Ταξίδι στο χρόνο : «δόξα σοι ο Θέος»

Το χωριό ορεινό με 527 μ. υψόμετρο. Απλωμένο στην πλαγιά του λόφου, κάτω από τον ίσκιο του «Βράχου», αντικρύζει το Ιόνιο. Από κάτω απλώνονται κάποιες από τις ωραιότερες παραλίες της Λευκάδας… Κάθισμα, Μύλοι, Άγιος Νικήτας, Πευκούλια.

Οι Δρυμωνιώτες όμως παλιά έπρεπε να διαθέτουν αυτοκίνητο για να διασχίσουν τη δεκάλεπτη απόσταση και να γευτούν τις αμίμητες ομορφιές της καλοκαιρινής θάλασσάς μας. Όμως αυτό τότε ήταν πολυτέλεια. Και για λεωφορείο ούτε λόγος! Υπήρχε όμως το μονοπάτι ανάμεσα από τα χωράφια, τις ελιές και τα αμπέλια τους που, αν το ακολουθούσαν, τους έβγαζε στον Άγιο Νικήτα, στη θέση «Πευκούλια». Πολλά χρόνια πίσω, θυμάμαι τους νέους του χωριού, να κατεβαίνουν το πρωί από αυτά τα αγροτικά μονοπάτια και να επιστρέφουν το απόγευμα, κατάκοποι, μαυρισμένοι και ευτυχισμένοι που έβγαλαν αυτή την κακοτράχαλη ανηφοριά.

Το μονοπάτι ξεκινούσε από το δυτικό κάτω άκρο του χωριού. Αυτό το ίδιο μονοπάτι όμως, οδηγούσε και στις καλλιέργειες των Δρυμωνιωτών, τις ελιές και τα αμπέλια τους , που είχαν ριζώσει στην άγονη απότομη γη, όπως την είχαν σκαλίσει στις πλαγιές των ρεμάτων και την είχαν στεριώσει με ξερολιθιές. Μέχρι του σημείου που ξεκινούσαν τα «αγκιώτικα».

Έτσι λοιπόν οι Δρυμωνιώτες που τις τελευταίες δεκαετίες ήταν μόνο γεωργοί, ξεκινούσαν πρωί-πρωί για τα χωράφια τους. Η κατηφόρα εύκολη. Στο τέλος όμως της ημέρας η επιστροφή, η ανηφόρα, γίνονταν πραγματικό στοίχημα για τους ξωμάχους της ολοήμερης αγροτικής εργασίας, αλλά και για τα γαϊδουράκια τους, που συχνά – ανάλογα με την εποχή – κουβαλούσαν σταφύλια, ελιές, ξύλα για το τζάκι, βρακατσάνους ή απίδια το καλοκαίρι ή αν ήταν άδεια, τον ίδιο το γεωργό ή τη γυναίκα του. Έτσι η ανηφοριά ήταν δύσκολη και διαρκούσε πολύ. Και κάποια στιγμή, έμπαιναν στην είσοδο του χωριού, στα πρώτα σπίτια… Και εκεί ξεκινούσε ο ευθύς, ομαλός δρόμος, που πάντα η αρχή του συνοδεύονταν με ένα «δόξα σοι ο Θεός», που έβγαινε ασυναίσθητα και γεμάτο ευγνωμοσύνη από τα χείλη τους.

Ο μπάρμπα- Γεράσιμος Φίλιππας (Παναγής), ευσεβής άνθρωπος, που η μνήμη μου τον πρόλαβε στα τελευταία χρόνια της ζωής του, έφτιαξε εκεί ένα ανάθημα. Έδωσε ύλη στο λόγο ευγνωμοσύνης των συγχωριανών του, μορφοποίησε τη δοξολογία που έβγαινε ασυναίσθητα από τα χείλη τους, όταν έφταναν στο χωριό τους. Και έχτισε εκεί μια στήλη, με μια πλάκα στην κορυφή της, και έγραψε «δόξα σοι ο Θεός».

Το μέρος εκείνο που από παλιά ονομάζονταν «τσακισμένα λιθάρια» (!) – ένα λιθάρι κι όλο το νησί μας- μετονομάστηκε σταδιακά σε «δόξα σοι ο Θέος». Και η ευγνωμοσύνη των χωρικών έγινε ένα με τα τσακισμένα λιθάρια της περιοχής. Η στήλη έμεινε εκεί να μας θυμίζει την κούραση, τις αγωνίες, τους κόπους των Δρυμωνιωτών που αντλούσαν ζωή από τη γη τους. Αυτή τη γη που τώρα τους κρατά στην αγκαλιά της.

Πηνελόπη Κοψιδά