Βιβή Κοψιδά-Βρεττού:Στον άβατο χώρο μιας «Νυχτερινής Συμφωνίας» 

Βιβή Κοψιδά-Βρεττού

Στον άβατο χώρο μιας «Νυχτερινής Συμφωνίας» 

Ποίηση και μουσική, στη «Χώρα»: «τη Μεγάλη Απουσία, τη Μεγάλη Λατρεία» του Ηλία Λογοθέτη 

«To αριστούργημα είναι μια συμφωνία που παίζεται πάνω στα λεπτότερα αισθήματά μας… Στο μαγικό άγγιγμα του ωραίου δονούνται οι μυστικές χορδές τού είναι μας. Παλλόμαστε στο κάλεσμά του και ριγούμε… Ακούμε το άρρητο, βλέπουμε το αθέατο…» Μ’αυτά τα λόγια περιγράφει το βίωμα της αληθινής τέχνης ο Οκάκουρα Κακούζο, σΤο Βιβλίο του Τσαγιού. Με τα ίδια λόγια μπορούμε να αποτυπώσουμε τη βιωμένη καλλιτεχνική και ανθρώπινη αίσθηση μιας ανεπανάληπτης βραδιάς καλοκαιριού, όπου ο εξωτισμός πρόσφερε απόλυτα και αβίαστα τη θέση του σε μιαν αναμέτρηση με την ουσία και το περιεχόμενο  της ζωής όταν μεταγλωττίζεται σε γεγονός τέχνης. 

Κορυφαία εκδήλωση του φετινού καλοκαιριού η «Βραδιά ποίησης και μουσικής» που πραγματοποιήθηκε στο Κηποθέατρο Άγγελος Σικελιανός, από την Περιφερειακή Ενότητα Λευκάδας, τη Δευτέρα 28 Αυγούστου 2023. Ήταν ως η επιστροφή μιας ανεξίτηλης στη συνείδησή μας μνήμης λευκαδίτικου πολιτισμού^. εκείνη που θα απελευθέρωνε μέσα μας,  κι όχι μονάχα για μια βραδιά, την αντίσταση διάρκειας ενάντια σε ό,τι το «θορυβώδες τίποτα» μας έχει επιβληθεί ως ειμαρμένη του άσχημου ή ακόμα χειρότερα, ως αυτοκρατορία του διάστροφου. Δεν επιμένω στην πλειάδα του κακού, δεν είναι να νοθέψουμε τη «βαθιά επικράτεια» της ψυχικής ανάστασης που συντελέστηκε ανόθευτη στην ψυχή του τεράστιου πλήθους, που είχε από νωρίς κατακλύσει το Κηποθέατρο. Όχι, δεν είμαστε πεθαμένοι άνθρωποι. Ούτε μας ταιριάζει ο θάνατος, -έστω κι αν έγινε ευτελισμένη μανιέρα. Τι άγρια παραμόρφωση της ζωής! Τι άγρια χλεύη του μεγαλείου του θανάτου!

Όμως εκείνη τη νύχτα του Αυγούστου οριοθετήθηκαν ξανά τα νοήματα, οι απαρασάλευτες μήτρες από τις οποίες ξεφυτρώνει η ζωή μαζί με τις ζωτικές εντολές για τη διατήρησή της. Έρωτας- Επανάσταση κι ανάμεσά τους όλες οι δέσμες φωτός που εκπορεύονται από ψυχές και σώματα βασανισμένων ανθρώπων και λαών, εθελούσιων φυγάδων του πόνου και της παραίτησης. Πώς έγινε αυτό μέσα σε δύο μονάχα ώρες; Πώς εξέλιπε το καλοκαίρι, η ράθυμη παράδοση στη λαγνεία του, το ιδανικό μηδέν; 

Με τη φωνή της ποίησης μονάχα και των συνοδών μουσικών ακουσμάτων, στο λυρικό τους συνταίριασμα, μια συνύφανση από υψηλής αισθαντικότητας μαστορική και διαχρονική θητεία σε ανόθευτες πηγές τέχνης. Πρωτεργάτης και «ένοχος» μιας πλέριας αθωότητας, όπου συναιρούνται οι επιμέρους ατομικότητες σε μια πελώρια, ομόθυμη ψυχική συναίνεση, ο Ηλίας Λογοθέτης: η πολύγλωσση, πρωτεϊκή πηγή καλλιτεχνικής και ποιητικής έντασης, που -μαζί με τον Τζαβαλά Καρούσο-, εγκυρώνει στον χώρο του την κλασική έκφραση της τέχνης που υπηρετεί. Και τροφοδοτεί την ηθική διάστασή της, εκπροσωπώντας το ποιοτικό διαμέτρημα του τόπου του, του τόπου μας. Κι αυτό γιατί συναιρεί μοναδικά διανοητικές και συναισθηματικές ποιότητες στο «κατορθωμένο σώμα» της ποιητικής φύσης του. Μαζί με τον Ηλία Λογοθέτη, η Μαρία Ζαχαρή, με την αρχοντιά μιας μοναδικής αξιοπρέπειας, πρώτη αξία στο εναρμονισμένο σύνολο των ταλέντων της, της ηθοποιού, της πολύπλευρης καλλιτέχνιδας, της βαθιά καλλιεργημένης προσωπικότητας, που περνάει με την ίδια άνεση από την επιστήμη στην τέχνη, από την αυστηρότητα στην ευαισθησία, πάντοτε στο όνομα της απαιτητικής «τέχνης της δημιουργίας». Και όλα τα παραπάνω κατατεθειμένα με τον ουσιαστικό τρόπο που κατευθύνεται ήσυχα προς την «αριστεία»-τι αντίθεση με το κίβδηλο, που θορυβεί ασυστόλως γύρω μας λανσάροντας την ηχηρή του ευτέλεια… 

Παρουσία διακριτικά διακριτή στην πολιτιστική ζωή της Λευκάδας, η δημιουργική σκηνοθέτις Λουκία Κατωπόδη, της οποίας η θητεία στο Θεατρικό Εργαστήρι του Δήμου Λευκάδας, πρόσφερε –και προσφέρει- το απόσταγμα μιας υπεύθυνης και χαρισματικής θητείας, θα συμπληρώσει εκείνη τη βραδιά την τριάδα των ερμηνευτών του ποιητικού συνεχούς της βραδιάς, χωρίς προλόγους, εισαγωγικά και ταυτότητες των δημιουργών. 

Με μια τελετουργία εισαγωγής: την καθάρια γνώριμή μας φωνή του Ηλία Λογοθέτη, το τραγούδι Λευκή μου πέτρα εσύ, σε στίχους του Γιάννη Αθηνιώτη και πρωτότυπη μουσική του Σπύρου Γλένη, χαρισματικού μουσικού^. θα γίνει αθόρυβα το πέρασμα στον ποιητικό λόγο in medias res από τον Ηλία Λογοθέτη, με τον συντονισμό και τη ρύθμιση του φωτισμού από το «ασίγαστο ηλεκτρόνιο» που λέγεται Αποστόλης Καγκελάρης να παίζει σε λεπτομέρειες εικαστικά τονισμένες, πότε στους πρωταγωνιστές και πότε στα αόρατα χέρια του Σικελιανού, που συγκατανεύουν με τις υπογραφές τους: έτσι μυσταγωγικά μπαίνουμε στο μυστήριο. Σφαλίζει ο έξω κόσμος, σφαλίζουν οι αλλότριες σκέψεις, σφαλίζουν οι «σειρήνες» του καλοκαιριού. Ποίηση αλυσιδωτής δομής, σκυταλοδρομία στίχων (επιλεγμένων με βαθιά γνώση και ευαισθησία δημιουργού από τον Ηλία και τη Μαρία) να περνούν από τον Ηλία στη Μαρία κι από τη Μαρία στη Λουκία, ώστε να δημιουργούν ενότητες εννοιών και νοημάτων. 

Κι ενδιάμεσα, ο μουσικός υπομνηματισμός, το τραγούδι –ο ανεπανάληπτος, αισθαντικός Βασίλης Λέκκας, που δεν τραγουδάει απλώς, αλλά τα σπλάχνα του καταθέτει  συγκινησιακά σ’αυτό το σκηνικό ολοκλήρωμα,  όπου ο διακεκριμένος συνθέτης και πιανίστας Γιώργος Σαλτάρης στο πιάνο παλεύει μαγικά τα πλήκτρα του και εκπέμπει… τι; μια δέηση  στον δαρμένο άνθρωπο της ιστορίας, τότε και σήμερα και εσαεί… Από τον έρωτα και την αγάπη και τη συντροφικότητα στην επανάσταση, μέσα σε πολέμους και θυσίες λαών του μόχθου, μέσα σε ατρόμητες αντιστάσεις, σε μανιφέστα λαϊκών εξεγέρσεων, σε ιερωμένα τεκμήρια ανυπακοής, σε στοχαστικά νεύματα ποιητών: Σικελιανός, Ελύτης, Σεφέρης, Ρίτσος, Λειβαδίτης, Αναγνωστάκης, Χικμέτ, Αττίλα Γιόζεφ, Μιλτιάδης Μαλακάσης μαζί και μια ανθολόγηση Λευκαδίων ποιητών της συγχρονίας, του Στέφανου Μεσσήνη, του Σπύρου Φίλιππα Πανάγου… και τραγουδιών και μουσικών συνθέσεων Θεοδωράκη, Χατζιδάκι,  Μικρούτσικου.

Όλα συντελούνται με μιαν υπολογισμένη εσωτερική τάξη και ρυθμό, που υπείκει μονάχα στον αδιάπτωτο ρυθμό και στην αδιατάρακτη «τάξη» της συλλογικής ψυχής. 

Αλλά… Πώς συντελέστηκε εκείνη η απροσδόκητη μετάβαση; Καμιά μαγική μπαγκέτα δεν υπαγόρευσε το γύρισμα. Μονάχα το απίθανο, ανατρεπτικό ταλέντο ενός μεγάλου της σκηνής. Πώς λειτούργησε το απρόσμενο ανέντακτο επίμετρο της τοπικής λαϊκής ανθρωπολογίας, ως η αριστοτελική καθαρτήρια πράξη, που θα μεταβάλει άρδην το σκηνικό; Το άχθος της συγκίνησης να μετατραπεί σε γέλιο καθαρό, αυθόρμητο, να ρέει από ανόθευτη, πρωτογενή πηγή- βίωμα ζωής του δικού μας Ηλία Λογοθέτη στο «Λαϊκό Πανεπιστήμιο της Λευκάδας», με προεξάρχοντα του «χορού των μυστών» τον μύθο του λευκαδίτικου χιούμορ, τον ανεπανάληπτο δημοσιογράφο και ποιητή Σπύρο Φίλιππα-Πανάγο. 

Έτσι, μίλησε η ποίηση και η μουσική. Έτσι, ομαδικά μίλησε η ίδια η ανθρωποσύνη, πεπληρωμένη από την οικουμενική γλώσσα της τέχνης. Που φορτίστηκε από την εκπομπή ενός περαιωμένου, νομίζαμε, πολιτισμού, αλλά που, εντέλει, ένα μόνο κέντρισμα «αλήθειας» έχει ανάγκη για να θυμηθεί και να ενδώσει! Το πέτυχαν, το πρόσφεραν τη νύχτα της 28^ης Αυγούστου 2023, στον Κήπο του Ποιητή, σε όλους μας, οι Άξιοι της τέχνης: ο Ηλίας και η Μαρία, η Λουκία, ο Βασίλης, ο Γιώργος, ο Σπύρος, ο Αποστόλης, μαζί και οι πρόθυμοι Δέκτες της. Η θαυμαστή  άρπα, καμωμένη από το δέντρο Κίρι της Ανατολής, είχε υποκύψει στην αλήθεια του Πέι Ουό, του δαμαστή της. Δηλώνουμε ευγνώμονες και …διψασμένοι, προσδοκώντας τη συνέχεια…