Τα «Αρμάκια»
Γράφει ο Παναγιώτης Σκληρός
Με αφορμή μια δημοσίευση που μόλις διάβασα και αφορούσε μια πρόσφατη φωτιά σε αγροτική περιοχή στην Κεφαλονιά, μούρθε κάτι στο νου.
«Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι η φωτιά έκαψε την «τροπική» βλάστηση της περιοχής και αποκάλυψε τα παλιά αρμάκια! Εκεί που προσεισμικά καλλιεργούσαν αμπέλια και σταφίδες…»
Αυτή ήταν η δήλωση του υπεύθυνου της περιφέρειας.
Αρμάκια λοιπόν είναι οι σκάλες, οι αναβαθμίδες, οι πεζούλες που ήταν γεμάτη (και είναι) η Λευκάδα αλλά κι όλα τα Ιόνια νησιά και κυρίως καλλιεργούσαν με το μυτοτσάπι και πολλές φορές γονατιστοί οι αγρότες, αμπέλια και σταφίδες που τότε ήταν ονομαστά τα νησιά μας για τη μαύρη σταφίδα.
Είναι στην ουσία αυτό που έχουν γράψει πάρα πολλοί ότι αυτές οι αναβαθμίδες είναι τα μνημεία της Λευκαδίτικης φύσης, τα γλυπτά των αγροτών μας στις πλαγιές των βουνών, τα μνημεία του μόχθου τους και που πρέπει να αναδειχτούν και να προστατευτούν κι όχι να γίνουν κτήματα ενός κράτους που ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε για ποιο λόγο υπάρχει αυτή η εικόνα κάτω από τα πουρνάρια… Δείτε τι έγραφε το 1950(!!) το ΕΜΠΡΟΣ σε κείμενο του Άγγελου Φίλιππα γι αυτά τα μνημεία της φύσης..
Ένα χωράφι τέτοιο με παραγωγή σταφίδας και καλού κρασιού, όπως μου περιέγραψε ο ξάδερφός μου ο Σπύρος Φλογαίτης, ο καθηγητής, είχε ο παππούς του στην τοποθεσία Αρμάκια ,στην περιοχή του Σταυρού από Μαραντοχώρι προς Αμμούσω (ή Πετρούσω). Νομίζω πως κι ο Σπύρος οινοποιεί σταφύλια απ’ αυτό το ονομαστό κτήμα και ονομάζει το κρασί «Αρμάκια».
Όταν πρωτάκουσα την ονομασία της τοποθεσίας Αρμάκια, πέταξε ο νους μου σε αρμάδες, πειρατές κρυμμένους στις σπηλιές εκεί γύρω στην Αμούσω . Άκου τώρα, ακόμα ονειρεύομαι.. Όμως η λέξη προέρχεται από το αρμός και είναι συνώνυμο του τρόπου που έφτιαχναν τις λιθιές και τις πεζούλες οι αγρότες χωρίς προσθήκη άλλου υλικού (δηλαδή μόνο πέτρα πάνω στην πέτρα),για να συγκρατήσουν το χώμα σε πολύ επικλινή εδάφη.
Σέτια και ποδόμες στη Λέσβο, αρμακιές στην Κεφαλονιά, δέσες στην Ήπειρο, αιμασιές στην Άνδρο,…
Ιδού κι ένα κρασί «Αρμάκια» από την Κεφαλονιά που όπως αναφέρει ο οινοποιός, γίνεται από ειδική ποικιλία που το σταφύλι «σταφιδώνει» κι έχει ξεχωριστή γεύση…
΄Εμαθα λοιπόν την προέλευση αυτής της λέξης σαν τοποθεσία κι ότι την πήρε από τις σκάλες, τις αναβαθμίδες που ήταν στην κυριολεξία σκαρφαλωμένο το αμπέλι..«Γηράσκω αεί…».
Καλή σοδειά ξάδερφε και καλό είναι να το ξεραθυμήσουμε κι εμείς…
Παναγιώτης Σκληρός
The Author All posts
2 Σχόλια
Ευχαριστώ, Παναγιώτη, που δεν ξεχνάς τα οικογενειακά μας. Πράγματι, στο Μαραντοχώρι, στο δρόμο προς την Αμμούσω αριστερά, βρίσκεται το κτήμα Αρμάκια, 40 περίπου στρεμμάτων, το τελευταίο που πούλησε ο παππούς μου Σπύρος, στη δεκαετία του 1920, άν και το αγαπούσε πολύ, διότι είχε μεγάλη απόδοση. Το χρησιμοποιούσε κυρίως για σιτάρι. Οι γύρω λόφοι, δασωμένοι, ήταν ιδανικοί για τροφή των αιγοπροβάτων που κοπρίζανε και την κοπριά κατέβαζε η βροχή το χειμώνα στο χωράφι που γινόταν τόσο παραγωγικό ώστε απέδιδε ένα προς δέκα! Το χωράφι αυτό ο πατέρας μου το αγαπούσε τόσο πολύ που δεν ήθελε να πουληθεί και μάλωσε με τον πατέρα του, αλλά μάταια. Πουλώντας το ο παππούς μου μπόρεσε να αγοράσει το σπίτι μας στη Λευκάδα, πράγμα που αποδεικνύει ότι είχε δίκιο. Το έδωσε όμως στον καλό του συγγενή και νοικοκύρη Δήμο Σκληρό, Γαρδέλη, για να μείνει το καλό κτήμα στην ευρύτερη οικογένεια. Πριν μερικά χρόνια απέκτησα ένα ισοδύναμο κτήμα στην ημιορεινή Κορινθία όπου καλλιεργώ ελιές και αμπέλια και το ονόμασα με μια μεγάλη ξύλινη επιγραφή δημιουργώντας απορία στους περίοικους, στη μνήμη του παππού μου, “Κτήμα Αρμάκια”. Ο Δήμος με βοήθησε να πάρω λευκαδίτικες ποικιλίες αμπελιών και να αναστήσω την οικογενειακή μου παράδοση.
Κι αυτά τώρα είναι δασικά?