«Την οργή των νεκρών να φοβάστε και των βράχων τ’ αγάλματα»

3 Σχόλια

1. 

   Θωμάς Γ. Γληγόρης

   4 Φεβρουαρίου 2024 at 21:55 — Απάντηση

   Το πρόβλημα δεν είναι αν μπήκε μια πέτρα εδώ μια πέτρα εκεί μια πέτρα παραπάνω. Αυτά καταντούν γραφικά από ένα σημείο και πέρα – οι προτομές είναι -πρωταρχικά- σύμβολα και δευτερευόντως τέχνη, πόσο μάλλον οι πέτρες που τα στηρίζουν.

   Το πρόβλημα είναι ότι ακόμη και η γενιά μου που πενηνταρίζει τώρα, ποτέ δεν διάβασε Βαλαωρίτη, ποτέ δεν έμαθε ιστορία της Επτανήσου και όσον αφορά στο ποίημα, ελάχιστοι διάβασαν ποτέ τους Ελύτη. Να μην μιλήσω για τη σημερινή γενιά, τα ευκόλως εννοούμενα..

   Αυτό είναι το μείζον θέμα – όχι οι πέτρες του μνημείου.

   • 

     Βιολέττα Σάντα

     5 Φεβρουαρίου 2024 at 14:58 — Απάντηση

     Αγαπητέ κύριε Γληγόρη, το ότι η γενιά σας δεν διάβασε Βαλαωρίτη ή Ελύτη δεν αποτελεί δικαιολογία για την άγνοια. Αν πάλι με το «δεν διάβασε» εννοείται δεν διδάχτηκε στα σχολεία ούτε και αυτό είναι δικαιολογία. Ένας πενηντάρης έχει διανύσει 32 χρόνια από όταν τέλειωσε την βασική του εκπαίδευση, άρα μπορούσε και να διαβάσει και να μάθει.
     Τα μνημεία δεν απευθύνονται μόνο στους «διαβασμένους» ούτε στους γνώστες της ιστορίας και της ποίησης. Τα μνημεία είναι διαχρονικά σύμβολα, αποτελούν αιώνιες σταθέρες, υπάρχουν για να τα σεβόμαστε και να υποκλινόμαστε μπροστά τους, ανεξαρτήτως τέχνης και τεχνοτροπίας κατασκευής τους. Δεν είναι ούτε γλάστρες ούτε έπιπλα να τα μετακινούμαι δια ασήμαντον αφορμή. Προσαρμόζουμε τα νέα δεδομένα αφήνοντας αυτά σταθερά και αμετάβλητα. Σε όλο τον κόσμο έχουν μένει ανέπαφες από ανθρώπινες παρεμβάσεις ολόκληρες πόλεις, πόσο μάλλον ένα μνημείο.

2. 

   Αναγνώστης

   4 Φεβρουαρίου 2024 at 00:50 — Απάντηση

   Συγκλονιστική η ποίηση του Ελύτη και μάλιστα από το Άξιον Εστί /Τα πάθη. Συνδέει την ιστορία μας με το παρόν… βρίσκουμε την πατρίδα μέσα μας και τον εαυτό μας μέσα στην πατρίδα…. για να αντιπαλέψουμε τις ρητορείες και την καπηλεία των αξιών που ανέδειξε ο άδολος αγώνας των προγόνων μας. Το εκλαμβάνω ως προφητεία τόσο μακρινή και τόσο κοντά μας….. ούτε μιας γενιάς απόσταση… Θαρρώ λειτουργεί και σαν «καμπανάκι» σε ενέργειες με χαρακτηριστικά που δεν συνάδουν με τον “πολιτισμό” μας στη γενική του έκφραση .

   Στον ίδιο ο ποιητικό βηματισμό με σαφή και διαυγή περιγράμματα και άπλετα φωτισμένα νοήματα…κινούνται.. :
   1.Τα λόγια που είχε πεί ο Μάνος Χατζηδάκις:
   «Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Και η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι, να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά. (…). Η υποταγή ή ο εθισμός σε μια τέτοια συνύπαρξη, ή συνδιαλλαγή, δεν προκαλεί τον κίνδυνο της αφομοίωσης ή της λήθης, του πώς πρέπει, του πώς οφείλουμε να σκεφτόμαστε, να πράττουμε και να μιλάμε; ….. Η μορφή του τέρατος είναι αποκρουστική. Όταν όμως το πρόσωπο του τέρατος πάψει να μας τρομάζει, τότε πρέπει να φοβόμαστε… γιατί αυτό σημαίνει ότι έχουμε αρχίσει να του μοιάζουμε.»
   2.ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑ ΝΙΚΗΤΑ (ΑΡΗΣ ΦΑΚΙΝΟΣ )
   Από τα πιο παλιά, από τα προϊστορικά σχεδόν χρόνια ο άνθρωπος εμπιστεύεται στο φθαρτό και πρόσκαιρο κτίσμα ένα σωρό μηνύματα για τους κατοπινούς καιρούς, τους μέλλοντες κόσμους, παίρνει ένα κομμάτι μάρμαρο ή κάποιο ογκολίθι και λαξεύει, χαράζει, σκαλίζει, μιλάει για τους καημούς και για τα όνειρά του στους μεταγενέστερους. Όλοι ελπίζουν, όλοι επιδιώκουν κάτι ν’ απομείνει από το γρήγορο πέρασμά τους σ’ αυτή τη γη, ότι η παρουσία και το έργο τους θα βρούνε μια μικρή θεσούλα στη μνήμη των ανθρώπων. ……Κι εμείς, από τη μια στιγμή στην άλλη, ξεχνάμε τη φροντίδα για το παρελθόν, τα ερωτηματικά και τις αγωνίες μας και κοιτάμε αμίλητοι, μένουμε εκστατικοί μπροστά στη δύναμη που ‘χουν οι πρόσκαιρες ανάγκες σ’ αυτό τον κόσμο μπροστά στη ζωή.
   3.Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα;…διερωτάται ο Καβάφης. Ο Edmund Keely θεωρεί πως ο Καβάφης γράφοντας το στίχο «για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα» εννοεί: «πώς να μη μιλούμε για Λακεδαιμονίους τώρα!». Αφού η Σπάρτη, η μεγάλη και υπεροπτική, έχει ξεπέσει τώρα σε τόσο μεγάλο βαθμό, τι μπορεί να περιμένει τον καινούριο και μεγάλο κόσμο που εξυμνεί με τόση περηφάνια αλλά και αλαζονεία ο ομιλητής;
   4. «το λοιπόν για φως και για γαλάζια πέλαγα τώρα να μιλάμε;
   αμέ για ηλιοτρόπια; για Ελένες;» Ad Libitum.5. Οδυσσέας Ελύτης – Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας (1982)
   5. Τις νύχτες ο ύπνος αργούσε να ’ρθει. Μα να και πάλι όταν ερχόταν, τον συνόδευαν οι δαίμονες των ενυπνίων. Μάριος Μιχαηλίδης// Το συμβόλαιο .
   6.«Με τα όνειρα αρχίζουν οι ευθύνες» λέει ο Σεφέρης, μεταφράζοντας W.B. Yeats.
   7.Η ποίηση έρχεται και σε βρίσκει… Τίτος Πατρίκιος.
   Στον απολογισμό ζωής που επιχειρεί, ο μέγας ποιητής επιστρέφει επίμονα στο παρελθόν και μιλάει για όσα τον σημάδεψαν, αλλού σε τόνο εξομολογητικό, αλλού με ελεγχόμενη συγκίνηση και αλλού με κριτική ματιά για πράξεις και παραλείψεις οδυνηρές.

   Και η ελπίδα πάλι από τον Ελύτη: «Πέστε λοιπόν στον ήλιο να βρει καινούριο δρόμο/τώρα που η πατρίδα του σκοτείνιασε στη γη/ αν θέλει να μη χάσει από την περηφάνια του/Και μη στείλτε πουθενά σημάδι απελπισιάς /Πέστε στον ήλιο να βρει έναν καινούριο δρόμο». Ο. Ελύτης.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.