Ναός Επικούριου Απόλλωνα! Προσκύνημα..
Ναός Επικούριου Απόλλωνα !!! Προσκύνημα… Κτίστηκε το 420 π.Χ. με αρχιτέκτονα τον Ικτίνο (που έκτισε και τον Παρθενώνα). Βρίσκεται στις Βάσσες Ηλείας, στα σύνορα με την Αρκαδία και την Μεσσηνία σε υψόμετρο 1131μ. και ήταν το ΠΡΩΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ στην Ελλάδα που εντάχθηκε το 1986 στο κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Βαθιά η υπόκλισή μου.
(Ένα χιλιόμετρο απο τον ναό βρίσκεται ένα ταπεινό χωριουδάκι με το όνομα «Σκληρός»).
Στην αρχαιότητα η περιοχή του χωριού ανήκε στην αρχαία Αρκαδία και την πόλη της Φιγαλείας. Το χωριό ιδρύθηκε αρχικά το 900-950 μ.Χ. από κατοίκους των γύρω συνοικισμών. Έπειτα από λίγα χρόνια η περιοχή δόθηκε προσωπικό φέουδο (“Πρόνοια”) στον Ρωμανό Σκληρό γιο του βυζαντινού άρχοντα Βάρδα Σκληρού όπου εγκαταστάθηκε εδώ με την οικογένειά του. Ο Ρωμανός είχε παντρευτεί την ονομαζόμενη “Σκλήραινα” αδελφή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ΄ του μονομάχου. Από το όνομα του Ρωμανού ονομάστηκε και το χωριό Σκληρός ή “Σκληρού”. Το 1812 οι Σκληραίοι προσπάθησαν να εμποδίσουν Γάλλους αρχαιοκάπηλους να πάρουν γλυπτά από τον ναό του Απόλλωνα αλλά οι Οθωμανοί συνεργάτες τους τους εμπόδισαν και έδωσαν μάχη την οποία έχασαν οι Σκληραίοι. Σήμερα έχει 36 κατοίκους.
The Author All posts
1 Σχόλιο
Απόλυτα συμφωνώ με την εξαιρετική βιωματική αφήγηση. Ο ναός των Βασσών είναι εντυπωσιακός. Ο επισκέπτης κατακλύζεται από μοναδικά συναισθήματα καθώς ο ναός «βασιλεύει» στα αρκαδικά βουνά, μόνος και κυρίαρχος . Κι αξίζει ευκαιρίας δοθείσης να διαβάσει κάποιος τις ιδιομορφίες, μορφολογικές ιδιαιτερότητες και ιδιοτυπίες του ναού.
Ο Νίκος Καζαντζάκης ( 1883- 1957), στο τελευταίο βιβλίο του « Αναφορά στον Γκρέκο» σ. 196-198. κεφ. ΙΖ, γράφει για τον Επικούρειο Απόλλωνα.
……………………………………………
«Και ξάφνου σ` ένα απογύρισμα του βουνού, υψώνεται αναπάντεχα μπροστά σου ο ξακουστός ναός του Απόλλωνα στις Βάσες , στην καρδιά της Πελοπόννησος. Ευτύς ως τον αντικρίσεις, καμωμένος όπως είναι με τις ίδιες γκρίζες πέτρες του βουνού, νιώθεις τη βαθιάν ανταπόκριση του τοπίου και του ναού. Σαν ένα κομμάτι του βουνού, πέτρα από την πέτρα του, φαντάζει ο ναός, αξεχώριστα σφηνωμένος ανάμεσα στους βράχους, βράχος κι αυτός, μα βράχος που πέρασε από πάνω του το πνέμα. Έτσι πελεκημένες και τοποθετημένες οι κολόνες τούτες του ναού εκφράζουν την ουσία όλης ετούτης της βουνίσιας αυστηρότητας κι ερημίας. Θαρρείς πως είναι η κεφαλή του τοπίου, η ιερή γυροτραφισμένη περιοχή, όπου μέσα προφυλαγμένος αγρυπνάει ο νους του.
Κι εδώ η αρχαία τέχνη, συνεχίζοντας κι εκφράζοντας τέλεια το τοπίο, δε σε ξαφνιάζει. Πιτήδεια, ήρεμα, από μονοπάτι ανθρώπινο, σε ανεβάζει, χωρίς να λαχανιάσεις στην κορυφή. Σα να λαχτάριζε από αιώνες μέσα στους σκοτεινούς όγκους του αλάκερο το βουνό να εκφραστεί, και μόλις απόχτησε το ναό τούτον του Απόλλωνα, αλάφρωσε. Αλάφρωσε, θέλω να πω πήρε νόημα, και χάρηκε.
Το καταλάβαινα κάθε μέρα και καλύτερα περπατώντας στην ελληνική γης, ο ελληνικός πολιτισμός δεν ήταν ένας μετέωρος, υπερφυσικός ανθός, ήταν ένα δέντρο που είχε ριζώσει βαθιά στη γης κι έτρωγε λάσπη και την έκανε ανθούς. Κι όσο πιο πολλές λάσπες έτρωγε τόσο κατεργάζουνταν και πιο πλούσια την άνθιση του. Η περίφημη αρχαία απλότητα, η ισορρόπηση κι η γαλήνη δεν ήταν οι φυσικές ακοπίαστες αρετές μιας απλής ισορροπημένης ράτσας. Ήταν δύσκολοι άθλοι, λάφυρα από οδυνηρούς επικίντυνους αγώνες. Πολύπλοκη και τραγική είναι η ελληνική γαλήνη, ισορρόπηση από άγριες αντιμαχόμενες δυνάμες που κατόρθωσαν, ύστερα από πολύμοχτη, πολύχρονη πάλη, να φιλιώσουν. Να φτάσουν εκεί που λέει ένας Βυζαντινός μυστικός, στην απροσπάθεια, δηλαδή στην κορφή της προσπάθειας.
Ότι αλαφρώνει κι εξαϋλώνει τα βουνά, τα χωριά, τα χώματα της Ελλάδας είναι το φως. Το φως στην Ιταλία είναι μαλακό, γυναικίσιο, το φως της Ιωνίας γλυκό πολύ, γεμάτο ανατολίτικες λαχτάρες, στην Αίγυπτο πηχτό και φιλήδονο. Το φως στην Ελλάδα είναι όλο πνέμα. Μέσα στο φως αυτό κατόρθωσε ο άνθρωπος να δει καθαρά, να βάλει τάξη στο χάος και να το κάμει κόσμο. Και κόσμος θα πει αρμονία……»