Σχεδία(σμα) μνήμης και νοσταλγίας

Tου Έκτορα Γ. Χόρτη

[Απ’ τον εκπρόσωπο του περιοδικού «ΣΧΕΔΙΑ» δημοσιογράφο κ. Σπύρο Ζωνάκη μού ζητήθηκε να γράψω ένα μικρό κείμενο για τις εμπειρίες μου απ’ τη Λευκάδα, με την ευκαιρία της εκδήλωσης του περιοδικού στο νησί μας (2-3 Οκτωβρίου 2020). Αμ’ έπος αμ’ έργον, λοιπόν, έβγαλα στην επιφάνεια κάποιες απ’ τ’ς ακριβές πραμάτειες μου]

Ψήγματα απ’ τον κόσμο των προσώπων και των πραγμάτων του χωριού μου και του νησιού μου που εμείνανε χαραγμένα στη μνήμη μου. 

Eφτό πα’ να πει πως αναγκάζομαι να βγάλω στον χασαπά σεντέφια και κοράλλια απ’ το «Πόθεν έσχες» τ’ς αφεντιάς μου, πα’ να πει απ’ το  πολύτιµο «έχει» μου, απ’ την περιουσία μου, απ’  τον θησαυρό μου. Μην πάει ο νους σας σε συναλλαγµατικές, µετοχές, χρεώγραφα κ.τ.τ.. Εφτήνοι που σκέφτονται τέτοια μοναχά  είναι οι «άξεστοι του νερού», που δε γλέπουν π.χ. τι αξία έχει η «ΣΧΕΔΙΑ», τι θησαυροφυλάκιο πόνου κρύβει. Τη σ’ναντάνε  στο δρόμο και την προσπερνάνε, αν δεν τηνε πετροβολάνε.  

Για λόγους «οικονομίας», θα κάμω τις αποκαλύψεις μου σημειολογικά κι όποιος καταλάβει κατάλαβε:

Η ΓΕΝΕΣΗ
Όταν έκαμε ο Θεός τον κόσμο τη Λευκάδα και τόσους άλλους τόπους, είπε στην αρχή:
Γεννηθήτω το φως! Και εγένετο φως. 

Κι αμέσως μετά έφκιασε τη Λευκάδα και τα γύρω νησιά κι απέ ήρτε ώρα τ’ς χλωροφύλλης: Θρούμπες, παπαρούνες, γεροντολούλουδα, γλυκάσκαμνα, σπάρτα, ελιές, κυπαρίσα, περνάρια, πλατάνια, αμπέλια … Εκεί οι Λευκαδίτες αντικρύσαμε τον κόσμο, τ’ς λόφους, τ’ς ξαχούρδες, τα λαγκάδια, τ’ς νεροσορμές, τ’ς κάμπους, τ’ς δολίνες των Σταυρωτών, τ’ς βράχους απ’ τον κάβο τ’ς Νηράς ως την Ψηλή Ράχη, τ’ς πηγές και τα π’γάδια,  τ’ς μύλους τ’ Άϊ – Γιαννιού, τη Γύρα, τα πετεινά του ουρανού πέρδικες, τρυγόνια, γαρδέλια, φλαμίγκος,  π’λοφωτιές, πεταλούδες και τόσα άλλα θαυμαστά, συμπεριλαμβανομένου του αλόγου μας, του Ψαρή.

ΤΑ «ΠΑΘΗ»

Ό,τι μου έρχεται πρόχειρα απ’ του μυαλού τ’ αυλάκια: ο Άγγελος Σικελιανός με την Εύα Πάλμερ, ο Βαλαωρίτης, ο γιατρός ο Χόρτης, ο Νικήτας ο Φίλιππας, ο μπάρμπα – Μπερεκλής, ο Κώστας ο Βαλαμόντες, ο Ζώης ο Μαμάστας,  η λευκαδίτικη ντοπιολαλιά, οι πατσόλες του καφενείου, το κρεπ που εσχηματίζανε απ’ κάτου οι πατούσες απ’ την ξ’πολησά, οι τριμμένοι ζ’ λέδες, ο σουρτούκος, τα τενέλια, ο θέρος, το αλώνισμα με σβάρνα, ο τρύγος, το πανηγύρι του χωριού, η ποδολόα και το επίσηµο µαντήλι – κοκοτός των γυναικών, οι Γιορτές λόγου και Τέχνης, η Φιλαρμονική, το Πάνθεον και ο Απόλλων, οι σχολικές γιορτές με το «από κρότον οργάνων βοϊζει»,   το αμπαλί, οι τιτανομαχίες Λευκάτα – Τηλυκράτη και Κεραυνού Χορτάτων – Θύελλας Χορτάτων, οι θεριινοί ιππικοί αγώνες της κλασικής διαδροµής «Παναγιά – Κανάλι».

Απ’  το «Κυρίως πιάτο» (αστειεύομαι. Σ’ ένα πιάτο μαντεμένιο έτρωα με τον αδερφό μου τον Φάνη), επιγραμματικά:

Χουμσάδα (σταφύλια τυλιγμένα μ’ αμπελόφυλλα και θαμμένα στο χώμα για συντήρηση), κοκλοκυθοκορφάδες, σαλαμούρα, «φύλλο» (χυλοπίτες απ’ τα χέρια τ’ς βαβάς μου και τ’ς μάνας μου), πατάτες γιαχνί, καστραβέτσι και κομντόρι απ’ τον κήπο τ’ς Παναγιάς, ξεροσαρδέλες, κοφίσι, τ’ρόψωμο, μανέστρα, τα ψάρια του Μαρκά, το παντοπωλείο (στην κυριολεξία) του Σπ’ραντώνη του Μπαρμπούτα, το γιαούρτι τ’ς θεια – Γιαννούλας και του Παντελή στο παζάρι, η ποικιλία του μπάρμπ’ Αντρέα στ’ν Αγία – Παρασκευή και, και, και.

Κοντά σ’ εφτά τα τιμαλφή βάνω και τη ΣΧΕΔΙΑ

Που δίνει ανάσα και ζωή κόντρα στη δυστυχία.