Μια Λευκαδίτικη Χριστουγεννιάτικη Ιστορία

Της Πηνελόπης Κοψιδά

Οι μέρες των Χριστουγέννων είναι μέρες γιορτινές, λαμπερές και χαρούμενες, μέρες αγάπης. Παντού στολίδια φωτεινά και πολύχρωμα… Οι δρόμοι, οι πλατείες, οι αυλές και τα μπαλκόνια των σπιτιών γεμίζουν χρώμα, ενώ το χιόνι, που συχνά ντύνει το χαρούμενο σκηνικό, μας γεμίζει παιδικό ενθουσιασμό και μια διάθεση να βγούμε στο παγωμένο τοπίο, να το χαρούμε. Στα σπίτια μέσα, που είναι ζεστά και τυλιγμένα στις μοσχοβολιές της κανέλλας και του γαρίφαλου, με τα λαμπιόνια να αναβοσβήνουν στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, οι οικογένειες ενώνονται γύρω από το γιορτινό τραπέζι, που είναι φορτωμένο με όλα τα καλά. Όλοι μαζί τρώνε, χαίρονται και ανταλλάσουν ευχές και δώρα. Είναι μια ξεχωριστή μέρα!

Αυτή είναι η μια όψη των Χριστουγέννων, η …καλή. Μέσα στην γιορτινή μας ευδαιμονία όμως, πως μπορούμε να παραβλέπουμε την σκληρή πραγματικότητα; Να αγνοούμε τις οικογένειες που ζουν στο κρύο και τη φτώχεια, χωρίς στολίδια, δώρα, ούτε καν τρόφιμα για το γιορτινό τραπέζι. Κι ακόμα χειρότερα, να ξεχνάμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που την μέρα αυτή θα είναι μόνοι. Γιατί οι γιορτινές μέρες κάνουν την μοναξιά πιο έντονη και τη θλίψη της ερημιάς πιο δυνατή.

Κάθε Χριστούγεννα μου έρχεται στο νου μια ιστορία σύντομη, που είχα ακούσει στα παιδικά μου χρόνια και αναφέρεται σε ένα φτωχό ορεινό χωριό της Λευκάδας, σε εποχές παλιότερες από τη σημερινή. Πάντα τέτοιες μέρες, λες και μου έγινε συνήθεια, αυτή η ιστορία θα περάσει, έστω φευγαλέα, από το μυαλό μου και θα μου αφήσει μια νότα μελαγχολίας, που έτσι κι αλλιώς πιστεύω ότι πάντα τρυπώνει μέσα στη χαρά των ημερών.

Τη δεκαετία του ΄50 στο χωριό αυτό ζούσε μια χήρα γυναίκα με τέσσερα παιδιά. Τρεις κόρες κι ένα γιο. Οι εποχές ήταν δύσκολες και τα τρία παιδιά έφυγαν να αναζητήσουν στην Αθήνα μια καλύτερη ζωή. Στο χωριό παντρεύτηκε και έμεινε η μια από τις τρεις κόρες. Τα ξενιτεμένα της παιδιά είχαν κάνει τις δικές τους οικογένειες και καθώς οι καιροί ήταν δύσκολοι, δεν μπόρεσαν να γυρίσουν τα Χριστούγεννα στο χωριό.

Ήταν παραμονή Χριστουγέννων και η χήρα γυναίκα ήταν μόνη της στο σπίτι. Όταν έπεσε το σκοτάδι η κόρη της, που έμενε στο χωριό, κίνησε να την επισκεφτεί. Βαδίζοντας στο κρύο και στο χιόνι, έφτασε στο πατρικό της σπίτι. Άνοιξε την πόρτα και αντίκρισε τη μάνα της, μέσα στο λιγοστό φως του λυχναριού, να προσπαθεί να κόψει το Χριστόψωμο, κρατώντας το και με τα δυο της χέρια, πάνω σε ένα μπουκάλι κρασί. Η ερημιά και η μοναξιά δεν την κλόνισε. Το έθιμο του Χριστόψωμου, που συμβολικά ενώνει την οικογένεια γύρω από το γιορταστικό τραπέζι, αφού το κάθε μέλος της κρατάει κι ένα κομμάτι του ψωμιού, τηρήθηκε με ευλάβεια από την μοναχική χήρα. Σαν να ήταν συγκεντρωμένη όλη η οικογένεια γύρω από το φτωχικό της τραπέζι. Η κόρη προχώρησε μέσα συγκινημένη, έπιασε το ένα κομμάτι του ψωμιού και γιόρτασε με τη μάνα της εκείνη την παραμονή των Χριστουγέννων.

Αυτή η ιστορία έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις μέσα μου και κάθε φορά μου προκαλεί θλίψη… Ίσως γιατί την άκουσα όταν ήμουν παιδί, ή ίσως επειδή μπορεί να αναφέρεται σε κάποιο δικό μου πρόγονο… Τέλος πάντων… αυτή η γυναίκα δεν ήταν η μόνη που βίωσε τη μοναξιά. Kαι τότε, αλλά και τώρα, πολλοί είναι αυτοί που βρίσκονται σε ανάλογη θέση τις μέρες των Χριστουγέννων. Ίσως, τώρα που διατύπωσα την ιστορία με λέξεις, να σταματήσει να τριγυρίζει στο μυαλό μου κάθε Χριστούγεννα. Δεν ξέρω όμως αν είναι αυτό που πραγματικά θέλω. Καλό είναι να υπάρχει μια αφορμή, μια ιστορία ή κάτι άλλο, που αυτές τις μέρες να μας θυμίζει τους μοναχικούς ανθρώπους, που όλοι έχουμε γύρω μας….

Ας μην αφήσουμε κανέναν άνθρωπο μόνο αυτά τα Χριστούγεννα!

Χρόνια Πολλά Λευκαδίτες!

Χρόνια Πολλά σε όλο τον κόσμο!