Συνάντηση με έναν ποιητή – Τα μετά…

Την Τετάρτη 8 Ιουλίου 2015 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η εκδήλωση του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΛΕΥΚΑΔΑΣ (ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ), με θέμα: «Η Ελληνική Ποίηση τον 21ο αιώνα. Υπάρχει «νέα γενιά»; Η περίπτωση του ποιητή Αλέξιου Μάινα».

O ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ, με την εκδήλωση αυτή, που διοργάνωσε σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας, επεδίωκε να ανοίξει το κεφάλαιο προβληματισμού πάνω σε θέματα σχετικά με τη λογοτεχνική παραγωγή –ποίηση και πεζογραφία- του 21ου αιώνα, να σχηματοποιήσει μια πρώτη εικόνα, να καταγράψει τάσεις και εκπροσώπους της νέας ποιητικής «γενιάς», ανανεώνοντας το ενδιαφέρον για την ποίηση στον τόπο που οι άνθρωποι βιώνουν την ποίηση τόσο του φυσικού περιβάλλοντος όσο και μιας μακράς παράδοσης ποιητικής δημιουργίας, λαϊκής και λόγιας. Γι’αυτό το λόγο κάλεσε στη Λευκάδα τον νέο και ήδη αναγνωρισμένο ποιητή Αλέξιο Μάινα, άξιο εκπρόσωπο αυτής της νέας γενιάς ποιητών.

Την εκδήλωση άνοιξε η Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Δρ. Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού, η οποία στην ομιλία της με θέμα: Αλέξιος Μάινας: Το περιεχόμενο του βλέμματος και η ποιητική πράξη, παρουσίασε τον ποιητή, και με ευαισθησία θέτοντας τα περιγράμματα του κόσμου μας μέσα στον οποίο ανακύπτουν τα μεγάλα ζητήματα της συνείδησης. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στις απόψεις του Ζοζέ Σαραμάγκο στο Τελευταίο Τετράδιο ώστε να δημιουργήσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η σκέψη και η αγωνία κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου. Παραθέτουμε το απόσπασμα: «Η λειτουργία του κόσμου έπαψε να είναι το απόλυτο μυστήριο που ήταν, οι μοχλοί του κακού βρίσκονται μπροστά στα μάτια… όλων, για τα χέρια που τους χειρίζονται δεν υπάρχουν πια γάντια ικανά να κρύψουν τις κηλίδες του αίματος. Θα έπρεπε, επομένως, να είναι εύκολο για τον καθένα να επιλέξει ανάμεσα στην πλευρά της αλήθειας και στην πλευρά του ψεύδους, ανάμεσα στον ανθρώπινο σεβασμό και στην ασέβεια προς τον άλλον, ανάμεσα σε αυτούς που είναι με τη ζωή και αυτούς που είναι εναντίον της. Δυστυχώς, τα πράγματα δε συμβαίνουν πάντα έτσι. Ο προσωπικός εγωισμός, το βόλεμα, η έλλειψη γενναιοδωρίας, οι μικρές δειλίες της καθημερινότητας, όλα αυτά συνεισφέρουν σε μια ολέθρια μορφή πνευματικής τυφλότητας, να βρισκόμαστε δηλαδή στον κόσμο και να μη βλέπουμε τον κόσμο, ή να βλέπουμε από αυτόν ό,τι, ανά πάσα στιγμή, τείνει να εξυπηρετεί τα συμφέροντά μας. Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν μπορούμε να ευχηθούμε παρά να έρθει η συνείδηση και να μας ταρακουνήσει επειγόντως από το μπράτσο και να μας ρωτήσει εξ επαφής: “Πού πας; Τι κάνεις; Ποιος νομίζεις ότι είσαι;”. Μια εξέγερση ελεύθερων συνειδήσεων θα χρειαζόμασταν. Είναι άραγε εφικτό;»

Στη συνέχεια υπογράμμισε την ιδιαιτερότητα της ποιητικής φωνής του Αλέξιου Μάινα, τη φιλοσοφική και λογοτεχνική του παιδεία και την απορρέουσα απ’αυτή μεταγνώση με την οποία συνεχώς και επίπονα ο ποιητής αναμετράται. Δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον ίδιο τον ποιητή να ξεκλειδώσει την κιβωτό των ποιητικών του μυστικών, τόσο στο περιεχόμενο και τη σκέψη που υλοποιείται σε ποίηση, όσο και στην επίμονη βάσανο και τους πειραματισμούς της μορφής.
Τα όρια της νέας γενιάς ποιητών και τις επιδιώξεις τους, τις τονικότητες της ποιητικής τους φωνής σχηματοποίησε η Άννα Αφεντουλίδου, φιλόλογος και ποιήτρια από την Πρέβεζα, στη δική της παρέμβαση. Ενδιάμεσα ως τεκμηριωτική ύλη των λεγομένων και στο τέλος, ως επιστέγασμα της εκδήλωσης, ακούστηκαν ποιήματα από τις συλλογές του Αλέξιου Μάινα «Το περιεχόμενο του υπόλοιπου» (Γαβριηλίδης, 2011) και «Το ξυράφι του Όκαμ» (Μικρή Άρκτος, 2014) και από ανέκδοτες ποιητικές του συλλογές. Τα ποιήματα ανέγνωσαν- μια προσωπική κατάθεση στη βραδιά- οι εκπαιδευτικοί: Αγγελική Κόγκα, Ανδρέας Περδικάρης και η ποιήτρια Ιωάννα Κόκλα.

Στη συζήτηση που ακολούθησε τέθηκε (από τον συγγραφέα Σπύρο Βρεττό) το ζήτημα της αντιστοιχίας της τέχνης-της ποίησης ειδικότερα- προς την υπάρχουσα πραγματικότητα και της σύγκλισης της τέχνης προς μια νέα επαναστατικότητα. Κι ακόμα η έννοια της ομορφιάς, όπως διαχρονικά την αποτύπωσε η τέχνη, μέσ’από την επεξεργασία αισθητικών, μορφολογικών, γλωσσικών συστημάτων και ιδεών.

Ο ποιητής Αλέξιος Μάινας, επεσήμανε την ιδιαιτερότητα της νέας γενιάς ποιητών, διαφοροποιημένων από τη γενιά του ’90, οι οποία αποτύπωσε έναν φθαρμένο κοσμοπολιτισμό και μια παρακμιακή, υλιστική ευδαιμονία. Σε αντίθεση, οι ποιητές του 21ου αιώνα, διοχετεύουν σε νέα εκφραστικά δεδομένα, την αγωνία του κόσμου τους, συνυφασμένη με τη δική τους υπαρξιακή πραγματικότητα, ενώ παράγεται και μια ποίηση εξόχως πολιτική. (Και γιατί να μην θυμηθούμε εδώ τον Γάλλο κοινωνιολόγο Edgar Morin: «Η προδοσία και η κατάρρευση της ποιητικής ελπίδας της Επανάστασης άπλωσε ένα μεγάλο σεντόνι πεζότητας πάνω στον κόσμο. Και ενώ σχεδόν παντού, πάνω στα ερείπια της ποιητικής υπόσχεσης για την αλλαγή της ζωής, η επιστροφή στις εθνοτικές και θρησκευτικές ρίζες προσπαθεί να αναγεννήσει την ποίηση της κοινοτικής συμμετοχής, η πεζότητα του εικονοκρατισμού και του τεχνοκρατισμού θριαμβεύει στον δυτικό κόσμο, αναμφίβολα για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά πρόκειται για το χρονικό διάστημα του παρόντος μας. Σε αυτές τις συνθήκες, η εισβολή της υπερπεζότητας απαιτεί την ισχυρή αντεπίθεση της ποίησης, που θα συμβάδιζε με την αναγέννηση της αδελφοσύνης. Η πολιτική δεν οφείλει πλέον να επωμίζεται μόνον το όνειρο της εξάλειψης της πεζότητας από τον κόσμο πραγματοποιώντας την εν τη Γη ευτυχία… Η πολιτική πολιτισμού απαιτεί να συνειδητοποιηθούν πλήρως οι ποιητικές ανάγκες του ανθρώπινου όντος».

Επιλογικά, και μετά από μια τρίωρη περίπου ακρόαση και συμμετοχή, και καθώς οι δείχτες των ρολογιών έτειναν προς τα μεσάνυχτα (με τη συμβατική ώρα και όχι μεταφυσικά ή συμβολικά), η εκδήλωση έκλεισε με την αισιόδοξη διαβεβαίωση του Ουίλλιαμ Φώκνερ, από το κείμενο αντιφώνησής του στη Σουηδική Ακαδημία, όταν το 1949 του απένειμε το Βραβείο Νόμπελ: «Εγώ αρνούμαι ν’αποδεχτώ το τέλος του ανθρώπου…Πιστεύω πως ο άνθρωπος δεν θ’αντέξει απλώς, θα κατισχύσει. Είναι αθάνατος, όχι επειδή μόνος αυτός από το ζωικό βασίλειο διαθέτει φωνή απροσμάχητη, αλλά επειδή κατέχει ψυχή, πνεύμα ικανό για συμπόνια, θυσία και καρτερία. Του ποιητή, του συγγραφέα το χρέος είναι να γράφει γι’αυτά, περί αυτά τα πράγματα. Είναι προνόμιο δικό του να οδηγεί τον άνθρωπο στην καρτερία, ενδυναμώνοντάς του τον ψυχικό κόσμο. Θυμίζοντάς του το κουράγιο και την υπερηφάνεια και τη συμπόνια και το έλεος και τη θυσία…Η φωνή του ποιητή δεν είναι αναγκαίο να ΄ναι απλώς το μητρώο του ανθρώπου, μπορεί να καταστεί και έρεισμα, στύλος που θα στηρίζει τον άνθρωπο να υπομένει και να κατισχύει».

Ευχαριστίες

Στον ποιητή Αλέξιο Μάινα, ο οποίος εις πείσμα των ημερών, ήρθε στη Λευκάδα και συντέλεσε στην κάθαρση της συλλογικής αγωνίας. Στην εκπαιδευτικό-και ποιήτρια- Μαριάννα Κουμαριανού, που πρόσθεσε στην ευγένεια της συνάντησης. Στους συναδέλφους Αγγελική Κόγκα, Ανδρέα Περδικάρη και στην ποιήτρια Ιωάννα Κόκλα που διάβασαν τόσο διεισδυτικά ποίηση. Στην τελειόφοιτη μαθήτρια του Μουσικού Σχολείου Ανδριανή Πατρικίου, που ανέγνωσε στίχους της. Στην Άννα Αφεντουλίδου για τη συμβολή της στη σχηματοποίηση του θέματος. Στον μαθητή Μάρκο Κερασοβίτη, τον πάντα παρόντα με την κάμερα του Studio Lefkatas και την τεχνική του δεξιότητα, που συμπράττει στον εγκιβωτισμό της ιστορίας του τοπικού μας πολιτισμού.

Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας, στον Αντιπρόεδρο ιδιαίτερα, κ. Σπύρο Αρβανίτη για τη στήριξη. Σε όλους τους παρισταμένους για τη συμπόρευση, τη συμμετοχή, τη νοηματοδότηση της προσπάθειας.

Εκ μέρους του Συνδέσμου Φιλολόγων Λευκάδας
Η Πρόεδρος
Δρ. Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού