ΚΑΣΤΡΟ: Όχι στο Μοντέλο-Έκτρωμα του ΔΛΤ. Εμπρός για ένα Νέο Μοντέλο «Ανάπτυξης»

«Όλη η περιβόητη τεχνολογική μας πρόοδος – ο ίδιος ο πολιτισμός μας – είναι σαν ένα τσεκούρι στα χέρια ενός ψυχοπαθούς» (Άλμπερτ Αϊνστάιν)
«Ο κόσμος δεν θα καταστραφεί απ’ αυτούς που κάνουν το κακό, αλλά από αυτούς που δεν κάνουν τίποτε» (Άλμπερτ Αϊνστάιν)

Κυρίες και Κύριοι,

ΟΛΟΙ ΣΤΟ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΤΡΙΤΗ 30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΩΡΑ 15.00 ΠΟΥ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΘΕΙ Η ΙΔΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗ ΜΗ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ.

Φέτος κλείνουν 10 χρόνια από τότε που Νομπελίστες οικονομολόγοι μαζί με τον Πρόεδρο της Γαλλίας είπαν φτάνει πια με τον δείκτη «Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν» (ΑΕΠ) και υποστήριξαν την δημιουργία ενός νέου, πιο αξιόπιστου δείκτη ο οποίος επισημαίνει την ποιότητα ζωής γιατί ο απώτερος στόχος κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας είναι η Ευτυχία των ανθρώπων. Το 2020, σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση Ευτυχίας (World Happiness Report), ο Δείκτης Παγκόσμια Ευτυχίας είχε αναδείξει τη σχέση ανάμεσα στην εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στην ευτυχία. Η Ελλάδα βρέθηκε στην 77^η θέση. Η φετινή έκθεση τονίζει ότι οι κοινωνίες με μεγάλα επίπεδα εμπιστοσύνης-αλληλεγγύης (social capital & trust) μεταξύ των πολιτών είναι πιο ευτυχισμένες και ανθεκτικές σε καιρούς βαθιάς κρίσης (πχ. πανδημία ή πόλεμος). Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 55η θέση. Η σχέση μεταξύ εμπιστοσύνης-αλληλεγγύης και ευτυχίας είναι μάλλον αμφίδρομη. Δηλαδή, δεν φταίει αναγκαστικά η έλλειψη του 1^ου για το χαμηλό δείχτη ο οποίος επηρεάζεται κι από άλλους παράγοντες, όπως η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς και στην κυβέρνηση.

Ο δείκτης είναι ένα μείγμα από επιμέρους δείκτες με τον ΑΕΠ (η Ελλάδα εδώ στην 46^η θέση) στις «αναπτυγμένες» χώρες να επισκιάζει άλλους που ίσως είναι πιο σημαντικοί για την ποιότητα ζωής. Στους επιμέρους δείκτες: «Κοινωνική Προστασία»,  «Προσδόκιμο Ζωής», «Ελευθερία Επιλογής Τρόπου Ζωής», και «Γενναιοδωρία», η Ελλάδα είναι στην 69^η θέση, στην 23^η θέση, στην 138^η θέση (σε 145 χώρες), και στην 133^η θέση αντιστοίχως. Οι δύο τελευταίοι ενισχύουν την ανησυχία μου για την Ελλάδα ως μια κοινωνία καταναγκασμού ή φυλακή για τους πολίτες οι οποίοι πάνε να ξεχάσουν τι είναι «φιλοξενία» και τι μας δίδαξε ο Όμηρος: «Ο κάθε ξένος που ικετεύει αξίζει όσο κι ο αδερφός, αν έχει κι ο φιλόξενος λιγάκι στέρεο νου» (Οδύσσεια, Ραψωδία θ).

Έχουμε επίσης και τον Παγκόσμιο Δείκτη Βιωσιμότητας (Global Liveability Index) που καταγράφει πόσο απολαμβάνει κάποια τη ζωή στην πόλη που ζει. Ο δείκτης περιλαμβάνει τους  εξής επιμέρους δείκτες: ασφάλεια, υγειονομική φροντίδα, υποδομές, εκπαίδευση, πολιτισμός & περιβάλλον. Η Μελβούρνη για χρόνια τώρα βρίσκεται στις πρώτες 10 θέσεις. Η Αθήνα το 2022 καταλαμβάνει την 73^η θέση!

Δεν είναι ποτέ αργά να βάλουμε φρένο στην κατρακύλα προς την δυστυχία, την πλεονεξία και την υποβάθμιση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Είμαι βαθιά υπερήφανος για τους Λευκαδίτες που μου έδωσαν φτερά, τους παιδικούς μου φίλους που με υποστήριξαν για 50 χρόνια τώρα. Πιστεύω στην ανθρωπιά τους.

Καλώ όλες τις Λευκαδίτισσες και Λευκαδίτες την Τρίτη 30 Αυγούστου και ώρα 15:00 στο Διοικητήριο του Δήμου Λευκάδας όπου θα συζητηθεί και θα παρθεί απόφαση/κατεύθυνσης προς το ΔΛΤ για την μακροχρόνια παραχώρηση του Τουριστικού Περίπτερου στο Κάστρο. Τους καλώ σε στάση ήθους, να υπερασπιστούν την ελεύθερη θάλασσα που έδωσε ζωή στους προγόνους μας. Δυστυχώς, όλα τα ενδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι αυτοί που φοβούνται την ετυμηγορία του κόσμου είναι κουφοί, αόμματοι κι αποφασισμένοι να δώσουν το διαμάντι της Λευκάδας σε ιδιώτη επενδυτή… 

Στην Λευκάδα που μεγάλωσα, είμασταν οι περισσότεροι φτωχοί, με το γιό του εκμισθωτή παίζαμε μπάλα και ψαρεύαμε, τρώγαμε και ξενυχτάγαμε στα σπίτια των φίλων μας, η μητέρα μου ξενοδούλευε αλλά δεν την άκουσα ποτέ να καταριέται εργοδότες ή ξένους, είχαμε δύο σινεμά, οι δρόμοι κι οι πλατείες ανήκαν στα παιδιά, κι ο αείμνηστος γιατρός Γληγόρης έκανε θαύματα και μόνο με την γενναιοδωρία του, επανόρθωνε κάπως τις ανισότητες. Είχαμε σφαιριστήριο που πήγαιναν οι νέοι και ξέδιναν στο μπιλιάρδο και στο ποδοσφαιράκι. Το γήπεδο ήταν προσβάσιμο σε μας παιδαρέλια που δοκιμάζαμε το άλμα εις ύψος. Θαυμάζαμε την μαγεία του Αμπαλί στου «Πάλλα». Εκεί δίπλα στην «Όαση» βλέπαμε τσάμπα ποδόσφαιρο στην τηλεόραση. Η Κυριακή τα καλοκαίρια ήταν γιορτή στην παραλία του Κάστρου.

Δυστυχώς, η Λευκάδα που ήξερα έχει γίνει μια ανυπόφορη πόλη. Δεν με τρομάζει η πρόοδος κι η τεχνολογία. Με τρομάζουν οι άνθρωποι που σχεδιάζουν την ζωή μας εν απουσία μας.

Η αυξάνουσα ανησυχία για τον παραμορφωμένο πολιτισμό της «προόδου» δεν είναι μόνο προσωπική ούτε αφορά αποκλειστικά τις ουμανιστικές επιστήμες. Είναι έγνοια της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης. Για παράδειγμα, ο επίκουρος καθηγητής Αστροφυσικής Μάνος Δανέζης σε συνέντευξή του στις 10/1/2021 λέει τα εξής:

«η οικονομική κρίση δεν είναι το αίτιο, αλλά το αποτέλεσμα μιας ολοκληρωτικής κατάρρευσης αξιών και ιδεών. Πίσω από την καταρρέουσα οικονομική δομή, σε κοινωνικό και ηθικό επίπεδο, βρίσκεται ένας καταρρέον πολιτισμός και ομάδες ανθρώπων που την υπηρετούν. Χαρακτηριστικό φαινόμενο αυτής της κατάρρευσης είναι η εγκατάλειψη των αρχών της συλλογικότητας, της κοινωνικότητας και του κοινοτικού πνεύματος, δηλαδή των βασικών στοιχείων δόμησης του πολιτισμού μας.

Η συλλογικότητα έχει αντικατασταθεί από την ιδιώτευση, την υποκειμενικότητα, την ατομικότητα και τον εγωκεντρισμό. Με τον τρόπο αυτό η κοινωνία χάνει τη συνοχή της και αυτοδιαλύεται σε ένα σύνολο συγκρουόμενων ατόμων. Το εγώ αντικαθιστά το εμείς. Το είμαι αντικαθίσταται από το έχω. Με τον τρόπο αυτό ο δυτικός πολιτισμός από κοινωνικός, μετατρέπεται σε εξατομικευμένο, υστερόβουλο, ωφελιμιστικό και συν τω χρόνω φθείρεται, διαφθείρεται, και καταρρέει.»

Το αναπτυξιακό μοντέλο της Λευκάδας εξαρτάται επικίνδυνα απ’ τον τουριστικό τομέα που έχει επιβάλει ένα απάνθρωπο σχέδιο πόλης με τα μαγαζιά και τα αυτοκίνητα να κυριαρχούν στην κοινωνική ζωή και στον ελεύθερο χρόνο. Ο τομέας αυτός κρατάει όμηρους τους θεσμούς και την κοινωνία. Οι ιθύνοντες αυταπατώνται με το αφήγημα της «ανάπτυξη» που δεν έχουν ιδέα τi είναι! Βιώσιμη ανάπτυξη είναι η μεγέθυνση των ευκαιριών που οδηγούν στη ευτυχία του κόσμου κύριοι. Αν σας δώσω ένα εκατομμύριο ευρώ και σας κλείσω στην φυλακή, είναι αυτό ανάπτυξη; Αν σας χαρίσω μια Ferrari και σας περιορίσω σε 50 μέτρα κίνησης, μπορείτε να ισχυριστείτε ότι προοδεύσατε;

Στην οικονομολογία, το φαινόμενο είναι γνωστό ως η «Κατάρα των Πόρων», οι χώρες με πλούσιο φυσικό ή ορυκτό πλούτο καθησυχάζουν και υπερ-εκμεταλλεύονται αυτό τον πλούτο. Αυτή η υπερβολική εξάρτηση έχει σοβαρές επιπτώσεις στην παιδεία, τα δημοσιονομικά, την παραγωγικότητα και τις ανισότητες. Ο χώρες Μέση Ανατολής ήταν κάποτε όμηροι αυτού του μοντέλου έως ότου ξύπνησαν κι άρχισαν να επενδύουν σε άλλους στρατηγικούς χώρους που μεγιστοποιούν τα οφέλη από την μόρφωση και την πολυμορφία του εργατικού δυναμικού. Και εγένετο Emirate Airlines, Qatar Ailines, FIFA World Cup Qatar 2022.  Η σχεδόν αποκλειστική εξάρτηση στον τουρισμό είναι ένα προβληματικό κι αποτυχημένο μοντέλο ανάπτυξης.

Πριν λίγες μέρες βρέθηκα με μια φιλική παρέα Λευκαδίων στην Πρέβεζα. Εκεί στην παραλία είδαμε μια πόλη που αναπνέει, ένα κόσμο να φτερουγίζει από χαρά. Μια πόλη με φόντο την θάλασσα κι όχι κότερα, αυτοκίνητα, πεζοδρόμια που έχουν καταπατηθεί και κάνουν τα στραβά μάτια οι ιθύνοντες. Μια πόλη που ακρουμένεται τον παλμό του κόσμου, με «βιώσιμη ανάπτυξη» που οδηγεί στην ανακούφιση και την ευτυχία.

Μια πλούσια επιστημονική βιβλιογραφία τα τελευταία 10 χρόνια έχει εγκωμιάσει την σημασία της ανάπλασης, του χώρου με γνώμονα την αισθητική, και σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο. Στην Πρέβεζα νοιώσαμε άνθρωποι καθώς είχαμε επιλογές στην εστίαση και την ψυχαγωγία. Τα άφθονα παγκάκια, η ευρυχωρία στο δρόμο αποκλειστικά για πεζούς, η απόλαυση της θάλασσας, ο βραδινός περίπατο χωρίς αυτοκίνητα, καυσαέρια και θόρυβο. Στην παραλία κυριαρχεί ο πεζόδρομος με πλάτος πάνω από 10 μέτρα και μήκος περίπου ένα χιλιόμετρο. Άφθονα παγκάκια με ελεύθερη άποψη στην θάλασσα ενώ στο τέλος έχει ένα απέραντο πάρκινγκ οργανωμένο όπως στην Μελβούρνη με 4 διαγώνιες σειρές. Φυσικά, όπως σωστά παρατήρησε μία φίλη, η Πρέβεζα έχει μεγάλες καλλιέργειες κι έτσι σημαντικά υψηλό πρωτογενές Προϊόν. Συνεπώς, η οργάνωση, η διοίκηση και η κοινωνία δεν μπορούν να παγιδευτούν από ένα λόμπυ ενός συγκεκριμένου τομέα γιατί υπάρχουν κι άλλοι παραγωγικοί τομείς που προβάλουν διαφορετικές ανάγκες και οράματα για την οργάνωση της πόλης και την κοινωνία.

Στην Πρέβεζα, νοιώσαμε τη απουσία των παραπάνω στην Λευκάδα που κυριαρχούν τα κότερα, τ’ αυτοκίνητα, τα παράνομα πεζοδρόμια, οι πανάρχαιοι δρόμοι, κι η αναρχία του πάρκινγκ. Η Πρέβεζα αναπνέει σαν πόλη, σαν κοινωνία και δείχνει το δρόμο.

Στην Λευκάδα έχουμε ένα απαρχαιωμένο  κι απάνθρωπο μοντέλο «ανάπτυξης» το οποίο οδήγησε και στη παράλειψη μιας οικονομοτεχνικής μελέτης από την σκοπιά της κοινωνίας για το Κάστρο. Είναι μια κατάφορη & εγκληματική παραμέληση του δημόσιου συμφέροντος. Ποιος ρώτησε τους θεσμούς; Ποιος ρώτησε την κοινωνία; Και μόνο η εγκληματική απουσία τέτοιας μελέτης είναι αρκετή, θα έπρεπε να είναι, για την ακύρωση της απόφασης για την διαδικασία παραχώρησης. Τελικά, ο Δήμος Λευκάδας έχει χρέος να σταματήσει τα σχέδια του ΔΛΤ για το Τουριστικό Περίπτερο. Το ΔΛΤ κι ο Δήμος οφείλει να ζητήσει την ετυμηγορία του κόσμου (κατοίκων και δημοτών) για το μέλλον της περιοχής του Κάστρου.

Κυρίες και Κύριοι σύμβουλοι του ΔΣ και του ΔΛΤ, τι κληρονομιά θ’ αφήσετε στα παιδιά σας; Τι θα πείτε στους απανταχού Λευκαδίτες όταν δουν την παραλία του Κάστρου γεμάτη από τραπεζοκαθίσματα; Θα μείνετε στην ιστορία ως το ΔΣ που πούλησε την ψυχή της Λευκάδας.

Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε, αξιότιμοι κύριοι Κωνσταντίνε Δρακονταειδή και Θοδωρή Σολδάτο θα ήθελα να επαυξάνω την κραυγή σωτηρίας κι έκκληση που κατάθεσε ο πολυαγαπημένος κι αξιολάτρευτος κύριος Κυριάκος Σφέτσας χθες να αναλάβετε τις ευθύνες σας προς ολόκληρη την κοινωνία και τις νέες γενιές και να μην θεωρήσετε ότι γνωρίζετε τις σιωπηλές επιθυμίες των δίχως να τους ρωτήσετε.

Κυρίες και Κύριοι της υπομονής, εσείς η σιωπηλή πλειοψηφία ήρθε ο καιρός να σηκωθείτε να αναμετρηθείτε.

Με εκτίμηση
Δρ. Γεώργιος Μεσσήνης
George.messinis@vu.edu.auhttps://scholar.google.com.au/citations?user=GeorgeMessinis
https://papers.ssrn.com/sol3/cf_dev/AbsByAuth.cfm?per_id=24006

Λευκάδα Κυριακή 28.8.2022