχαν φτάσει τα Χριστούγεννα και ο μεγάλος ήταν πάνω στο άλογό του και κάλπαζε, τόμπολα… Να ο convid-19…. Μπάχαλο… Ο αντισυστημισμός που οδήγησε τον Donalt Trump  στην εξουσία έγινε θηλιά στο λαιμό του. Τα έβαλε με τους επιστήμονες (δεν είναι ο μόνος, έχουμε κι εδώ τέτοια φρούτα – εδώ μάλιστα τα έχουμε σε μια τάχατες αριστερά) και  στη Νέα Υόρκη τα φέρετρα θαβόντουσαν μαζικά και κόσμος και κοσμάκης πήγαινε άκλαυτος και του προέδρου η δημοτικότητα στα τάρταρα. Το έσωσαν κάπως το πράγμα τοπικοί κυβερνήτες οι οποίοι των αγνόησαν και κυρίως οι γιατροί, οι γιατροί και όχι οι δημιουργοί στατιστικών μοντέλων κατά παραγγελία. Να και η δολοφονία από αστυνομικούς τού Floyd και όλος ο μαύρος πληθυσμός (και όχι μόνο)  της Αμερικής στο δρόμο. Η απάντηση τού προέδρου ήταν ο διχασμός, το χτύπημα τού καρφιού για να καρφωθεί πιο βαθιά στην καρδιά τού αμερικανικού λαού, η πρόκληση, η αδιαφορία για τα ανθρώπινα δικαιώματα…

Και έφτασαν οι εκλογές κι ο Donalt Trump συνέχιζε να διχάζει (αυτό θυμίζει σαφώς κάποιους δικούς μας) και συνεχίζει ακόμα, να πιάνεται από κάθε τι και να παραληλεί. Ναι ο διχασμός που προωθούσε και προωθεί λειτούργησε συσπειρώνοντας τους δικούς του αλλά δεν έφτασε (όπως φαίνεται ευτυχώς) και 45ος πρόεδρος περίπου ανέλπιστα πια είναι ο δημοκρατικός Jo Biden. Ο Jo Biden πρόεδρος και ο Donalt Trump σε πόλεμο χαρακωμάτων, σε πόλεμο παραλογισμού, έχοντας μάλιστα μαζί του μια πολύ μεγάλη μερίδα Αμερικανών ή όπως έλεγε κι ο μακαρίτης ο Άκης Πάνου: Άσε τον  τρελό στην τρέλα του…

Που σημαίνει πως και ο Trump  να φύγει αύριο απ’ την πολιτική, ο τύπος φασισμού ο οποίος πια φέρνει το όνομά τους (τραμπισμός) θα συνεχίζει να υπάρχει και μάλιστα να προεκτείνεται διαρκώς και γεωγραφικά μα το χειρότερο και πολιτικά, πηγαίνοντας αλλού πιο αριστερά, φαρμακώνοντας και την αριστερά: Ανορθολογιστές όλων των παρατάξεων ενωθείτε ή μαζικές πολιτικές τύπου μια στο καρφί και μια στο πέταλο θα τις παρατηρούμε πιο συχνά στο  μέλλον. Που σημαίνει πως το νέο πρόεδρο (εφόσον οι ρεπουμπλικάνοι πλειοψηφούν στην αμερικανική γερουσία) τον περιμένουν διαδοχικές συμπληγάδες, θα πρέπει να βρει πατήματα συνεννόησης με την άλλη πλευρά και το πιο πιθανό να μειώσει την ταχύτητα κάποιων απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, συν το ότι θα έχει κάθε τόσο να αντιμετωπίζει αντιδράσεις ανθρώπων τρελαμένων.

Εντέλει η αμερικανική περίπτωση είναι ένα μάθημα, θέλει μελέτη, θέλει μελέτη για να προκύψουν απ’ αυτή τρόποι αντιμετώπισης του λαϊκιστικού φασισμού, για να προκύψουν τρόποι για να μειωθούν στο μέλλον οι κερκόπορτες στη δημοκρατία. Γιατί ο φασισμός δεν είναι μόνο κάτι το κάθετο, ο φασισμός έχει την ιδιότητα και να περικυκλώνει, και να μασκαρεύεται, να γίνεται πότε άρνηση μια υπάρχουσας πανδημίας, πότε μολότοφ, πότε διασπορά ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο,  πάντοτε προστυχιά, πάντα ηλιθιότητα, ω σύντροφε Πολάκη.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΕΡΓΗΣ