Προτάσεις της Κίνησης Πολιτών για μια Αξιοβίωτη  Λευκάδα   για τους δημόσιους χώρους

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΞΙΩΒΙΩΤΗ  ΛΕΥΚΑΔΑ  (ΚΙ.Π.Α.Λ)

Για τους δημόσιους χώρους εντός των οικισμών και  τις παραλίες.

Τα δημόσια αγαθά με την ευρεία έννοια του όρου ότι είναι εντελώς αναγκαία και αναντικατάστατα για την ίδια την επιβίωση του λαού. Σήμερα βρίσκονται σε ιδιαίτερα σοβαρό κίνδυνο. Ορισμένοι ορίζουν ως δημόσια αγαθά ότι παρέχει η φύση και εξαιρούν όσα για την  τελική παραγωγή τους έχουν ένα ορισμένο οικονομικό κόστος. Με κάτι τέτοιο δεν συμφωνούμε, με αυτή τη λογική ένας πολύ  μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της χώρας μας και παγκόσμια θα βρεθεί σε κίνδυνο.

Η υγεία, η παιδεία, η σύνταξη που  εγγυάται στοιχειωδώς ανθρώπινη διαβίωση είναι ορισμένα εξ αυτών των αγαθών, με αυτά όμως δεν θα ασχοληθούμε για την ώρα παρά την πολύ μεγάλη σημασία τους.

Τώρα θα ασχοληθούμε κυρίως με τους δημόσιους χώρους εντός των οικισμών, με τις παραλίες με το φυσικό περιβάλλον κ.α.

Τις τελευταίες δεκαετίες με όλο και πιο έντονους ρυθμούς τα δημόσια αγαθά απειλούνται καταρχήν λόγω της εμπορευματοποίησης τους μέσω της παραχώρησης σε μεγάλα κυρίως επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά και μέσω της αδιαφορίας  που επιδεικνύει το κράτος και της υποβάθμισης τους, είτε αυτό προέρχεται από την έλλειψη πόρων, είτε μέσω της συναλλαγής και της εξυπηρέτησης ιδιωτικών συμφερόντων, είτε γιατί οι προτεραιότητες των αρχών δεν είναι οι ανάγκες της κοινωνίας.

Η υπεράσπιση των δημοσίων αγαθών η παρεμπόδιση της ιδιωτικοποίησης ή της υποβάθμισης τους είναι προϋπόθεση για την ομαλή και αξιοπρεπή διαβίωση του λαού ολοκλήρου και ιδιαίτερα των φτωχότερων τμημάτων του, αλλά και για την ίδια την πρόοδο της κοινωνίας συνολικά.

Αυτή ακριβώς την υποχρέωση, την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των αγαθών αναλαμβάνει η Κίνηση Πολιτών Αξιοβίωτη Λευκάδα και θα την προωθήσει με όσες δυνάμεις  διαθέτει ενημερώνοντας και κινητοποιώντας κάθε κάτοικο του νησιού.

Ιδιαίτερα μεγάλο πρόβλημα είναι η ασυδοσία που κυριαρχεί και η καταπάτηση των όρων παραχώρησης που περιλαμβάνουν οι άδειες καθώς και η αδιαφορία που επιδεικνύουν ο Δήμος και οι αρχές για την τήρηση τους.

Συγκεκριμένα:

Για τις παραλίες:  

Η οικειοποίηση των παραλιών από τις επιχειρήσεις δεν είναι παραδεκτή, αφού οι επιχειρήσεις μπορούν να εξασφαλίσουν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία χώρο για την οικονομική δραστηριότητα τους εντός των ιδιοκτησιών τους. Η αξιοποίηση των παραλιών από τις επιχειρήσεις πρωτίστως στοχεύει στον πολλαπλασιασμό των κερδών τους, δημιουργεί με ελάχιστο κόστος μεγάλα κέρδη σε βάρος του πληθυσμού, των επισκεπτών, του περιβάλλοντος και σε βάρος όσων επιχειρήσεων δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα,  αθέμιτος ανταγωνισμός όπως λέγεται.

Μία ξαπλώστρα στις περισσότερες παραλίες του νησιού φτάνει και ξεπερνά τα 50 ευρώ την ημέρα, μπορούν λίγοι να την απολαύσουν και για τους  υπόλοιπους  ο χώρος που απομένει είναι ελάχιστος στην παραλία, ενώ το κόστος των διακοπών για τον επισκέπτη εκτοξεύεται με αρνητικές επιπτώσεις προοπτικά.

Με την «ορθολογική» χρήση των παραλιών κερδισμένοι δε θα είναι μόνο οι λουόμενοι αλλά όλος ο τουρισμός του νησιού, καθώς αναβαθμίζεις ποιοτικά αυτό που “πουλάς”, τις παραλίες δηλαδή. Πρέπει να αναζητηθεί τρόπος ελεύθερης και πολύ φτηνής πρόσβασης όλων στις παραλίες. 

Ο δήμος να αναλάβει αυτή τη δράση μέσω δημοτικής μη κερδοσκοπικής επιχείρησης, αν νομικά υπάρχει πρόβλημα, ή ο ίδιος ο δήμος δημιουργώντας μία ξεχωριστή υπηρεσία. Εξυπακούεται ότι η διαφάνεια στη διαχείριση,  η δημιουργία όλων των αναγκαίων υποδομών για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών, η δημιουργία χώρων στάθμευσης, η πυροπροστασία, γενικότερα η προστασία του περιβάλλοντος καθώς και η συμμετοχή των εκπροσώπων του πληθυσμού μέσω των φορέων τους πρέπει να είναι βασικά στοιχεία αυτής της πρωτοβουλίας. Το καθεστώς αυτό  πρέπει να ισχύει για όλες τις παραλίες, δεν  πρέπει όμως να αποκλειστούν μικρές ιδιωτικές οικονομικές δραστηριότητες που αξιοποιούν περιορισμένους χώρους σε παραλίες κατόπιν άδειας.

Δημόσιοι χώροι εντός των οικισμών με αιχμή τους παραλιακούς οικισμούς.

Η εικόνα της πόλης που κυριαρχούν σε κάθε γωνιά της τα τραπεζοκαθίσματα ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, χωρίς ελεύθερους χώρους και αδυναμία να κυκλοφορήσει ο πολίτης εμποδίζει την κοινωνική συναναστροφή και  την κοινωνικότητα και γενικότερα την ομαλή κοινωνική ζωή.

Τα πεζοδρόμια των δύο παραλιών της πόλης της Λευκάδας που σχεδόν ολοκληρωτικά καταλαμβάνονται από τα τραπεζοκαθίσματα, από διαδικασίες επιβίβασης και αποβίβασης των τουριστικών σκαφών και οι δρόμοι από ατελείωτες ουρές αυτοκινήτων που εμποδίζουν τη διέλευση είναι η γενική εικόνα αυξάνοντας τον κίνδυνο ατυχημάτων,  αποκλείεται σε μεγάλο βαθμό η πόλη από τη θάλασσα και από το γενικότερο περιβάλλον.

Η θέσπιση κανόνων από το δημοτικό συμβούλιο που θα τηρούνται απαρέγκλιτα και για όλους είναι βασική προϋπόθεση για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και δίκαια τα προβλήματα.

Κύριος και βασικός παράγοντας που θα διέπει αυτούς τους κανόνες και τις αποφάσεις είναι η ομαλή ζωή, η ανεμπόδιστη διακίνηση των πολιτών, η απόλαυση του ελεύθερου χρόνου τους.

Δεύτερος παράγοντας είναι τα μαγαζιά και οι μικρές επιχειρήσεις μέσω των οποίων ζουν πολλοί συμπολίτες μας που δεν είναι πλούσιοι απλώς τα φέρνουν βόλτα. Πρέπει τα καταστήματα όσο εξαρτώνται από την αξιοποίηση δημοσίου χώρου για τη λειτουργία τους  να διευκολυνθούν αξιοποιώντας ένα ορισμένο χώρο στα πεζοδρόμια, τις πλατείες κι άλλους χώρους χωρίς τα δικαιώματα των πολιτών να ακυρώνονται και οι αποφάσεις να καταστρατηγούνται.

Για ένα σημαντικό αριθμό καταστημάτων, ιδιαίτερα εστίασης κ.α. η αξιοποίηση δημόσιων χώρων είναι όρος επιβίωσης.

Στη βάση των δύο αυτών κριτηρίων θα πρέπει να στηριχθούν οι οποίες ρυθμίσεις αποφασιστούν.

Σε δρόμους χωρίς καθόλου ή με πολύ στενά πεζοδρόμια δεν πρέπει να χορηγούνται άδειες αξιοποίησης τους. Όπου τα πεζοδρόμια έχουν ικανοποιητικό πλάτος μπορεί να χορηγείται  χώρος λιγότερος θεωρούμε από τα 50% και εν πάσει περιπτώσει το εναπομείναν τμήμα του πεζοδρομίου να επιτρέπει τη χρήση του με άνεση από την κοινωνία. Μία πιο ελαστική αντιμετώπιση μπορεί να γίνει στον πεζόδρομο αρκεί να τηρείται η πεζοδρόμηση. Σε μικρούς δρόμους με ελάχιστη κίνηση, ιδιαίτερα στο ιστορικό κέντρο, ο τρόπος αντιμετώπισης του θέματος πρέπει να είναι ιδιαίτερα εύκαμπτος.

Στην οδό  Γολέμη ένα μεγάλο τμήμα των πεζοδρομίων μπροστά στα καταστήματα έχει κλείσει με μόνιμες κατασκευές, εκεί ο δημόσιος χώρος με ολοκληρωτική ευθύνη δημοτικών νομαρχιακών αρχών και αρμοδίων κρατικών φορέων έχει ολοκληρωτικά καταργηθεί. Το μεγάλο πεζοδρόμιο στη θάλασσα αξιοποιείται κατά 80% από τα καταστήματα με τραπεζοκαθίσματα, ένα μέρος του για τις ανάγκες των τουριστικών σκαφών και ελάχιστο και περιστασιακά από τους πολίτες. Άποψή μας είναι ότι το μισό  πεζοδρόμιο πρέπει να μείνει στη διάθεση των κατοίκων.

Η οδός Σικελιανού έχει σχεδόν αποκλειστεί από τους κατοίκους. Το πεζοδρόμιο μπροστά στα καταστήματα  και από την πλευρά του λιμανιού έχει καταληφθεί ολοκληρωτικά από τις επιχειρήσεις. Η Σικελιανού πεζοδρομήθηκε αλλά είναι δρόμος ανοιχτός στην κυκλοφορία μόνο οι πεζοί έχουν εκδιωχθεί. Η κατάληψη με μόνιμες κατασκευές πεζοδρόμιων πρέπει να αντιμετωπιστεί. Είναι πρόκληση. 

Στην κεντρική πλατεία πρέπει να μειωθούν οι χώροι που εκχωρούνται στα καταστήματα και να μεγαλώσει σημαντικά ο χώρος πού διατίθεται στα παιδιά για το παιχνίδι τους, στην βόλτα και στην κοινωνική συναναστροφή. 

Η πλατεία Μαρκά που φιλοξενεί τη Δημόσια βιβλιοθήκη, την Χαραμόγλειο βιβλιοθήκη και την Βιβλιοθήκη Νίκου Σβορώνου, στεγάζει και το ΚΑΠΗ που είναι σε απαράδεκτη κατάσταση. Τα τραπεζοκαθίσματα και οι μόνιμες κατασκευές  που κρύβουν το φως στο ΚΑΠΗ και απομόνωσαν τους ηλικιωμένους μέσα σε τέσσερις τοίχους. Συνολικά η εγκατάλειψη της πλατείας  είναι εικόνα  επιεικώς απαράδεκτη. Η παρέμβαση πρέπει να είναι άμεση καταρχήν για τη βελτίωση και τον καλλωπισμό συνολικά του χώρου, για την απαλλαγή του πέριξ του ΚΑΠΗ χώρου από τα τραπεζοκαθίσματα και η διάθεση χώρου στα υπόλοιπα καταστήματα να είναι περιορισμένη. Η πλατεία Μαρκά μπορεί να γίνει ζωτικός χώρος για την πόλη, χώρος πολιτιστικών και πολιτικών δραστηριοτήτων, κοινωνικής συνεύρεσης και διασκέδασης για παιδιά και μεγάλους.

Η ανάπλαση της παραλίας απ’ ότι μέχρι στιγμής βλέπουμε σε ένα μεγάλο  τμήμα της διαμορφώνεται με βάση τα συμφέροντα των ξενοδοχείων και μόνο.

Οι πλατείες της πόλης  στο σύνολο τους είναι εγκαταλειμμένες, οι περισσότερες παιδικές χαρές απαράδεκτες, η αναβάθμιση τους, ο καλός φωτισμός, το πράσινο μπορούν να συμβάλλουν ώστε να αποτελέσουν κυψέλες ζωής για κάθε γειτονιά.

Η στάθμευση των οχημάτων είναι μείζον πρόβλημα, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες εκρηκτικό.  Παραμένει άλυτο και οξύνεται,  χρόνο με το χρόνο και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα προβλήματα δημιουργεί  διαλυτική και ανυπόφορη εικόνα. Η άμεση εξεύρεση χώρων στάθμευσης ενόψει του ερχόμενου καλοκαιριού και η τακτοποίηση τους ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι επιτακτική ανάγκη.

Η κατάληψη ολόκληρου του λιμανιού  της πόλης και άλλων λιμανιών από προβλήτες πρόσδεσης τουριστικών σκαφών είναι ο ορισμός της εκχώρησης στους επιχειρηματίες του δημοσίου χώρου, εν προκειμένω της θάλασσας κατεξοχήν δημόσιου αγαθού, χωρίς κανένα όφελος για τους πολίτες και το δήμο, μόνο τα κέρδη των επιχειρήσεων διογκώνει, μολύνοντας και καταστρέφοντας το θαλάσσιο περιβάλλον, εκδιώκοντας μικρά σκάφη των κατοίκων. Η τοποθέτηση προβλητών στο λιμάνι πρέπει να σταματήσει χωρίς δεύτερη συζήτηση.

Οι λιμνοθάλασσες της πόλης εκτός από πηγή ζωής και δυνητικά πηγή πλούτου είναι πολύ σημαντικές για την ισορροπία του φυσικού περιβάλλοντος και συνάμα  στοιχείο  της ταυτότητας και της ιστορίας μας. Η προστασία και η ανάδειξη τους είναι άμεση προτεραιότητα.

Κορυφαίο θέμα είναι η απόπειρα παράδοσης της περιοχής του Κάστρου στους ιδιώτες, του τουριστικού Περίπτερου και του ΤΑΟΛ. Με τον αγώνα τους μέχρι στιγμής οι Λευκαδίτες σταμάτησαν την εκχώρηση του Τουριστικού Περίπτερου, τίποτα όμως δεν έχει τελειώσει και εξακολουθεί να είναι στο στόχαστρο της ιδιωτικοποίησης, της οποίας οι πολύπλευρες επιπτώσεις θα είναι μεγάλες άμεσα και για το μέλλον. Πρέπει οι προσπάθειες αυτές να εγκαταλειφθούν οριστικά.