Πάμε για Λάχανα;

-Πάμε για λάχανα μωρές, σήμερα πόχει στέγνια;

–Μου πόνεσε να πιω λαχανοζούμι και να μοσκοβολήσει το σπίτι κοκοτό. Θα βρέξω ένα αγκαθό ψωμί θα ψήσω κι ένα πλοχέρι μαρίδες να πιω και μια βολά κρασί κι απέ θα δω τσ’ Μέλισσες και θα πέσω τσιτωμένη…(Καθόλου τυχαία η σύνδεση)

-Δεν αφήνεις να πάμε αύριο που’ναι γιορτή να μη χασομερήσουμε το κεντισμά μας.

-Κι άμα βρέξει; Θα γένει μούτελη. Απόσωσε το μοτίφι σου κι έλα.

Το μάζεμα των χόρτων «τα λάχανα» όπως τα λέμε εμείς ήταν είναι και θα παραμείνει (ελπίζω) από τις πιο αγαπημένες ασχολίες των γυναικών στο Μεγανήσι. Παλαιότερα μπορεί να γίνονταν καθαρά για λόγους σίτισης . Στο πέρασμα των χρόνων εκτός από διατροφικούς και λόγους υγείας εξελίχθηκε ασυναίσθητα σε μια κοινωνικό- ψυχοθεραπευτική δραστηριότητα που λίγες γυναίκες πιστεύω αντιλαμβάνονται τα αποτελέσματά της.

Η απασχόληση αυτή έχει πολλαπλά οφέλη. Το μόνο που απαιτείται είναι μαλακό παπούτσι, σακούλα και μαχαίρι. Καλή και έμπιστη παρέα που δεν θα μαρτυρήσει τις μεριές, αλλά και ότι ειπωθεί στην διαδρομή. Και φύγαμε.

Η φύση μας καλεί, το λαχανοζούμι μας γαργαλάει τη μύτη, η όρεξη για κουβεντολόι μας προκαλεί.

Το σώμα γυμνάζεται, ανασαίνει καθαρό αέρα και ζωντανεύει.Το διάλεγμα, το κόψιμο της ρίζας, η ανακάλυψη του μεγάλου σαν πλαστήρα χόρτου…σαν να ανακάλυψες την Αμερική ή να βρήκες χρυσό…Τόση χαρά…Η αίσθηση του απαγορευμένου όταν πηδάς τα σύρματα και τις ποριές για να μπεις στο ξένο χωράφι να «κλέψεις» λίγα ακόμη γιατί ποτέ δεν αφήνει το χέρι ότι έχει δει το μάτι. Είναι αμαρτία να πάνε χαμένα.

Οι καλλιεργημένοι κήποι σήμερα λιγοστοί.Οι περισσότεροι εγκαταλελειμμένοι .Όσοι κι ο κόσμος που έχει μείνει πίσω. Χωρίς κοπριά ,τα κοπάδια λιγόστεψαν, άσκαφτοι με πετρωμένο χώμα. Οι νέοι δεν ασχολούνται πια.Πνιγμένοι στο τριφύλλι και στη βρακοντή. Κι ο τελευταίος σπόρος που είχε απομείνει ξεράθηκε χρόνια πριν. Μόνη ελπίδα τα φρεσκοσκαμένα οικόπεδα που έχουν καεί πρόσφατα και προορίζονται για οικοδομές. Μέχρι να χτιστούν και να κατοικηθούν . Τότε το ρίσκο μεγαλώνει. Από την μια οι κάμερες που έχουν τοποθετηθεί , από την άλλη το ράντισμα που μπορεί να έχουν υποστεί για να ξεραθούν τα αγριόχορτα . Η «μπάλα «παίρνει και τα λάχανα αφού σε πολλούς ιδιοκτήτες είναι άγνωστα.Η μόνη λύση σε αυτή την περίπτωση είναι να ζητήσεις την άδεια από τους φύλακες των σπιτιών όπου θα σε ενημερώσουν κιόλας εαν έχουν ραντίσει με φυτοφάρμακο.

Σωρό όμως θα βρεις και στις άκρες των δρόμων, εκεί που έχει πέσει φρέσκο χώμα ή στα σημεία με υγρασία. Θα προβληματιστείς λίγο για το αν είναι καθαρά αλλά δεν θα μπορέσεις να αντισταθείς στο θερίο ζώχο και στον καθιστό μεγάλο κοκοτό. Έτσι κι αλλιώς θα τα πλύνεις πολλά νερά (για σιγουριά άφησέ τα και 5 λεπτά σε νερό που έχεις ρίξει λίγο λευκό ξίδι). Μετά η θερμοκρασία του καυτού νερού θα σκοτώσει όλα τα μικρόβια. Θα φύγει από πάνω τους και το τσιμέντο από τις μπετονιέρες που περνάνε…

Η ώρα φεύγει γρήγορα, ξεχνιέσαι με την κουβέντα της παρέας που μπορεί να είναι γύρω από θέματα προσωπικά. κοινωνικά,πολιτικά και γυναικεία. Όχι πως και οι άντρες δεν πάνε λάχανα, απλά αυτοί προτιμούν να είναι μόνοι. Τα πόδια βρέχονται από την υγρασία και τα χέρια βρωμίζονται μεχωματα και γρατσουνιές από τα ρουσκλα και τον ασφελαχτό. Δεν είναι όλα εύκολα. Τα πλαστικά γάντια τρυπάνε…καλύτερα ναναι ζόρκα τα χέρια.

Τα σφογγάς με ένα μωρομάντηλο και καθαρίζουν…

Αφού γεμίσουν οι τσάντες τα σακούλια ή τα τσουβάλια καμιά φορά , και παίρνει να σουρουπώσει ξεκινάει η επιστροφή που δεν είναι πάντα εύκολη. Έχει να κάνει με την απόσταση, το πολύωρο σκύψιμο και το…φορτίο.

Τώρα ξεκινάει η ιεροτελεστία του καθαρίσματος που κι εδώ απαιτείται παρέα, κουβέντα,ομαδικότητα. Φυσικά η κάθε μια καθαρίζει τα δικά της.Καθισμένες χαμηλά σε σκαμνί, αραδιάζουν όλα τα χόρτα πάνω σε στρωμένη επιφάνεια με νάιλον, η πανί για μην λερώσουν με χώματα τον τόπο. Αλλού τα καθαρίσματα κι αλλού τα καθαρά.

Η διαδικασία που ακολουθεί εξασκεί ταυτόχρονα, δάχτυλα, χέρια, όραση. Έτσι όλη αυτή η δραστηριότητα αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα γυμναστικής. Αν προσθέσουμε και τις διατροφικές αξίες των χόρτων έχουμε πολλαπλά οφέλη και στην υγεία μας. Εκτός από την ψυχική υγεία που ωφελείται έτσι κι αλλιώς από την επαφή μας με την φύση.

Μερικά είδη βρώσιμων χόρτων

Χόρτα που επίσης τρώγονται και βρίσκεις αυτή την εποχή:

Γκαγκανάκι, Γονατάκι, Κολοκυθάκι, Ραδίκι, Πρικάδα, Προστούλα.

Σπάνια θα συναντήσεις και τα παρακάτω που έχουν εξαφανιστεί σχεδόν από την χλωρίδα μας:

Πρασιλίθρα

Σταρήθρα

Σκολίμπρια

Κοκκινοράδικο

Ανάλατος

Λαψάνα

Μαλιοκούκι

Αγριοκούκι

Πώς καθαρίζονται:

Πιάνουμε το χόρτο από τη ρίζα και απομακρύνουμε τα χαλασμένα κλωναράκια. Φεύγουν σχεδόν μόνα τους από τη ρίζα. Ύστερα αφαιρούμε τα κιτρινισμένα φύλλα. Κόβουμε τη μισή σχεδόν ρίζα χωρίς να χαλάσουμε τα γερά βλαστάρια που έχουν απομείνει.

Τέλος κρατώντας το λάχανο στην παλάμη μας όρθιο κόβουμε λίγο τις άκρες των φύλλων .

Πλένουμε πολλές φορές τα χόρτα μέχρι το νερό να είναι καθαρό κι ελαφρώς πράσινο. Ρίχνουμε τα χόρτα σε νερό που βράζει. Αλατίζουμε στα μισά του βρασμού και τα αναποδογυρίζουμε στην κατσαρόλα για να βράσουν και αυτά που έχουν μείνει στην επιφάνεια. Ο χρόνος βρασμού εξαρτάται από το είδος του χόρτου. Καλό είναι να μην σας παραβράσουν και λιώσουν. Το ζουμί χρησιμοποιείται σαν μαλακτικό φάρμακο για τον λαιμό στο κρυολόγημα και βοηθάει στην καλή λειτουργία πολλών οργάνων του σώματος. Ρίξτε σε αυτό και μπόλικο λεμόνι. Να μη γίνει τραπέτσι όμως.

Βάλτε στο πιάτο,ρίξτε παιδάκι και λεμονάκι αν σας αρέσει και βρέξτε χαψές ψωμί. Συνοδέψτε με ψαράκι αν υπάρχει ή με τυρί κι ελιές για τις νηστείες.

Το ζουμί που θα περισσέψει ρίξτε το αφού κρυώσει στις γλάστρες σας.

Διατηρούνται βρασμένα στο ψυγείο ,αρκεί να είναι σκεπασμένα με το ζουμάκι τους.

Μετά από όλα αυτά τα χρήσιμα που μάθαμε τι λέτε; Πάμε κι εμείς για λάχανα;;;

Στις φωτογραφίες:

Η Γωγώ και η Νικολίτσα Δάγλα και η Μαριάννα Καββαδά επί το έργον. Σας ευχαριστούμε πολύ κορίτσια .

Η φωτογραφία με την Σούλα Μαρκεζίνη (Πανέρω) είναι του Νώντα Κονιδάρη-Μπατσούκα.

Πηγή: https://meganisilife.wordpress.com/