Αντρέας Πλαγιώτης – Καραδήμας

Γράφει ο Παναγιώτης Σκληρός

Πάντα με σοβαρότητα αλλά και με χαμόγελο, προσιτός και καλοσυνάτος χαιρετούσε όλο τον κόσμο καβάλα στο ποδήλατό του.

 Σπάνια έβλεπες πεζό τον Αντρέα τον Καραδήμα ν ανεβαίνει το παζάρι απλά γιατί είχε να κάνει τόσες πολλές δουλειές που μόνο με το ποδήλατο τις πρόφταινε. Έτρεχε παντού να προλάβει . Να βγάλει τα ζώα του το πρωί, να τα αρμέξει, να τα οδηγήσει στο χωράφι για χορτάρι, να τα μαντρώσει, να τα σταλίσει, να περάσει απ την αγορά για ψώνια να τα πάει στο σπίτι στην Απόλπαινα, να ξανακατέβει και να καταλήξει πάλι στο σπίτι με δυό τρείς σακκούλες γεμάτες φρατζόλες απ το φούρνο.

Οχτώ παιδιά είχε ο Αντρέας (νάνε καλά, να ζούνε). Τον Κώστα, την Δήμητρα, την Φιλιππία, το Γιώργο, τον Παντελή, τον Γιάννη την Ευαγγελία και την Νίκη.

Πού να προφτάσει για τόσα στόματα και τόσες σκοτούρες που έχει το κάθε παιδί, στο σχολείο, στη δουλειά, στα ζώα ,στο σπίτι. Να τα ντύσει, να τα ποδέσει, ν αγοράσει τετράδια και μολύβια …Όλα επί οχτώ!! Αν και στο σπίτι υπήρχε ο στυλοβάτης , η Μάνα. Η κυρά Κική με το χαμόγελο και τον καλό της το λόγο. Που γέννησε κι ανάθρεψε οχτώ παιδιά, απ τα καλύτερα στη Λευκάδα. Ήταν απ το Ρουπακιά, το εγκαταλειμμένο χωριό των Ηνωμένων πολιτειών της Λευκάδας, η κυρά Κική. Κι ήταν υπόδειγμα για όλες τις φαμελιές στον κάμπο της Απόλπαινας. Εργατική και νοικοκυρά. Μαγείρευε για 12 άτομα (με τα πεθερικά) κάθε μέρα , πρωί και βράδυ γιατί τότε μεγερεύανε και βράδυ οι νοικοκυρές. Και πάντα στήριγμα στον άντρα της τον Αντρέα, όπου χρειαστεί. Να φέρει νερό  με τις βαρέλες, φορτωμένες στο γάιδαρο απ τη βρύση της Απόλπαινας και να πλύνει τόσα άτομα.

Το σπίτι είναι δίπλα στο Βάρδα «τον μεγάλο ποταμό Βάρδα» που έλεγε κι ο Μάρκος όταν ήταν μικρός). Όταν το ποτάμι είχε νερό, έτρεχε να πλύνει τα χοντροσκούτια  γιατί το κουβάλημα του νερού με το γάιδαρο ήταν πιο κουραστικό. Εξ άλλου τα ..μεγάλα πλυντήρια για τις πολυμελής φαμελιές μέχρι και την δεκαετία του 1980, ήταν τα ποτάμια, οι βλύχες και οι λίμνες.  

Τότε όλες οι νοικοκυρές έπλεναν στα ποτάμια και τα ρυάκια, όπου υπήρχε τρεχούμενο νερό γιατί δεν υπήρχε στα σπίτια. Στην Απόλπαινα το νερό ήρθε μετά το ΄80. Ήταν μια γιορτή για τις γυναίκες και τις κοπέλες αυτή η διαδικασία με το πλύσιμο στο ποτάμι. Εκεί μαζευότανε και τα παιδοκούτσουλα που πλατσουρίζανε στα νερά, παίζανε, βρεχότανε, λασπωνότανε αλλά όλα τα κάλυπτε η χαρά του νερού και η καλή τους διάθεση.

Γεννήθηκε εκεί στον κάμπο, στα Καραδημαίικα ο Αντρέας ο Πλαγιώτης, σε δύσκολα χρόνια, το 1930 κι ο πατέρας του ο μπάρμπα Γιώργος έμεινε μαζί τους πολλά χρόνια. Όλα τα σπίτια τα Καραδημαιικα ήταν γιομάτα παιδιά, έπαιζαν στον κάμπο, έκαναν δουλειές στις ελιές και στα λίγα η περισσότερα ζώα που είχε η κάθε φαμελιά. Κυρίως κουβάλαγαν με το γάιδαρο νερό. Τόσο πολύτιμο και τόσο δυσεύρετο.

Ο Αντρέας πέρασε κάποια χρόνια με το τσαπί στον ώμο απέναντι σε ξένα χωράφια σκάφτοντας για το μεροκάματο, όπως πολλοί Απολπαινιώτες. Πούντα, Αχαγιά, Λεσίνι, Βουπράσιο, παντού πήγε αλλά πάντα ήταν εδώ για τη φαμελιά.

Υπήρξε ένας κλασσικός γεωργός και κτηνοτρόφος του κάμπου. Έτρεφε όπως πολλοί Απολπαινιώτες γαλόπουλα για τα Χριστούγεννα αλλά και πάντα είχε ,μέχρι που έφυγε, ένα κοπάδι πρόβατα με δικό του σταύλο στα περιβόλια. Σιγά σιγά με τη βοήθεια των αρσενικών του παιδιών, αναπτύχτηκε με σιλό, τρακτέρ, αρμεκτήρια κλπ. Θυμάμαι που και ο πεθερός μου που είχε μια εξαιρετική σχέση εμπιστοσύνης κι αγάπης με τον Αντρέα, του είχε δώσει 2-3 προβατίνες και πάντα το Πάσχα του έφερναν το αρνί από δαύτες, ζωντανό που ¨το ετοίμαζε¨ για τη σούβλα το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ο Κώστας εκεί έξω απ το σπίτι , σ ένα κλώνο από ελιά…

Υπήρχε περηφάνια κι αξιοπρέπεια στο σπίτι του Αντρέα του Καραδήμα. Περηφάνια που έχουν όλα τα παιδιά του Αντρέα γιατί νιώθουν ότι ο πατέρας τους ¨περασε¨ χωρίς ν αφήσει κακίες, μίση και κουτσομπολιά για κανένα. Ήταν ταπεινός κι εργατικός. Τίποτα πιο πολύ, τίποτα λιγότερο. Κι ας υπήρξαν δυσκολίες. Και ποιος δεν είχε δυσκολίες τότε θα μου πείτε.

Νερό στα σπίτια δεν υπήρχε, ρεύμα άργησε πολύ να έρθει. Με λάμπες πετρελαίου διαβάζανε στα πρώτα χρόνια, όπως όλοι στον κάμπο της Απόλπαινας, άλλως τε. Το παλιό σπίτι του πεθερού μου που απέχει 100 μέτρα απ του Καραδήμα, ακόμα ρεύμα δεν έχει γιατί όταν έπρεπε δεν το συνέδεσαν κι έφυγαν όλοι , εγκατέλειψαν ένα σπίτι δίπατο με 3 κάμαρες και δυό κατώγια. Καταρρέει…

Το φαί έμπαινε νωρίς στη φωτιά, τα τεψά στον παραδοσιακό φούρνο που ετοίμαζε η μάνα κι η βαβά και για ψυγείο το φανάρι όπως σ όλα τα σπίτια. Πλύσιμο με  βρύση απ το Μπρούμη καρφωμένη στον τοίχο.  Οσο για σαπούνι, το καλύτερο εκείνη την εποχή ήταν αυτό το σπιτικό που καθάριζε κι ειχε φτιάξει η κυρα Κική απ τη μούργα του λαδιού με ποτάσα κι αλυσίβα, όπως της είχε μάθει η μάνα της. Και μοσχοβόλαε δάφνη και λεβάντα.

Ήταν και άντρας λεβέντης ο Αντρέας, στο ιππικό υπηρέτησε και τον αγαπούσαν οι διοικητές του γιατί ήταν πρόθυμος και δεν έκανε πίσω σε τίποτα.. Του άρεσαν τα άλογα και όλα τα τιθάσευε.…

Λιτοδίαιτος όπως  κι όλη η οικογένεια με ψηλά σώματα, ευθυτενή, σωστές λαμπάδες. Όλα τα παιδιά. Η δουλειά και η απασχόληση συνέβαλε και σ αυτό όπως και η μετακίνηση με τα πόδια ή με το ποδήλατο.

Παναγιώτης Σκληρός