Σίφνος: Νέες φωνές για «φρένο» σε πισίνες, υπόσκαφα

Ανησυχία κατοίκων και επιχειρηματιών για το μέλλον του νησιού εξαιτίας της τουριστικής και οικιστικής ανάπτυξης

Γιώργος Λιάλιος

«Η μονοπώληση της αγροτικής οικονομίας και η μεταμόρφωση του νησιωτικού αγροτικού χώρου σε χώρο επένδυσης χωρίς περιορισμούς, με την εξάντληση των φυσικών πόρων και την απόλυτη προσαρμογή στις ανάγκες του μαζικού τουρισμού μοιάζει να καταλήγει σε έναν παράδοξο σισύφειο μύθο: Η κορύφωση της ανάπτυξης δύναται να βυθίσει τις κοινότητες στην ολική καταστροφή των πηγών που χρησιμοποιούσαν για τον βιοπορισμό τους».

Το απόσπασμα αυτό, που προέρχεται από το ντοκιμαντέρ «Being an islander» (Το να είσαι νησιώτης) του Δημήτρη Μπούρα και της Αναστασίας Χριστοφιλοπούλου για τη Σίφνο, δείχνει να συνοψίζει τις ανησυχίες των κατοίκων της σχετικά με το μέλλον του νησιού. Μετά την επιστολή του δήμου προς τρία υπουργεία, με την οποία ζήτησε να απαγορευθούν οι πισίνες, τα υπόσκαφα κτίρια, η αλλοίωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του νησιού και η καταστροφή των μονοπατιών (βλ. «Κ» 8.4.23), μια επιστολή την οποία υπογράφουν 100 φίλοι του νησιού έρχεται να υπογραμμίσει και να επεκτείνει τα ζητήματα που δημιουργεί η άναρχη τουριστική/οικιστική ανάπτυξη. Οι υπογράφοντες δηλώνουν τη στήριξή τους στην πρωτοβουλία του δήμου και υποδεικνύουν το πλήθος των ζητημάτων που είναι αλληλένδετα με αυτά που ανέφερε. Ανάμεσα σε αυτά, η ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων, η άναρχη και εκτός κλίμακας δόμηση, ο σεβασμός στην προστατευόμενη περιοχή Natura. «Είναι φανερό ότι η ίδια η τοπική κοινωνία είναι έτοιμη να διεκδικήσει μια εξέλιξη που θα διασφαλίζει τόσο το παρόν όσο και το μέλλον των παιδιών της», αναφέρει η επιστολή. «Στη Σίφνο, όπως και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, υπάρχει ο φόβος ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί. Τα νησιά ζουν μια έφοδο του real estate άνευ προηγουμένου», εξηγεί ο Γιάννης Σπιλάνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και διευθυντής του Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού Αιγαίου. «Η διαφορά στην περίπτωση της Σίφνου είναι ότι δεν αντιδρά μόνο ένα κομμάτι της κοινωνίας αλλά και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες, που δεν θέλουν να καταστραφεί ο χαρακτήρας του νησιού. Κάποτε έρχονταν στα νησιά υποψήφιοι επενδυτές, έμεναν μερικές ημέρες και αναζητούσαν τις ευκαιρίες. Τώρα έρχονται με ελικόπτερα, βλέπουν και φεύγουν αυθημερόν. Είναι λογικό να ανησυχούν».

Κόκκινη γραμμή

Εκατό φίλοι του νησιού, με επιστολή τους, στηρίζουν την πρωτοβουλία του δήμου να αιτηθεί στους αρμόδιους κρατικούς φορείς τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.

«Η Σίφνος καταστράφηκε δύο φορές στην ιστορία της από τη μονοκαλλιέργεια: στην αρχαιότητα, όταν πλημμύρισαν τα μεταλλεία της και στη δεκαετία του ’50, όταν τα νέα υλικά έθεσαν εκτός ανταγωνισμού την αγγειοπλαστική. Παρ’ όλα αυτά στην πλειονότητά τους οι Σίφνιοι αρνούνται να δουν την πραγματικότητα: αυτή τη στιγμή, στόχος των επενδυτών είναι τα νησιά που υπεραποδίδουν. Τώρα είναι η Σίφνος, όταν πάψει να αποφέρει αυτά που θέλουν, θα είναι κάποιο άλλο μέρος», λέει ο Δημήτρης Μπούρας, ανθρωπολόγος και δημιουργός του ντοκιμαντέρ. «Σήμερα υπάρχει στο νησί εύκολο χρήμα και μια κοντόφθαλμη λογική. Ταυτόχρονα όμως το νησί έχει περάσει την “κόκκινη γραμμή”, για τους φυσικούς του πόρους, για την κληρονομιά του, το τοπίο του».

«Δεν τηρούνται οι κανόνες»

Η Ρόνια Αναστασιάδου, κάτοικος του νησιού, δραστηριοποιείται στον θεματικό τουρισμό. «Νομίζω ότι όλα ξεκινούν από το πόσο εύκολα πωλείται η γη. Πριν από 20 χρόνια, δεν έβρισκες να αγοράσεις, δεν πουλούσε κανείς. Τώρα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, γιατί ήρθαν άνθρωποι και προσέφεραν εξωφρενικά ποσά, πολύ παραπάνω από την πραγματική αξία των ακινήτων. Παράλληλα, δεν τηρούνται οι όποιοι κανόνες υπάρχουν, δεν υπάρχουν έλεγχοι, επικρατεί η ασυδοσία. Οποιος έχει λεφτά, κάνει ό,τι θέλει. Αλλά ακόμα και αν δεν είναι παράνομοι, βλέπεις πόσο έξω από την αισθητική του τόπου είναι: χτίζουν τεράστια σπίτια και επειδή το λευκό τους φαίνεται έντονο, βάζουν και μερικούς τοίχους σε εμφανή πέτρα, που εδώ τη χρησιμοποιούν μόνο στις στάνες. Και μετά, αυτός που έχτισε το μεγαθήριο στη βουνοκορφή ή στη μέση του πουθενά, έχει απαίτηση για ρεύμα, νερό, αποχέτευση και οι λιγοστοί πόροι του δήμου πρέπει να εξυπηρετούν και αυτά αντί για τις ανάγκες της κοινωνίας. Μαζί, αλλάζει και η κοινωνία μας. Κάποτε τα νησιά έπαιρναν ζωή από τους δημοσίους υπαλλήλους που διορίζονταν εκεί, ή όσους αποφάσιζαν να αφήσουν πίσω τη ζωή της πόλης. Τώρα όλοι αυτοί δεν βρίσκουν σπίτι –αφού είναι όλα στο Airbnb– και φεύγουν. Δεν ξέρω πώς μπορεί να σταματήσει αυτό».

Η επιστολή

Είμαστε λάτρεις της Σίφνου και οι περισσότεροι από εμάς περνάμε μεγάλο μέρος του έτους στο νησί εδώ και πολλά χρόνια.  Υποστηρίζουμε θερμά την πρωτοβουλία του Δήμου Σίφνου να απευθύνει επιστολή στους αρμόδιους κρατικούς φορείς για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.  Είναι φανερό ότι η ίδια η τοπική κοινωνία είναι έτοιμη να διεκδικήσει μια εξέλιξη που θα διασφαλίζει τόσο το παρόν όσο και το μέλλον των παιδιών της.

Άλλα παραδείγματα ζητημάτων που είναι αλληλένδετα με αυτά που αναδεικνύει ο Δήμος είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων, η άναρχη και εκτός κλίμακας δόμηση, o σεβασμός στην προστατευόμενη περιοχή Natura, η συντήρηση των ξερολιθιών και των μονοπατιών, η διαχείριση των σκουπιδιών, ο περιορισμός των αυτοκινήτων στη φέρουσα ικανότητα του νησιού σε συνδυασμό με ακόμα καλύτερη δημόσια συγκοινωνία, η προστασία του φυσικού κάλλους και άλλα.

Στο νησί υπάρχουν ήδη πολλές σχετικές πρωτοβουλίες στις οποίες οι κάτοικοι συμμετέχουν ενεργά. Με την τωρινή πρωτοπόρα κίνηση η Σίφνος εγκαινιάζει γόνιμο διάλογο για τη βιώσιμη ανάπτυξη όχι μόνο της ίδιας αλλά και άλλων νησιών καθώς και τη διερεύνηση ενός νέου μοντέλου τουρισμού φιλικού προς το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά. 

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/s