Βελτίωση ζεύξης Λευκάδας –  η πρόταση της διπλής ζεύξης και οι άλλες λύσεις

του Αντώνη Φίλιππα 

1. Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΖΕΥΞΗ 

ΘΕΣΗ ΖΕΥΞΗΣ : ΚΑΣΤΡΟ ΜΕΣΟΝ ΖΥΞΗΣ : ΠΛΩΤΗ ΓΕΦΥΡΑ “ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΑ” ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΛΑΤΟΣ ΔΙΑΥΛΟΥ ΠΟΥ ΓΕΦΥΡΩΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ : 70 ΜΕΤΡΑ ΚΑΘΑΡΟ ΠΛΑΤΟΣ ΔΙΑΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΣΚΑΦΩΝ : 50 ΜΕΤΡΑ

2. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 

1. Ανάσχεση της κυκλοφορίας των οχημάτων κατά την Β΄ φάση λειτουργίας (ανοικτή θέση  πλωτής γέφυρας), με αποτέλεσμα τον σχηματισμό ουρών αναμονής από τις δύο πλευρές της ζεύξης  (Λευκάδα – Ακαρνανία). Το πρόβλημα είναι έντονο κατά τους θερινούς μήνες. 

2. Περιορισμός της ελευθεροπλοΐας των σκαφών στο δίαυλο κατά την Α΄ φάση λειτουργίας  (κλειστή θέση πλωτής γέφυρας). Στη θέση της πλωτής γέφυρας τα σκάφη διαπλέουν ανά ώρα, όταν η  πλωτή γέφυρα βρίσκεται στην ανοιχτή θέση. 

3. Κατά τους θερινούς μήνες δημιουργείται μεγάλος κυκλοφοριακός φόρτος οχημάτων στο  παραλιακό μέτωπο της πόλης. Κυκλοφοριακή συμφόρηση κυρίως στην οδό Γολέμη. 

4. Μοναδικότητα ζεύξης. Δεν υφίσταται εναλλακτικός τρόπος ζεύξης στη περίπτωση έκτακτης  κατάστασης, που μπορεί να συμβεί από απρόβλεπτη σοβαρή βλάβη στη πλωτή γέφυρα, οπότε θα  προκύψει διακοπή της ζεύξης, με επαγόμενο αποτέλεσμα τη διακοπή διέλευσης των οχημάτων ή/και το  κλείσιμο του διαύλου με αποτέλεσμα τη διακοπή διάπλου των σκαφών. Το παλαιό πέραμα, που θα  μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως προσωρινή εναλλακτική λύση, βρίσκεται εκτός λειτουργίας  ημιβυθισμένο και πλέον μη επισκευάσιμο.

ΑΝΟΙΚΤΗ ΓΕΦΥΡΑ (ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΣΚΑΦΩΝ)

3. Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΖΕΥΞΗΣ 

1. Διατήρηση της υφιστάμενης ζεύξης στο Κάστρο με την πλωτή γέφυρα “ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΑ”. 

2. Δημιουργία δεύτερης ζεύξης στη θέση κατάληξης της οδού Φιλοσόφων στο δίαυλο, μέσω της  τοποθέτησης δεύτερης νέας πλωτής γέφυρας στη θέση αυτή. Κατασκευή του δρόμου επί του ανατολικού  αναχώματος του διαύλου από το Κάστρο μέχρι τη νέα θέση ζεύξης. 

3. Παράλληλη λειτουργία των δύο πλωτών γεφυρών. Η ροή κυκλοφορίας των οχημάτων θα  διαμοιράζεται στις δύο γέφυρες. Επομένως, δημιουργούνται δύο είσοδοι στη Λευκάδα :  

α) Η Δυτική Είσοδος μέσω της υφιστάμενης πλωτής γέφυρας δια του δρόμου της Γύρας. 

β) Η Ανατολική Είσοδος μέσω του δρόμου επί του ανατολικού αναχώματος του διαύλου και της  νέας πλωτής γέφυρας. 

4. Κατάλληλος συντονισμός στην εναλλαγή των φάσεων λειτουργίας των δύο πλωτών γεφυρών,  σε τρόπο ώστε να διατηρείται χωρίς διακοπή η οδική σύνδεση του νησιού με τη Στερεά Ελλάδα και να  ελαχιστοποιείται κατά το δυνατόν ο περιορισμός στην ελευθεροπλοΐα των σκαφών στο δίαυλο. Δεν θα  διακόπτεται ποτέ η ροή των οχημάτων προς και από τη Λευκάδα : Όταν ανοίγει η μια πλωτή γέφυρα  προς απελευθέρωση του διαύλου η διέλευση των οχημάτων θα κατευθύνεται στην άλλη πλωτή γέφυρα.

4. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ 

Στην ανωτέρω βελτιωτική πρόταση προτείνεται η κατασκευή νέας περιφερειακής οδού ως  προέκταση προς τα βορειοδυτικά της οδού Φιλοσόφων μέχρι συναντήσεως του δρόμου από τη Γύρα,  όπως δεικνύεται στους παραπάνω χάρτες. Υπό τα σημερινά δεδομένα ανάπτυξης της πόλης της  Λευκάδας, η νέα αυτή προτεινόμενη οδός είναι προφανώς πιο λογική προσέγγιση στο χαρακτηρισμό  «περιφερειακή» από την αντίστοιχη υπό κατασκευή.

5. Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΝΕΑ ΧΑΡΑΞΗ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΚΑΙ ΖΕΥΞΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ – ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ (από τον Χρήστο Τσιλιγιάννη) 

Η πρόταση του Χρήστου Τσιλιγιάννη υπογράφεται από 30 τεχνικούς, επιστήμονες, μηχανικούς  και καθηγητές Πανεπιστημίου, Λευκαδίτες καθώς και άλλους Έλληνες και ξένους πολίτες.  Σύμφωνα με την πρόταση : 

Παραμένει η υφιστάμενη ζεύξη με την πλωτή γέφυρα “ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΑ” στη Κάστρο.  

Δημιουργείται νέο δεύτερο σημείο ζεύξης στο βορειοανατολικό άκρο του Βιολογικού  καθαρισμού (Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων) της πόλης της Λευκάδας. 

Η νέα ζεύξη μπορεί να είναι πλωτή, η οποία θα εκμεταλλεύεται τη νέα τεχνολογία διαδικτύου  και επικοινωνιών και δεν θα αποτελεί φράγμα στην ανανέωση του διαύλου, ή ακόμη και υποθαλάσσια  υπό προϋποθέσεις.  

Η όδευση προς το σημείο της νέας ζεύξης θα είναι είτε επί της ακτής της Ακαρνανίας (από το  Κάστρο Γρίβα προς Αγ. Βαρβάρα, Περατιά και προς Πλαγιά) παραλιακά της λ/θ Αβλέμονα είτε, εν μέρει  σε επίχωμα, πολύ κοντά στην ακτή, ώστε να ελαχιστοποιεί την επίδραση στη λιμνοθάλασσα. Στο  τελευταίο τμήμα της και για περιορισμένο μήκος, η όδευση προς το σημείο ζεύξης Ζ2 (Ακαρνανία)  έναντι του έτερου σημείου ζεύξης, Ζ1, (Λευκάδα, παραπλεύρως της ΕΕΛ) μπορεί να είναι με χαμηλή  τοξωτή γέφυρα με καμάρες, εδραζόμενη επί χαλικοπασσάλων, θεμελιωμένων εντός της λ/θ. 

6. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΠΛΗΣ ΖΕΥΞΗΣ 

Στην πρόταση του Χ. Τσιλιγιάννη προτείνεται νέα θέση ζεύξης στο ΒΑ άκρο του βιολογικού  καθαρισμού (Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων). Οι λόγοι επιλογής της ανωτέρω θέσης είναι : Το παρωχημένο χωροταξικά σημείο ζεύξης είναι ήδη στο όριο του σχεδίου πόλης: έχει  ξεπερασθεί προ πολλού από την αλματώδη ανάπτυξη της πόλης στη συγκεκριμένη περιοχή, και θα  δημιουργήσει παρόμοια προβλήματα συνωστισμού και κυκλοφοριακής ασφυξίας στο νότιο τμήμα της  πόλης. Ηδη, πέραν της Μαρίνας, στην άμεση περιοχή του προωθούμενου σημείου ζεύξης και κυρίως  επί της κυρίαρχης συλλεκτηρίου αυτού (δηλ. της οδού Φιλοσόφων) έχουν εγκατασταθεί πολλαπλές  δραστηριότητες που συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό ατόμων και οχημάτων, συμπεριλαμβανομένων  λεωφορείων και φορτηγών (ΚΤΕΛ Λευκάδας, δύο μεγάλα SUPER MARΚETS, Δημοτικό Κτηνιατρείο,  Μουσικό Γυμνάσιο και Λύκειο, δραστηριότητες επεξεργασίας μαρμάρων, συνεργείων αυτοκινήτων,  οδικής βοήθειας, στάθμευσης σκαφών, μονάδες μεταποίησης τροφίμων, σταθμοί βαρέων οχημάτων  κατασκευαστικών επιχειρήσεων κ.α., ο αριθμός και το μέγεθος των οποίων αυξάνουν γοργά). Ακριβώς  στο σημείο συμβολής της υποθαλάσσιας ζεύξης με την οδό Φιλοσόφων ανακοινώθηκε πρόσφατα από  την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ότι δημιουργείται σημαντικό Αθλητικό Κέντρο. 

Λαμβάνοντας υπ’ όψη τους ανωτέρω σημαντικούς λόγους της πρότασης Τσιλιγιάννη, προτείνω  εναλλακτική λύση στην προταθείσα υπ’ εμού λύση της διπλής ζεύξης, ως εξής : Προέκταση της προτεινόμενης κατασκευής του δρόμου επί του ανατολικού αναχώματος μέχρι  το ΒΑ άκρο του Βιολογικού καθαρισμού (Σημείο Ζ2). Τοποθέτηση της νέας πλωτής γέφυρας στη θέση  αυτή (μεταξύ Ζ1-Ζ2). Από το σημείο Ζ1 μέσω οδικού δικτύου θα γίνεται η κατανομή, ο μερισμός και η  διάχυση της κυκλοφορίας εντός της Λευκάδας (κόμβοι Κ1-Κ6), σύμφωνα με την πρόταση Τσιλιγιάννη.

Η ανωτέρω προτεινόμενη εναλλακτική πρόταση της διπλής ζεύξης : 

7. Η ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΗ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΖΕΥΞΗΣ 

ΟΙ ΠΡΟΤΑΘΕΙΣΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΟΡΕΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ : 

Φορέας υλοποίησης του έργου της υποθαλάσσιας ζεύξης είναι η Διεύθυνση Συγκοινωνιακών  Υποδομών με σύμβαση παραχώρησης Δ16 του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών. 

Λύση (1) : Υποθαλάσσια σύνδεση της Λευκάδας, μέσω σήραγγας νότια της Μαρίνας Λευκάδας  και επιχώματος πρόσβασης στη σήραγγα εντός της λιμνοθάλασσας του Αβλέμονα.  

Λύση (2) : Σύνδεση της Λευκάδας μέσω υπέργειας γέφυρας (αντί της υποθαλάσσιας  σήραγγας), στην ίδια θέση με την παραπάνω λύση και διατήρηση του επιχώματος πρόσβασης εντός  της λιμνοθάλασσας.  

Λύση (3) : Σύνδεση της Λευκάδας μέσω υπέργειας γέφυρας, αρκετά νοτιότερα των παραπάνω  λύσεων, κοντά στους οικισμούς Περατιάς (Στερεά Ελλάδα) και μεταξύ Καλλιγονίου – Καριωτών  (Λευκάδα).

Η ΕΠΙΛΕΓΕΙΣΑ ΛΥΣΗ : 

Από τις παραπάνω προταθείσες προς διερεύνηση εναλλακτικές λύσεις, απορρίφθηκε οριστικά  η λύση (2) και από τις απομείνασες δύο λύσεις επελέχθη η λύση (1) και ειδικότερα τη λύση 1.1β, η  οποία με βάση τα ανωτέρω προβλέπει : 

Υποθαλάσσια σύνδεση της Λευκάδας μέσω σήραγγας.  

Η σύνδεση θα γίνει νότια της Μαρίνας Λευκάδας (στη περιοχή ΚΤΕΛ – οδός Φιλοσόφων).  Η οδική πρόσβαση στην υποθαλάσσια σήραγγα, εντός της λιμνοθάλασσας του Αβλέμονα,  θα κατασκευαστεί επί χαμηλού επιχώματος κάτωθεν του οποίου θα γίνει ενίσχυση του εδάφους  πυθμένα της λιμνοθάλασσας με χαλικοπασσάλους. 

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ : 

Η υπό προϋποθέσεις θετική γνωμοδότηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας  ΥΠΕΝ (αριθ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/73192/4782/30/07/2021) : 

Γνωμοδοτούμε θετικά για το έργο της υποθαλάσσιας ζεύξης Λευκάδας, σύμφωνα με την  προτεινόμενη στον φάκελο Π.Π.Π.Α. 1.1.β εναλλακτική λύση.  

Η σύνδεση της Λευκάδας με το εθνικό δίκτυο θα γίνει με έργα συνολικού μήκους 3,11 km, εκ  των οποίων 1,24 km σε επίχωμα με χαλικοπασσάλους, 2,08 km εκτός τεχνικού, ενώ για τη διέλευση  κάτω από το δίαυλο Λευκάδας προβλέπεται τεχνικό υποθαλάσσιας σήραγγας συνολικού μήκους 1030  m, εκ των οποίων 450 m αφορούν στο τμήμα κλειστής διατομής, ενώ 310 m και 270 m αφορούν στις  προσβάσεις εισόδου και εξόδου αντίστοιχα. 

Η παρούσα γνωμοδότηση δίδεται με την προϋπόθεση ότι η κατασκευή και λειτουργία του  έργου δεν έρχεται σε αντίθεση με περιορισμούς που έχουν τεθεί στην περιοχή με ειδικές  διατάξεις και που ενδεχομένως δεν επιτρέπουν την κατασκευή του υπόψη έργου.

 Δέσμες εναλλακτικών λύσεων : 

α) Θα πρέπει να αξιολογηθεί αναλυτικότερα, συμπεριλαμβάνοντας τα πρόσθετα στοιχεία που  θα προκύψουν κατά την ωρίμανση του σχεδιασμού, τόσο η δέσμη των εναλλακτικών λύσεων 1 όσο  και αυτή της λύσης 3, λαμβάνοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις του Φορέα Διαχείρισης Αμβρακικού  Κόλπου – Λευκάδος και της Διεύθυνσης Υδάτων Ιονίου, όσο και την Ε.Α.Α.Τ.  

β) Θα πρέπει να γίνει αναλυτική τεκμηρίωση της τελικά επιλεγόμενης λύσης από τον φορέα  του έργου, τόσο με οικονομοτεχνικά, όσο και με περιβαλλοντικά κριτήρια. 

Η παρούσα γνωμοδότηση αποτελεί τον Προκαταρκτικό Προσδιορισμό Περιβαλλοντικών  Απαιτήσεων (Π.Π.Π.Α.) του προτεινόμενου έργου. Η οριστική και δεσμευτική άποψη της Διοίκησης  επί των προαναφερομένων και συναφών θεμάτων θα δοθεί με την αξιολόγηση της Μ.Π.Ε. (Μελέτη  Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) και την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, με την οποία η Διοίκηση  μπορεί να επιβάλλει προϋποθέσεις, όρους, περιορισμούς και διαφοροποιήσεις για την  πραγματοποίηση του έργου ή της δραστηριότητας ή και να αποφασίσει τη μη υλοποίησή του (επιλογή μηδενικής λύσης), σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. 

Αρνητική γνωμοδότηση Διεύθυνσης Υδάτων Ιονίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης  Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου (α.π. 11439/11.3.2021) : 

Διατυπώνει τη σύμφωνη γνώμη της για την εναλλακτική λύση 3 και όχι για την λύση 1.1 που  προτείνεται στον φάκελο Π.Π.Π.Α. και ζητά συμπληρωματικά στοιχεία στο στάδιο υποβολής της  Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. 

Αρνητική γνωμοδότηση Φορέα Διαχείρισης Αμβρακικού Κόλπου – Λευκάδας Φ.Δ.Α.Κ. – Λ.  (α.π. 224/23.02.2021) : 

Οι προτεινόμενες λύσεις για την υλοποίηση του έργου επηρεάζουν τη λιμνοθαλάσσια  περιοχή του Αβλέμονα που είναι οικότοπος προτεραιότητας στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (SPA) /  Ειδική Ζώνη Διατήρησης (SAC) του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 με τίτλο  «Λιμνοθάλασσες στενών Λευκάδας (Παλιόνης – Αβλίμων) και Αλυκές Λευκάδας» και κωδικό  GR2240001.  

Η σημασία της λιμνοθάλασσας για την περιοχή επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι ο  Δήμος Λευκάδας βρίσκεται ήδη στη φάση υλοποίησης του έργου με τίτλο: «Ήπιες, φιλικές προς το  περιβάλλον παρεμβάσεις στη λιμνοθάλασσα Αβλέμονας Λευκάδας» ενταγμένου στο Επιχειρησιακό  Πρόγραμμα «Ιόνια Νησιά 2014-2020». Ειδικότερα, το εν λόγω έργο αφορά σε ήπιες εργασίες  αποκατάστασης ορισμένων λειτουργιών στη λιμνοθάλασσα Αβλέμων Λευκάδας, έργα βελτίωσης των  συνθηκών διαβίωσης της ιχθυοπανίδας και ανάδειξης του οικοσυστήματος της λιμνοθάλασσας. 

 Συνεπώς, η αξιολόγηση των προτεινόμενων λύσεων για το έργο της οδικής σύνδεσης,  βασίζεται στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο προστατευόμενο οικοσύστημα και στη  συμβατότητα με το έργο βελτίωσης και ανάδειξης που έχει δρομολογηθεί.  

Οι λύσεις 1, 1.1 και 1β κρίνονται (σε συμφωνία με τους μελετητές) ως απορριπτέες εξαιτίας του γεγονότος ότι η δημιουργία χαμηλού επιχώματος (λύσεις 1, 1.1) ή και ενίσχυσης του  εδάφους με χαλικοπασσάλους (λύση 1β) εντός της προστατευόμενης περιοχής της  λιμνοθάλασσας Αβλέμων, θα επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον της εν λόγω λιμνοθάλασσας.  

Η δημιουργία ενός τέτοιου επιχώματος, θα είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή στη  γεωμορφολογία της λιμνοθάλασσας, αφαιρώντας ή αλλοιώνοντας σημαντικό μέρος του  οικοτόπου, με επιπτώσεις στον υδροδυναμισμό και στην υδρολογία του. Αρνητικά θα επιδράσει  και η όχληση κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου και κατά τη λειτουργία του στη συνέχεια. 

Θετική γνωμοδότηση Αρχαιολογικής Τεκμηρίωσης (Ε.Α.Α.Τ) του Υπουργείου Πολιτισμού  και Αθλητισμού (α.π. 104517/71439/2194/130/26.02.2021) : 

Προκρίνεται ως βέλτιστη η προτεινόμενη εναλλακτική λύση 1, όπως παρουσιάζεται στον  φάκελο Π.Π.Π.Α. (α.π. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/ 36250/ 2512/14.4.2021. 

Η Ε.Α.Α.Τ. είναι αντίθετη με την λύση 3. 

 8. Η “ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΛΥΣΗ”  

Πρόκειται για την περίπτωση απόρριψης όλων των ανωτέρω λύσεων είτε για οικονομικούς  είτε για περιβαλλοντικούς είτε για χρονικής διάρκειας εκτέλεσης έργου λόγους, οπότε η απομένουσα  λύση είναι η «μηδενική λύση», κατά την οποία διατηρείται ως μοναδική η υφιστάμενη ζεύξη. Στη  περίπτωση αυτή, προκειμένου να επιλυθεί το σημαντικό κυκλοφοριακό πρόβλημα στο παραλιακό  μέτωπο της πόλης η ροή του μεγαλύτερου μέρους ή ακόμη και του συνόλου (με εξαιρέσεις) των  διερχομένων από την πλωτή γέφυρα οχημάτων προτείνεται να εκτρέπεται στο δρόμο της Γύρας μέσω  του οποίου θα εισέρχονται ή θα εξέρχονται στην Λευκάδα. Είναι προφανές ότι πρόκειται για λύση  ανάγκης, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί και ως προσωρινή λύση μέχρι την υλοποίηση κάποιας εκ των άλλων (προτεινόμενων ή προωθούμενης) λύσεων.  

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι, εν προκειμένω, η αναβάθμιση του δρόμου της Γύρας, η  κατασκευή της περιφερειακής οδού και ίσως η χάραξη και κατασκευή της νέας προτεινόμενης  περιφερειακής οδού (ως προέκταση της Φιλοσόφων προς τα βορειοδυτικά). Θα παραμείνει, βέβαια, το ζήτημα των ουρών αναμονής στην είσοδο και στην έξοδο από το νησί, που δημιουργείται από την  ανάσχεση της ροής των οχημάτων στην πλωτή γέφυρα, θα λυθεί, όμως, το σημαντικό πρόβλημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης στο παραλιακό μέτωπο της πόλης. 

Η «μηδενική λύση» επί χάρτου : 

9. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 

Σχετικά με την προωθούμενη υποθαλάσσια ζεύξη : 

Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω στο κεφάλαιο 7, η επιλεγείσα λύση από τον φορέα του έργου  (Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών) είναι η λύση 1.1β, η οποία προβλέπει την υποθαλάσσια  σύνδεση της Λευκάδας μέσω σήραγγας στα νότια της Μαρίνας Λευκάδας (στη περιοχή ΚΤΕΛ – οδός  Φιλοσόφων). Η οδική πρόσβαση στην υποθαλάσσια σήραγγα, εντός της λιμνοθάλασσας του Αβλέμονα,  θα κατασκευαστεί επί χαμηλού επιχώματος κάτωθεν του οποίου θα γίνει ενίσχυση του εδάφους  πυθμένα της λιμνοθάλασσας με χαλικοπασσάλους. 

Για την ανωτέρω πρόταση γνωμοδοτούν αρνητικά η Διεύθυνση Υδάτων Ιονίου της  Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου καθώς και ο Φορέας Διαχείρισης  Αμβρακικού Κόλπου – Λευκάδας (Φ.Δ.Α.Κ.- Λ.). 

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) γνωμοδοτεί μεν κατ’ αρχήν θετικά για το  έργο, ζητεί όμως αναλυτικότερη αξιολόγησή του, συμπεριλαμβάνοντας τα πρόσθετα στοιχεία που θα  προκύψουν κατά την ωρίμανση του σχεδιασμού και λαμβάνοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις του  Φορέα Διαχείρισης Αμβρακικού Κόλπου – Λευκάδος και της Διεύθυνσης Υδάτων Ιονίου. Επίσης, ζητεί  να γίνει αναλυτική τεκμηρίωση της τελικά επιλεγόμενης λύσης από τον φορέα του έργου, τόσο με οικονομοτεχνικά, όσο και με περιβαλλοντικά κριτήρια. Τελειώνοντας, αναφέρει ότι η παρούσα  γνωμοδότησή του αποτελεί τον Προκαταρκτικό Προσδιορισμό Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (Π.Π.Π.Α.) του προτεινόμενου έργου. Η οριστική και δεσμευτική άποψη της Διοίκησης επί των  προαναφερομένων και συναφών θεμάτων θα δοθεί με την αξιολόγηση της Μ.Π.Ε. (Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) και την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, με την οποία η Διοίκηση  μπορεί να επιβάλλει προϋποθέσεις, όρους, περιορισμούς και διαφοροποιήσεις για την  πραγματοποίηση του έργου ή της δραστηριότητας ή και να αποφασίσει τη μη υλοποίησή του (επιλογή μηδενικής λύσης), σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. 

Με λίγα λόγια, από Κρατικής πλευράς τίποτα δεν έχει αποφασισθεί οριστικά για την  υλοποίηση του έργου. Η τελική απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος για την υλοποίηση του  έργου δεν είναι εξασφαλισμένη και συναρτάται άμεσα με τις γνωμοδοτήσεις της Διεύθυνσης Υδάτων  Ιονίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου καθώς και του  Φορέα Διαχείρισης Αμβρακικού Κόλπου – Λευκάδας. Όμως, οι εν λόγω φορείς είναι αρνητικοί για το  έργο. 

Συνεπώς, είναι πιθανότατο να προκύψει το εξής ενδεχόμενο : Μετά την παρέλευση του  απαιτούμενου μεγάλου χρονικού διαστήματος «ωρίμανσης του σχεδιασμού» του έργου, να φθάσουμε  στο αποτέλεσμα μη υλοποίησής του, λόγω μη εκπλήρωσης «περιβαλλοντικών και οικονομοτεχνικών  κριτηρίων». Στο μεταξύ θα έχουν ξοδευτεί αρκετά χρήματα και θα έχουν περάσει αρκετά χρόνια  αναμονής. 

Για το έργο της υποθαλάσσιας ζεύξης δεν έχει γίνει μελέτη προκαταρτικού υπολογισμού του  κόστους κατασκευής. Είναι, όμως, σίγουρο ότι αυτό θα έχει σημαντικό κόστος. Εάν μάλιστα αυτό γίνει  με την μέθοδο «ΣΔΙΤ μη ανταποδοτικό», τότε σε βάθος 30ετίας, που αυτό θα αποπληρωθεί (όπως  σχετικά έχει ανακοινωθεί), το συνολικό κόστος του θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο (θα υπερδιπλασιασθεί), γεγονός που σημαίνει ότι επί 30 χρόνια θα καταβάλλονται σημαντικά κρατικά κονδύλια  κατ’ έτος για τη Λευκάδα για την εξυπηρέτηση του συγκεκριμένου έργου. Και δεν ισχύει εν  προκειμένω ο ισχυρισμός ότι το εν λόγω έργο θα χρηματοδοτείται από άλλο «κουμπαρά», διότι ο  κουμπαράς χρηματοδότησης για την υποθαλάσσια και τα άλλα έργα είναι ο ίδιος, που εν προκειμένω  είναι το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.), απ’ το οποίο διατίθενται όλα τα κονδύλια που  αφορούν σε έργα μη χρηματοδοτούμενα από Κοινοτικούς πόρους. Επομένως, κατά τη μοιρασιά των  χρημάτων από το Π.Δ.Ε., στα αναλογούντα για τη Λευκάδα θα προσμετρείται και το κονδύλι για την  εξυπηρέτηση του ετήσιου κόστους αποπληρωμής του έργου (μέσω ΣΔΙΤ) της υποθαλάσσιας. 

 Σχετικά με τη πρόταση νέας χάραξης σύνδεσης και ζεύξης Λευκάδας – Ακαρνανίας : 

Η πρόταση αυτή του Χρήστου Τσιλιγιάννη, που υπογράφεται και από άλλα 30 εξέχοντα  πρόσωπα, δίνει μία πολύ καλή λύση στο ζήτημα της ζεύξης. 

Το έργο που προτείνεται να εκτελεσθεί περιλαμβάνει την κατασκευή δρόμου στην απέναντι  ακτή της Ακαρνανίας, τμήμα γεφυρών νοτιοανατολικά της λιμνοθάλασσας για την πρόσβαση στη  θέση ζεύξης και ζεύξη μέσω πλωτής γέφυρας ή υποθαλάσσιας σήραγγας, το κόστος για την  κατασκευή των οποίων είναι υψηλό. Το κυριότερο όμως είναι ότι η ωρίμανση και η εκτέλεση ενός 

τέτοιου έργου απαιτεί μεγάλη χρονική διάρκεια. 

Σχετικά με τη πρόταση της διπλής ζεύξης μέσω δύο πλωτών γεφυρών : 

Το προτεινόμενο έργο περιλαμβάνει : 

1. Διατήρηση της υφιστάμενης ζεύξης στο Κάστρο με την πλωτή γέφυρα “ΑΓΙΑ ΜΑΥΡΑ”. 

2. Δημιουργία δεύτερης ζεύξης στη θέση κατάληξης της οδού Φιλοσόφων στο δίαυλο, μέσω της  τοποθέτησης δεύτερης νέας πλωτής γέφυρας στη θέση αυτή. Κατασκευή του δρόμου επί του ανατολικού  αναχώματος του διαύλου από το Κάστρο μέχρι τη νέα θέση ζεύξης. 

3. Παράλληλη λειτουργία των δύο πλωτών γεφυρών. Η ροή κυκλοφορίας των οχημάτων θα  διαμοιράζεται στις δύο γέφυρες. Επομένως, δημιουργούνται δύο είσοδοι στη Λευκάδα :  

α) Η Δυτική Είσοδος μέσω της υφιστάμενης πλωτής γέφυρας δια του δρόμου της Γύρας. 

β) Η Ανατολική Είσοδος μέσω του δρόμου επί του ανατολικού αναχώματος του διαύλου και της  νέας πλωτής γέφυρας. 

Η πρόταση, εν προκειμένω, δεν παρουσιάζει κοστολογικά στοιχεία, τα οποία θα προκύψουν  κατόπιν μελέτης. Εξ άλλου, καμία άλλη λύση (προωθούμενη ή προτεινόμενη) δεν έχει κατατεθεί  κοστολογημένη. 

Υπό τις σημερινές συνθήκες, κατά τις οποίες το ασφυκτικό για τη Λευκάδα κυκλοφοριακό  πρόβλημα στην είσοδο της νήσου υποβαθμίζει την ποιότητα της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής των κατοίκων της πόλης, η προτεινόμενη διπλή ζεύξη μπορεί να αποτελέσει τη λύση, για τους εξής  λόγους : 

1. Επιλύει ικανοποιητικά το πρόβλημα ανάσχεσης της κυκλοφορίας των οχημάτων στην  είσοδο και έξοδό τους από τη Λευκάδα, αποκλείοντας τον σχηματισμό ουρών αναμονής στις δυο  πλευρές της ζεύξης (Λευκάδα – Ακαρνανία).

2. Απαλλάσσει ολοκληρωτικά το παραλιακό μέτωπο της πόλης από την κυκλοφοριακή  συμφόρηση που δημιουργούν τα οχήματα που εισέρχονται ή εξέρχονται στο νησί. Η κυκλοφοριακό  πρόβλημα, εν προκειμένω, θα ενταθεί μετά την ολοκλήρωση του υπό εκτέλεση έργου της ανάπλασης  στη παραλία.  

3. Το εκτελούμενο σημαντικό έργο της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου της πόλης  μπορεί να επεκταθεί και στο δρόμο που οδηγεί στο Κάστρο με τη μετατροπή του σε πεζόδρομο – ποδηλατόδρομο ή αποκλειστικής κυκλοφορίας μηχανοκίνητων δικύκλων. 

4. Η λειτουργία δύο γεφυρών μηδενίζει τον κίνδυνο ολικής διακοπής της ζεύξης Λευκάδας με  Ακαρνανία σε περίπτωση απρόβλεπτης βλάβης της μίας εξ αυτών. 

5. Δεν επηρεάζεται το σημαντικό έργο του Δήμου Λευκάδας, που βρίσκεται στη φάση  υλοποίησης, με τίτλο: «Ήπιες, φιλικές προς το περιβάλλον παρεμβάσεις στη λιμνοθάλασσα  Αβλέμονας Λευκάδας».  

Μειονέκτημα : 

Παραμένει ο περιορισμός στην ελευθεροπλοΐα των σκαφών στο δίαυλο. Όμως δεν ισχύει ο  ισχυρισμός ότι τα σκάφη θα περνούν από την πρώτη πλωτή γέφυρα και μετά θα περιμένουν να ανοίξει η δεύτερη. Διότι τα σκάφη που διαπλέουν το δίαυλο ελλιμενίζονται στη μαρίνα και στη περιοχή του λιμένα Λευκάδας, είναι σκάφη αναψυχής και η πλεύση τους εκτελείται είτε προς βορά εξερχόμενα του διαύλου, από τη θέση της πρώτης (υφιστάμενης) πλωτής γέφυρας, είτε προς νότο, εξερχόμενα του διαύλου από τη θέση της δεύτερης (νέας) πλωτής γέφυρας. 

Είναι γεγονός ότι η Λευκάδα έχει εξελιχθεί σε κέντρο θαλασσίου τουρισμού. Όμως, οι θέσεις ελλιμενισμού των τουριστικών σκαφών είναι αφ’ ενός εντός της μαρίνας (οργανωμένος ελλιμενισμός) είτε εκτός της μαρίνας, καταλαμβάνοντας ολόκληρο το θαλάσσιο χώρο από τη μαρίνα μέχρι το δρόμο προς το Κάστρο. Ο ελλιμενισμός των περισσοτέρων σκαφών, που λαμβάνει χώρα στο θαλάσσιο χώρο έξω από τη μαρίνα, γίνεται στα κρηπιδώματα του λιμανιού, σε πλωτές προβλήτες και στο δρόμο προς το Κάστρο, χωρίς τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (περιβαλλοντικές, ασφαλείας, διευκολύνσεων κλπ) που προσφέρει η οργανωμένη μαρίνα. Κατά τους θερινούς μήνες, η συσσώρευση των τουριστικών σκαφών στην περιοχή είναι πολύ μεγάλη, θεωρώ ότι έχει ήδη επέλθει κορεσμός και δεν μπορεί να εξυπηρετήσει περισσότερα σκάφη η Λευκάδα στην εν λόγω θαλάσσια περιοχή. Πάντως, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός ότι ο περιορισμός της ελευθεροπλοΐας στο δίαυλο λόγω πλωτής γέφυρας αποτελεί εμπόδιο στην προσέλκυση των τουριστικών σκαφών στην περιοχή, δεν φαίνεται ισχυρός, καθόσον εκ των πραγμάτων καταρρίπτεται.

 Με τα σημερινά δεδομένα, το προτεινόμενο έργο της διπλής ζεύξης αποτελεί εφικτή λύση για  τους εξής προφανείς λόγους : 

1. Το έργο είναι τεχνικά εφαρμόσιμο. 

2. Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου είναι μηδενικό. 

3. Το κόστος κατασκευής του έργου είναι σημαντικά χαμηλότερο συγκρινόμενο με τις άλλες  λύσεις. 

4. Ο χρόνος υλοποίησης του έργου είναι πολύ μικρός σε σχέση με τον απαιτούμενο χρόνο  υλοποίησης των άλλων λύσεων. 

Καταλήγοντας, θεωρώ ότι : 

Λευκάδα, 09/02/2024 

ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ 

ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΣ ΝΑΥΠΗΓΟΣ – ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ