Τα σταυρίδια της Λιόνταινας (Λευκάδα)
Του Θανάση Καλαφάτη
Όταν φτάσαμε στη Δικαστική Φυλακή Λευκάδας, αρχές Σεπτεμβρίου 1968,η γενική κατάστασή της ήταν άσχημη από πολλές πλευρές: υγρασία, κατεστραμμένα μπάνια, έλλειψη φούρνου για Παρασκευή φαγητού και ειδικών απομονωτηρίων για ανήλικους κρατουμένους. Θέσαμε τα προβλήματα στη διοίκηση της φυλακής. Η τελευταία δέχθηκε μόνο να στέλνει το φαγητό να ψηθεί στους φούρνους της πόλης.
Υπήρχε όμως δυσκολία για τη μεταφορά και τον έλεγχο των εξοδούχων. Ορίστηκε ένα συνεργείο από τέσσερις κρατουμένους που θα μετέφεραν τέσσερις λαμαρίνες, ενώ δύο άντρες της τοπικής ασφάλειας θα συνόδευαν τους εξοδούχους. Οι άνδρες της ασφάλειας ήταν πολύ διακριτικοί και παρακολουθούσαν τους εξοδούχους από αρκετά μακριά, ώστε να μη δημιουργείται η εντύπωση ότι κυκλοφορούσε στους δρόμους της πόλης ομάδα πολιτικών κρατουμένων. Παρά τις προφυλάξεις γινόμασταν αντιληπτοί, αλλά η συμπαράσταση του κόσμου ήταν χλιαρή.
Όταν πρώτη φορά φτάσαμε στο φούρνο της κυρά Μαρίας Λιόνταινας, μιας έξυπνης και ευπροσήγορης γυναίκας, ο επικεφαλής της συνοδείας τη ρώτησε ποια ώρα θα ήταν έτοιμα τα σταυρίδια (σαυρίδια) για να παραλάβουμε τις λαμαρίνες. Η κυρά Μαρία που ήταν ψύχραιμη και δημοκρατική γυναίκα (το 1944 είχε συμβάλει αρκετά στη βοήθεια προς τους διερχόμενους από τη Λευκάδα Εβραίους της Κέρκυρας που κατευθύνονταν προς το Άουσβιτς), απάντησε: «Η ομάδα αγγαρείας να έρθει στις 11.00 η ώρα».
Όταν γυρίσαμε την καθορισμένη ώρα, μας είπε ότι λόγω τεχνικού προβλήματος του φούρνου το φαγητό θα ήταν έτοιμο αργότερα, γύρω στις 12.30 με 1.00, και μας παρακάλεσε να περιμένουμε στο απέναντι καφενεδάκι. Ήταν ένας εύσχημος τρόπος για να παραμείνουμε λίγο παραπάνω στην πόλη, έξω από τη φυλακή, που επαναλήφθηκε πολλές φορές. Και επιτεύχθηκε χάρη στην ευφυΐα της Λιόνταινας και την ανοχή των αντρών της ασφάλειας.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Θανάση Καλαφάτη: «Μια ηλιαχτίδα σε πέτρινους τοίχους. Τα χρόνια του εγκλεισμού 1966-1974», εκδόσεις Θεμέλιο.
Η παρουσίαση του βιβλίου στη Λευκάδα θα γίνει το Σάββατο 18 Νοέμβρη 2023, 6:30 μμ – στο Ξενοδοχείο “Ionion Star”.
The Author All posts
){kind=link}
1 Σχόλιο
Όσο προχωρούσα στην ανάγνωση του βιβλίου του κ.Θανάση Καλαφάτη :“Μια ηλιαχτίδα σε πέτρινους τοίχους: Τα χρόνια του εγκλεισμού”, 1966-1974(εκδόσεις Θεμέλιο), το οποίο θαρρώ είναι συνέχεια του βιβλίου του :Από το Λυκόφως στο Λυκαυγές 1944-1959. Κοινωνική ωρίμανση και πολιτική στράτευση (εκδόσεις Θεμέλιο) και γνωρίζοντας ότι ο διαπρεπής μελετητής της Οικονομικής Ιστορίας, σταθερός στις ανθρωπιστικές του βάσεις, εραστής της (τοπικής) Ιστορίας της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Λευκάδας , χρεώνεται με συγγράμματα που αφορούν στην οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ιστορία, αναρωτήθηκα τι συνέβη και ένας άνθρωπος με διαμορφωμένη πνευματική πορεία αποφασίζει να αλλάξει τρόπο γραφής και να δώσει τέτοιου είδους έργα.
Μελετώντας δε αρκετές δημοσιεύεις του ένοιωσα ότι τα πρώτα ψήγματα αυτής της πτυχής της συγγραφικής του ποιότητας φανερώθηκαν τον Μάιο του 2014, όταν δημοσίευσε στην εφημερίδα «Αυγή» ένα μικρό, πολύ προσωπικό, σημείωμα – αποχαιρετισμό στην μητέρα του.
Θαρρώ λοιπόν πως έχοντας στο ενεργητικό του αρκετά βιβλία για την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ιστορία, ο κ. Θανάσης Καλαφάτης αποφάσισε να ξαναθυμηθεί τα χρόνια στην αγαπημένη του Λευκάδα και με εύρος ψυχής στην αναδρομή αυτή καταθέτει και διασώζει αληθινούς ανθρώπους με σεβασμό και λεπτότητα, με πινελιές χιούμορ, ανεκδοτολογικές γραφικότητες και διεισδυτικές προσεγγίσεις της πολύπλευρης έγκλειστης καθημερινότητας. Παράλληλα, αναδεικνύει τις ψυχικές διεργασίες και τους δύσκολους μηχανισμούς άμυνας που επιτρέπουν στους έγκλειστους να επιβιώνουν.
Συνδετικός κρίκος των δυο αριστουργημάτων , ο αγώνας για επιβίωση και η προκοπή φτωχών ανθρώπων, που βγήκαν από τα σκληρά χρόνια , τσακισμένοι, λαβωμένοι, αλλά όχι ηττημένοι. Ανθρώπων που ανέπτυξαν περίφημες στρατηγικές επιβίωσης, κάποιες από τις οποίες στα μάτια του σημερινού αναγνώστη φαντάζουν σίγουρα εξωπραγματικές (πχ η απενεργοποίηση βομβών και ναρκών – απομεινάρια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – με κίνδυνο ζωής -και η πώληση του σίδερου για τα προς το ζην) .Όσον αφορά στη μορφή τους, και τα στοιχεία που εμπεριέχουν –ιστορίας-λαογραφίας-κοινωνιολογίας- κρατώ τον πρόλογο του μεγάλου ιστορικού Σπύρου Ασδραχά στο πρώτο βιβλίο, όπου το χαρακτηρίζει: “Καταστάλαγμα μιας νοσταλγίας χωρίς εξωραϊσμούς, μιας νοσταλγίας γλυκόπικρης”, και από τις διαφορετικές αναγνώσεις που επιδέχονται οι ιστορίες του βιβλίου συνιστά “εκείνη που τις καθιστά μια ιδιότυπη μορφή της ιστοριογραφίας. Και τούτο γιατί η ιστορία έχει πολλές, κάποτε αναπάντεχες γραφές”.
Από την άλλη, ο ομότιμος καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Γιάννης Ψυχοπαίδης εμπνέεται από τα βιβλία και πίνακες του κοσμούν το εξώφυλλο και το εσωτερικό τους.
Η ζωγραφική του είναι ένας διάλογος μέσω των σχεδίων, των εικόνων, των μορφών και των χρωμάτων, με ζητούμενο η αναπαράσταση ενός κόσμου γεμάτου πολύχρωμες αλληλουχίες ρυθμικές και ρεμβασμούς που να διεκδικούν το σύνολο των αισθήσεων και των συναισθημάτων..
«Τανυστός στα νύχια
μέσα απ’ το μικρό φεγγίτη του κελιού μου
σε βλέπω πατρίδα γυμνή, σκέλεθρη
να κρατάς τη ρομφαία του δικαίου…».
ΚΑΛΟΤΑΞΙΔΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΣΑΣ.