Όταν η ανακύκλωση είναι για… τα μπάζα

Του Κακλαμάνη Θωμά
Συμβούλου Κοινότητας Λευκάδας

«Για τα μπάζα», κατά το κοινώς λεγόμενο, είναι η διαχείριση των υλικών που προκύπτουν από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις στη χώρα μας. Δεκάδες χώροι ανεξέλεγκτης απόρριψης υπολοίπων από οικοδομικά υλικά υπάρχουν διάσπαρτοι και στο νησί μας.

Υλικά όπως τούβλα, πλακάκια, ξύλα, μέταλλα, γυαλιά, πλαστικά, σκυρόδεμα, κεραμικά, πίσσα, χώματα, πέτρες καθώς επίσης και διάφορα είδη μονωτικών υλικών προέρχονται από τις κατασκευές, κατεδαφίσεις και ανακαινίσεις που γίνονται σε κατοικίες και τουριστικές μονάδες αλλά ακόμη και από δημόσια έργα. Η συνολική ποσότητα αυτών των αποβλήτων που έχουν σωρευτεί εκτιμώνται σε χιλιάδες τόνους.

Η ανακύκλωση των αποβλήτων (μπάζα, υλικά ανακαίνισης κ.λπ.) είναι υποχρεωτική εκ του νόμου. Είτε πρόκειται για απόβλητα τα οποία παράγονται από δημόσια έργα είτε και από ιδιωτικά. Σύμφωνα με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο «υπεύθυνος για τη διαχείριση των αποβλήτων είναι ο παραγωγός τους».

Αρμόδιος για τον καθαρισμό χώρων από μπάζα είναι ο Δήμος, ο οποίος άμεσα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία για την απομάκρυνση των υλικών και τη μεταφορά τους σε αδειοδοτημένους χώρους επεξεργασίας – ανακύκλωσης.

Τα οφέλη της ανακύκλωσης

Πέρα από τις νομικές συνέπειες, η ανακύκλωση των αποβλήτων αυτού του είδους ΑΕΚΚ (Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων) έχει και πολλά οφέλη. Τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί και πλέον είναι άχρηστα για τον ιδιοκτήτη τους, δεν έχουν χάσει όλη την αξία τους. Κατ’ αρχάς, εφόσον τα υλικά αυτά μεταφερθούν στα πιστοποιημένα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ), το μεγαλύτερο μέρος τους αξιοποιείται για την παραγωγή πρώτων υλών οι οποίες επαναχρησιμοποιούνται. Μόνο ένα μικρό ποσοστό δεν μπορεί να ανακυκλωθεί και αναγκαστικά θα διατεθούν με τρόπο οργανωμένο και απολύτως ασφαλή σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής.

Υπάρχουν βεβαίως πρωτίστως περιβαλλοντικά οφέλη. Η ανεξέλεγκτη διάθεση στο περιβάλλον δημιουργεί κινδύνους με επιπτώσεις στον υδροφόρο ορίζοντα και στο έδαφος.

Μέσω της ανακύκλωσης παράγονται οικονομικά οφέλη καθώς ανακτώνται υλικά προς χρήση, τα οποία έχουν αξία στην αγορά. Επιπλέον, τα ανακυκλωμένα υλικά παράγονται με λιγότερο συνολικό κόστος από αυτό που θα καταβάλλονταν για να παραχθούν από εξορυκτικές πρώτες ύλες. Μετά από διαλογή και επεξεργασία, τα ΑΕΚΚ (μπάζα) γίνονται προϊόντα όπως άμμος, 3Α, γαρμπίλι κλπ. Τα υλικά αυτά ξαναγυρίζουν στην αγορά, αντικαθιστώντας ύλες που εξορύσσονται.

Η ανακύκλωση αυτών των υλικών παράγει και κοινωνικό όφελος καθώς δημιουργούνται πολλές νέες θέσεις εργασίας σε όλα τα στάδια της εναλλακτικής επεξεργασίας των αποβλήτων

Συνεπώς, το “κόστος” κάθε υλικού δεν προσδιορίζεται μόνο από την αξία του σε χρήμα αλλά και από το περιβαλλοντικό, ενεργειακό, και ανθρώπινο κόστος.