Δημήτρης Παξινός: Για μια νέα συνθήκη πολιτισμού

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΞΙΝΟΣ* 

Είμαστε στην εποχή της τεράστιας τεχνολογικής εξέλιξης, με καλή η κακή χρήση της αλλά και εξίσου τεράστιας κρίσης αξιών με ότι αυτή συνεπάγεται. Είτε αφορά στην ανεπανόρθωτη μόλυνση του περιβάλλοντος, τους πυρηνικούς εξοπλισμούς, τον υπερπληθυσμό! Την αλλαγή προς το χειρότερο  κανόνων ζωής.  Οι αυταρχικές κυβερνήσεις πληθαίνουν, τα ανθρώπινα δικαιώματα υποχωρούν τραγικά,  η Δημοκρατία αμφισβητείται,  και μαζί της όλοι οι υπερεθνικοί οργανισμοί τείνουν να  καταστούν ανίσχυροι. Ο νόμος του ισχυρότερου ισχύει κι η βαρβαρότητα μας επιστρέφει σε αταβιστικές κοινωνίες. Αίμα και δάκρυα. Ζωώδη ένστικτα κατισχύουν.

Μια ανθρώπινη ζούγκλα. Η ηθική, σχεδόν, απουσιάζει απ την πολιτική. Είναι δυσεύρετη. Κι όμως υπάρχει ελπίδα. Δεν γίνεται αλλιώς. Η ηθική είναι ο γνώμων. Η ύψιστη αρετή. Η κατευθυντήρια δύναμη γι αλλαγή  σε βάθος χρόνου και χώρου. Μεσα από την Παιδεία. Ο Ρήγας ο διδάσκαλος του γένους μας πίστευε πως θεμέλιο της Δημοκρατίας είναι οι συνειδητοί κι υπεύθυνοι πολίτες, οι οποίοι αποκαλύπτουν το δημοκρατικό τους ήθος και τον πατριωτισμό τους με το ενδιαφέρον τους για τα κοινά.  Ο πολιτικός ουμανισμός του Ρήγα, που πίστευε ακόμη ότι στην Ελληνική Δημοκρατία θα πρέπει να τιμώνται οι πολίτες που έχουν πραότητα, ανδρεία, συμπάθεια και αλληλεγγύη, αρετές που η κλασσική αρχαιότητα πρόβαλε  κατ εξοχήν, πρέπει να είναι οι κατευθυντήριες γραμμές κάθε Ηγέτη. Κάθε πολίτη κατέχοντος πολιτικό η κοινωνικό θώκο. Δεν υπάρχει, πλέον, καιρός για χάσιμο.  Η Αρχαία Γραμματεία, ο σχεδόν ξεχασμένος Κλασσικός Ελληνισμός με τις υπερχρονικές και υπεριστορικές αξίες του δίνει το μέτρο του ανθρώπου, συμπληρωμένου από τον κανόνα της χριστιανικής αγάπης.  Η ηθική και πολιτική ελευθερία, η Παγκόσμια Δικαιοσύνη, η ισονομία και το κράτος Δικαίου, η ουσία της αρετής,  πρέπει να γίνουν οι διαρκείς αναζητήσεις όλων όσων επιδιώκουν μια αναγέννηση, μια αλλαγή πορείας προς το καλλίτερο. Για ένα δικαιότερο και καλλίτερο κόσμο.

  Η αρετή ως πόθος και  βεβαίωση ελευθερίας είναι μια Νίκη, είναι η ίδια η ευτυχία, γιατί όταν θριαμβεύει ο ηθικός άνθρωπος δεν έχει ανάγκη από άλλη αμοιβή, κατά τον λαμπρό παιδαγωγό  μας Ευάγγελο Παπανούτσο.
 Είναι η εποχή, εξ άλλου, του τέλους των ιδεολογιών, που οδήγησαν και οδηγούν σε κοινωνικό πολιτικά αδιέξοδα, θέτοντας στο περιθώριο τον άνθρωπο. Η εποχή στην οποία προβάλλει ως επιτακτική η ανάγκη στροφής του πνεύματος προς αυτόν, με σκοπό τη  εξύψωση, την παίδευση, την μόρφωση, την αναγνώριση της αξίας και της βαθύτερης ουσίας του. Αυτή πρέπει να είναι η αποστολή κάθε υγιούς και πνευματικού ανθρώπου. Να αναδείξει  μια νέα ιδεολογία, του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης. Να στραφούν στην κοινωνία,  που αναζητά ένα δικαιότερο κόσμο για τον οποίο  απέτυχαν παταγωδώς οι κατεστημένοι σχηματισμοί, με τις ξεπερασμένες, αδιέξοδες ιδεολογίες. Με τα τρέχοντα ιδεολογήματα των πολιτικών, κυρίως, αγκυλώσεων που σκοπό έχουν τον έλεγχο της μάζας για ίδιο όφελος.  Μια απλή κι ανεπιτήδευτη Κοινωνία στην οποία μπορούν να  βρουν την γνήσια έκφρασή τους, αποτελεί αίτημα του ανθρώπου που επιθυμεί να ανακαλύψει τον εαυτό του.  Κι αυτή είναι η βάση για μια αναγέννηση με πανανθρώπινο πρόσωπο,  μέσα από μια εξελικτική διαδικασία, που αργά ή γρήγορα θα έλθει ως αναγκαία συνέπεια των φοβερών αδιεξόδων στα οποία οδηγείται η ανθρωπότητα όλη.

Είναι  καιρός, στην κλίμακα αξιών, ο άνθρωπος να κάνει την υπέρβαση και να περάσει στην βαθμίδα Πολίτης και  στη συνέχεια σαν Ταγός  να αφυπνίσει κοιμώμενες ή σε  υπνηλία τελούσες συνειδήσεις. Να υψώσει κραυγή αγωνίας,  συναγείροντας τους πολίτες,  για όσα διακυβεύονται ποιοτικά αγαθά σοφίας και ειρηνικής συνύπαρξης.

Απαιτείται μεγάλη έμπνευση από αυτούς που θα τολμήσουν να αντιμετωπίσουν αυτές τις κατολισθήσεις αλλά και γενναιότητα για το κόστος της προσωπικής διακινδύνευσης.   Η κλεψύδρα το δείχνει επιτακτικά. Η μόλυνση όμως του νοητικού τα θαμπώνει όλα. Κι όμως υπάρχει ελπίδα,  για ένα νέο πολιτισμό.

Δεν είναι ουτοπία. Αποτελεί την ουσία της ανθρώπινης παρουσίας με αξιοπρέπεια. 

* Ο κ. Δημήτρης Παξινός είναι πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.

  Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα: ΤΑ ΝΕΑ