Οικία Ζαβιτσάνου (πρώην Καλκάνη – Φραγκούλη)

«Βρίσκεται απέναντι από τον ναό του Παντοκράτορα προς την κεντρική αγορά. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει εδώ για την κεντρική λίθινη θύρα του ισόγειου του μεγάλου τριώροφου κληρονομιάς Καλκάνη – Φραγκούλη (φαρ­μακείο πρώην Καλκάνη)  με τις πελεκημένες πέτρες πού πλαισιώνουν τη μεγάλη θύρα με το στρογγυλό θολωτό υπέρθυρο. Όμοια λίθινη διακόσμηση βρίσκουμε και στην εξώθυρα τού σπιτιού Βαλαωρίτη, στη Μαδουρή. Διατυπώνεται η ευχή να παραμείνει στο ίδιο σχήμα με τις ίδιες λειασμένες πέτρες που έχουν το δικό τους χρώμα και μεγαλοπρέπεια.», αναφέρει ο αείμνηστος Δήμος Μαλακάσης.

Η οικία Ζαβιτσάνου (χτίστηκε το 1890) είναι από τα πιο εντυπωσιακά και επιβλητικά κτίρια της κεντρικής αγοράς της Λευκάδας.  Σε συνδυασμό με το διπλανό κτίριο (οικία Σολδάτου) καθώς και τον ναό του  Παντοκράτορα  -ακριβώς απέναντι-  δημιουργούν  μια υψηλής αισθητικής εικόνα, ίσως το  σημαντικότερο παραδοσιακό αποτύπωμα στην καρδιά της πόλης.

Η παρακάτω εικόνα  είναι ίσως η πιο αντιπροσωπευτική για την πορεία του κτιρίου. Τραβήχτηκε στις 9 Ιουλίου 1948 λίγες μέρες  μετά τον καταστρεπτικό σεισμό του ισοπέδωσε το νησί. Αφορά την επίσκεψη του βασιλιά Παύλου και της βασίλισσας Φρειδερίκης στη Λευκάδα. Κοιτάξτε το κτίριο στα δεξιά της εικόνας στέκει αλώβητο και υπερήφανο με την Ελληνική σημαία.

Δείτε εικόνες της Λευκάδας από τον σεισμό του 1948: ΕΔΩ.

Από ευτυχείς συγκυρίες το κτίριο του ισογείου, συνεχώς μέχρι σήμερα στέγασε φαρμακεία. Έκτος από το Φαρμακείο Καλκάνη το οποίο μνημονεύει ο Δήμος Μαλακάσης, στέγασε το φαρμακείο Κουκουλιώτη και στη συνέχεα το Φαρμακείο Γείτονα- Βερυκίου μέχρι σήμερα.

Φωτογραφίες του 1975 της Χαράς Παπαδάτου

(Να τονίσουμε με την ευκαιρία, επειδή σε πολλούς  αρέσει να πιστεύουν, πως τα παραδοσιακά κτίρια της πόλης κτίστηκαν επί βενετών, πως, λόγω των σεισμών,  δεν υπάρχει κανένα σωζόμενο κτίριο από την εποχή των βενετών (1684 -1797) στην πόλη της Λευκάδας. Το παλιότερο σωζόμενο κτίριο της πόλης είναι αυτό που στέγασε τα Δικαστήρια και το Γυμνάσιο  (στον ΟΤΕ). Κτίστηκε πρώτο, αμέσως μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1825 (Αγγλική Προστασία) με την ντόπια αντισεισμική τεχνοτροπία -λίθινο ισόγειο και ξύλινο ανώγειο. Έτσι, κτίστηκαν όλα το μετέπειτα κτίρια ως συνέπεια των αντισεισμικών διατάξεων που επιβλήθηκαν από τους Άγγλους.

Φωτογραφίες δεκαετίας 1980

«Ο  σεισμός του 1825 (αγγλική κυριαρχία στο νη­σί), στάθηκε για τη Λευκάδα ένα ορόσημο για την παραπέρα ανάπτυξη και μορφοποίησή της. Αμέσως μετά το σεισμό άρχισε στην πόλη ένας, χωρίς προηγούμενο, οικοδομικός οργασμός. Τα σπίτια χτίζονταν το ένα μετά το άλλο στη χώρα της Αγιομαύρας. Τα πιο παλιά αρχοντικά σπίτια και τ’ άλλα, χτί­στηκαν στην πόλη μετά το σεισμό του 1825 και ειδικά από το 1850 μέχρι το 1920…», αναφέρει ο Δήμος Μαλακάσης.

Σημερινές εικόνες

Σημείωση: οι ονομασίες των κτιρίων  (οικία …) στο παρόν άρθρο αλλά και σε όλα τα προηγούμενα, που αναφέρονται σε παραδοσιακά κτίρια, είναι αυτές που αναγράφονται στο βιβλίο του Δήμου Μαλακάση: «Τα παλιά σπίτια της Λευκάδας», εκδόσεις Fagotto,2000.  Δίπλα στο όνομα της οικίας αναγράφεται το όνομα του ιδιόκτητη ή των ιδιοκτητών που συμπράττουν στα συμβόλαια που συνήφθησαν από το 1850  περίπου μέχρι και τις αρχές του 1900.