Οι κουτσούνες
Γράφει ο Παναγιώτης Σκληρός
Οι κουτσούνες είναι αυτές οι μεγάλες… κρεμμύδες με τα τεράστια πράσινα φύλλα και το χοντρό βολβό.
Τα χωράφια κυρίως τα υγρά είναι γεμάτα απ αυτές. Είναι όμορφα φυτά, ζωηρά και καταπράσινα και βγάζουν ένα πανύψηλο, περήφανο λουλούδι που μοσχοβολάει. Πολλαπλασιάζεται από μόνο του και πολύ εύκολα. Θυμάμαι που χρησιμοποιούσαμε στο χωράφι τα φύλλα της (τα διπλώναμε σαν χωνί) για να πίνουμε τρεχούμενο νερό από το καθαρό ρυάκι, όταν είμαστε για ελιές ή να τα κάνουμε χωνί να στέλνουμε τη φωνή μας πιο μακριά.
Αυτές λοιπόν οι κουτσούνες είναι και τα τυχερά φυτά της πρωτοχρονιάς. Πιστεύουμε δεν πιστεύουμε στα έθιμα όλοι, λίγο πολύ, ξεριζώνουμε, φυτεύουμε ή αγοράζουμε μια κουτσούνα αυτές τις μέρες που αλλάζει ο χρόνος..Και μάλιστα παρατηρούμε αν «έριξε» η περυσινή που είναι σε καμιά ασήμαντη γωνιά, αν ζωντάνεψε δηλαδή, δείγμα ότι ήταν τυχερή και το σπίτι θα έχει τύχη.
Την πρωτοχρονιά συνηθίζεται πολλά άτομα να κρεμούν την κρεμμύδι στα σπίτια τους και να την φυλάνε όλο το χρόνο για προστασία, καλή τύχη και υγεία.
Πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο καλοτυχίας και υγείας που αναφέρεται ήδη από τον 6 ο αιώνα π.Χ….
Λέγεται ότι και ο ίδιος ο Πυθαγόρας κρεμούσε την κρεμμύδα μπροστά από την πόρτα του σαν αλεξιφάρμακο…
Μερικοί περνούν από την αγοράζετε «χρόνια πολλά» και δίνουν από μια κουτσούνα για το καλό, παίρνοντας φυσικά ένα φιλοδώρημα. Είναι καθαρές και μάλιστα ο βολβός είναι τυλιγμένος με…ασημόχαρτο.
Στο χωριό μου κουτσούνες γύριζε κι έδινε στα σπίτια ο μπάρμπα Νίκος ο Μερκούρης που τον θυμάμαι ίσα ισα. Τραγουδούσε δε με τον δικό του τρόπο και τα κάλαντα κάθε πρωτοχρονιά. Ήταν ένα αδύνατος πολύ συμπαθής μπαλωματής που έμενε σε μια μπαράκα αλλά ήταν τόσο καλοκάγαθος που όλοι τον δέχονταν και του έδιναν φιλοδώρημα κι ας ήταν δύο βήματα παραπέρα τα χωράφια με τις κουτσούνες.
Τα έθιμα να τα κρατάμε για να μας «κρατάνε» τη μνήμη και τον πολιτισμό μας ζωντανό.
Καλή σας χρονιά, με υγεία παν’ απ’ όλα.
Παναγιώτης Σκληρός
The Author All posts
1 Σχόλιο
Άλλη μια δυνατή ενθύμιση εθίμου… καλωσορίσματος, καλοπιάσματος, φυλακτού της νέας χρονιάς …που ευτυχώς αναβιώνει και διατηρείται στις οικογένειες μας. Το έθιμο του αγριοκρέμμυδου ή «μπόσκας» ή «σκυλλοκρέμμυδου» ή «κρεμμύδας» ή «ασκελετούρας» ή «σφερδούκλια» ή «ασκέλλας» ή «αρκόσκιλλας» ή «κουτσούνας»-ονομασία του ανάλογα με τον τόπο- .
Σύμβολο από πολύ παλιά της μακροζωίας και της ανανέωσης του ανθρώπινου οργανισμού, που τόσο τα ποθούσε ο άνθρωπος και τα δύο, γιατί αυτά τα φυτά αντί να μαραθούν και να σαπίσουν, όταν τα ξεριζώνουν, όχι μόνο δεν μαραίνονται και δεν σαπίζουν, μα βγάζουν καινούργια φύλλα και νέα βλαστάρια από το σώμα τους .Έτσι ο λαός συνέδεσε αυτή τη μεγάλη ζωτική τους δύναμη με την εμφιλοχώρηση και μετάδοση της σε έμψυχα και άψυχα.
«Τα μέλλοντα συμβήναι άγνωστα τοις θνητοίς» και γι’ αυτό ο άνθρωπος, αυτός ο χοϊκός, ο μικρός και ο Μέγας, προσπαθεί να εξευμενίσει την τύχη του, να την καλοπιάσει ώστε να σταθεί με το μέρος του.
Πολύ σωστά επισημαίνεται στο δημοσίευμα πως διατηρώντας τα έθιμά μας συνεχίζουμε το παρελθόν μας και παραδίδουμε στο μέλλον, όχι μόνο τα «θεατρικά δρώμενα» των εθίμων αλλά και τον πολιτισμό που επισύρουν . Κρατάμε την ελπίδα πως το γούρι της Πρωτοχρονιάς ( όποιο επιλέξουμε) θα μας συνοδεύει όλο το χρόνο, κρατάμε και τα έθιμα για να αποκτήσουν οι μέρες αυτές άλλο «χρώμα» κι άλλο «άρωμα».
«Γλυκάθηκαν οι τύχες, γλύκανε κι ο χρόνος».