Έτοιμα τα Βάγια στις ενορίες των εκκλησιών της Λευκάδας
Είναι σχεδόν έτοιμες οι κόφες με τα Βάγια σε όλες τις ενορίες της Λευκάδας. Σε δυο ενορίες που επισκεφτήκαμε μοσκοβόλαγε ο τόπος από την αλιφασκιά. Κάθε μπουκετάκι αποτελείται από δεντρολίβανο, δάφνη, ένα κλαδί φοινικιάς, και αλιφασκιά. Θα μοιραστούν στους πιστούς την Κυριακή.
Η Κυριακή των Βαΐων αποτελεί την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας. Αυτή την ημέρα εορτάζεται η είσοδος του Χριστού στην Ιερουσαλήμ και η υποδοχή του από τους κατοίκους με κλαδιά και δάφνες (μετά βαΐων και κλάδων). Εξ αυτού του λόγου μετά το πέρας της λειτουργίας μοιράζονται στους πιστούς σε όλες τις εκκλησιές τα Βάγια.
Διαβάστε περιγραφή του Βούλη Βρεττού για την Κυριακή των Βαΐων στην πόλη της Λευκάδας πολλά χρόνια πίσω:
«Το πρωϊ των Βαϊων, μετά απ’ τις εκκλησίες, που πηγαίναν όλοι οι πιστοί, εμοιραζόντανε τα βάγια. Εγυρίζανε με τις κόφες τα παιδιά της εκκλησίας, της κάθε ενορίας, σ’ όλα τα σπίτια και δίνανε βάγια…. Τα παιδάκια πού μοιράζανε τα βάγια με τις κόφες, είχανε στο πέτο απ’ το σακάκι ένα σταυρό. Με το φοίνικα φτιάχνανε το σταυρό. Γυρίζανε συνέχεια στις ενορίες μέχρι το μεσημέρι… μέχρι τα’ απόγιομα γινότανε αυτό το πράγμα. Εγώ έμενα στην Αγία Παρασκευή, αλλά είχα ενορία τον Αη-Μηνά. Κι ώσπου ‘να φτάσει ο Αη-Μηνάς κάτ’ την Αγία Παρασκευή καταλαβαίνετε πώς τα περιμέναμε! Με λαχτάρα να μας φέρουνε τα βάγια. Εδίναμε στα παιδάκια και φιλοδώρημα.»
Ξαναδιαβάζοντας την περιγραφή για το σταυρό από φοίνικα στο πέτο του σακακιού όσων μοίραζαν τα βάγια, και έχοντας επισκεφτεί την Κέρκυρα Κυριακή των Βαΐων, θυμήθηκα πως ο φοίνικας είναι το κυρίαρχο στοιχείο των Βαΐων στη Κέρκυρα. Από εκεί και οι παρακάτω φωτογραφίες.
The Author All posts
1 Σχόλιο
Με την αναφορά για τα βάγια της Κέρκυρας,,,,, ας μου επιτραπεί να προσθέσω:
…..”Τα βάγια που φτιάχνονται στην Κέρκυρα διαφέρουν κατά πολύ από την άλλη Ελλάδα.
Η ΣΤΑΥΡΟΕΙΔΗΣ περίτεχνη ΠΛΕΞΗ ΤΟΥΣ: Χωρίζεται στα δυο το στενόμακρο λευκό σπαθάτο φύλλο της φοινικιάς , και εν συνεχεία, γίνονται οι σχετικές αναδιπλώσεις, για να φτιαχτεί αρχικά ο μισός
σταυρός. Έπειτα με ένα άλλο φύλλο γίνεται το ίδιο, ενώνεται και ο άλλος μισός και γίνεται ο τελικός σταυρός. Στο κέντρο του σταυρού προσαρμόζεται κλωνάρι φλοέτας( βιολέτας παλιάς που μοσχοβολά, φυτό άρρηκτα συνδεδεμένο με τη Μεγάλη εβδομάδα, που
συμβολίζει πίστη και σεμνότητα) και ελιάς (σε αρκετές περιοχές της Κέρκυρας προσαρμόζουν δεντρολίβανο και φασκόμηλο) .
Στη συνέχεια τοποθετούνται στα κανίστρια ( ανοικτά καλαμόβεργας καλάθια/πανέρια) για να μοιραστούν ανήμερα των Βαΐων από τον ιερέα ( τα παλιά χρόνια πέρναγαν μετά την εκκλησία και μοίραζαν ένα βάγιο σε κάθε σπίτι του χωριού). Οι ήλιοι και τα αστέρια που
τοποθετούνται στα καντήλια και στις εικόνες των εκκλησιών είναι δημιουργίες πιο έμπειρων συνήθως, του ιερέα, των επιτρόπων κ.λ.π.).
Μάλιστα, προς ένδειξη θριάμβου, µετά το θαύµα του Αγίου Σπυρίδωνα στολίζονται µε βάγια τα μουσικά όργανα των φιλαρμονικών και τα κράνη των μουσικών. Ο τελικός
αποδέκτης τους είναι το εικονοστάσι όπου μαζί με τις «φλοέτες» της ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗΣ παραμένουν εκεί , σύμβολα ευεργετικής προστατευτικής δύναμης , με αύρα αποτρεπτική σε ο, τι δυσάρεστο.
Σημειώνουμε πως τα παλιότερα χρόνια στις παρέες (με επικεφαλής τον ιερέα και τους εκκλησιαστικούς επιτρόπους) που έφτιαχναν τα Βάια συμμετείχαν σχεδόν όλες οι γυναίκες
και τα παιδιά του χωριού , όσα έμεναν και όσα ερχόταν για ΠΑΣΧΑ στο χωριό.. Η κατασκευή τους ήταν μια γλυκιά αναμονή… όπως όλα τα έθιμα του ΠΑΣΧΑ. Και τα έθιμα δεν τα καταγράφεις απλά. ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙΣ.ΤΑ ΒΙΩΝΕΙΣ. ΤΑ ΖΕΙΣ. Είναι οι παραδόσεις μας.
Είναι όλα τα θεμελιώδη, τα αιώνια πολιτιστικά στοιχεία μας. Είναι οι ηθικές μας αξίες , οι
οποίες παραδόθηκαν από τις προηγούμενες γενιές στις επόμενες και διαμορφώνουν την ταυτότητα του λαού μας.
Τα έθιμα και οι συμβολισμοί του ΒΑΓΙΟΥ, ποικίλλουν από περιοχή σε περιοχή. Στην Κέρκυρα, παρατηρείται οι αγρότες «να βαίζουν-βιτσίζουν», δέντρα, αμπέλια, φυτά και κατοικίδια ζώα γιατί πιστεύουν στις προστατευτικές δυνάμεις του καλού που περικλείουν τα διαβασμένα στην εκκλησία βάγια. Ενώ οι καλλιεργητές κηπευτικών φυτών, πιστεύουν ότι άμα «βιτσίσουν» τα φυτά δε θα τα πιάσει το σκουλήκι. Γνωστή και η φράση: «Μέσα βάγια
και χαρά, έξω ψύλλοι και κόρζες (παράσιτο) ». Με βάγια είναι στολισμένα τα καντήλια και οι εικόνες των εκκλησιών,…..Βάγια βάζουν στα νυφικά μαξιλάρια και στρώματα αλλά και στην κούνια του μωρού, ενώ αποτελεί απαραίτητο εξάρτημα στο «ξεβάσκαμα»(ξεμάτιασμα)….
Η ηµέρα αυτή όμως έχει ιδιαίτερη σημασία για μας τους Κερκυραίους, καθώς ταυτίζεται µε
το θαύμα του Αγίου μας Σπυρίδωνα το 1630, τότε που απάλλαξε το νησί από την επιδημία της πανώλης. Από το 1456 που ήρθε το Άγιο Λείψανο του Αγίου στην Κέρκυρα μέχρι και σήμερα αποτελεί τον πολυτιμότερο και «αδαπάνητο θησαυρό» όλων των
Κερκυραίων… που αποδίδεται …στο Μεγαλυνάριο..
«Χαίρε Τριμυθούντος η καλλονή,
χαίροις Κερκυραίων ο σοφώτατος ιατρός
χαίροις της Τριάδος ο θείος μυστολέκτης,
Πατέρων μέγα κλέος, Σπυρίδων Άγιε».
Είναι τα πάντα για μας τους Κερκυραίους. Ο Άγιος μας είναι κείνος που καθημερινά, πάνω
στην λάρνακα του, ακούει ευχαριστίες, θλίψεις, προβλήματα, αιτήσεις, ικεσίες.
Συλλέγει χαμόγελα και τα κάνει προσευχές στον θρόνο του Θεού. Συλλέγει δάκρυα και με αυτά «καθαρίζει» ψυχές πονεμένων. Η λιτανεία, ξεκινά στις 11 το πρωί και συμμετέχουν με απόλυτη ιεραρχική τάξη και με βήμα που θυμίζει τον ήρεμο κυματισμό της θάλασσας όλος ο ιερατικός κλήρος της Κέρκυρας, οι αρχές του τόπου, σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όλες οι Φιλαρμονικές του νησιού ( 18) σε ανεπτυγμένη -στο μέγιστο- σύνθεση μουσικών ενώ ακολουθεί και παρακολουθεί πλήθος κόσμου. ’Εχει τη μεγαλύτερη διάρκεια από όλες τις άλλες ( 3 ώρες) και τη μεγαλύτερη διαδρομή… ακολουθεί τη διαδρομή όπου κάποτε υπήρχαν τα τείχη της μεταβιζαντινής πόλης, πάνω από τα οποία ο Άγιος έδιωξε το θανατικό.
(Από το ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΣΧΑ///3Η ΕΘΙΜΙΚΗ ΣΤΑΣΗ. Η ΑΓΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ («ΤΩΝ ΒΑΓΙΩΝΕ» ) του Δήμου Βόρειας Κέρκυρας)