Βυθισμένο ιταλικό πλοίο στο δίαυλο της Λευκάδας μετά από βομβαρδισμούς

Έχουμε δημοσιεύσει δυο  φορές στο παρελθόν εικόνες και ελάχιστες πληροφορίες για το ιταλικό πλοίο που βομβαρδίστηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις με σκοπό να κλείσει ο δίαυλος της Λευκάδας και να εμποδιστεί η διέλευση μεγάλων σκαφών  κατά την διάρκεια του Β’ παγκοσμίου Πολέμου. Παρέμεινε στο δίαυλο από το 1943 μέχρι το 1947 οπότε και ρυμουλκήθηκε. Δες εδώ και εδώ.

Θα παρουσιάσουμε παρακάτω τους βομβαρδισμούς που προηγήθηκαν της βύθισης του πλοίου από τις συμμαχικές δυνάμεις.

Είχαμε τέσσερις  πτήσεις βρετανικών αεροσκαφών στο κανάλι της Λευκάδας το 1943. Η πρώτη  στις 27 Ιουνίου του 1943, που έγινε και ο πρώτος βομβαρδισμός, η δεύτερη έγινε στις 30 Ιουνίου 1943 και ήταν αναγνωριστική, η τρίτη έγινε στις 1 Ιουλίου 1943 όπου βομβαρδίστηκε ξανά το ιταλικό πλοίο και η τέταρτη που χαρακτηρίζεται, ως  φωτογραφική αναγνωριστική εξόρμηση, έγινε στις 21ης Ιουλίου 1943.

Σημειώνουμε πως οι Ιταλοί παρέμειναν στη Λευκάδα μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1943.

Το όνομα του ιταλικού πλοίου που χτυπήθηκε είναι Quirinale. Στα αρχεία των βρετανικών αεροσκαφών που το βομβάρδισαν,  αναφέρεται εμπορικό πλοίο,  ενώ σελίδες σχετικές με πλοία αναφέρουν το πλοίο επιβατικό:

(Το ιταλικό επιβατηγό πλοίο “Quirinale” ή “Curinale” (ναυπήγηση 1907), 3.779 κόρων, ιδιοκτησία Adriatica βυθίστηκε εντός του όρμου Αργοστολίου μετά από την ανέλκυση από τον δίαυλο Λευκάδας και κατά την ρυμούλκηση του προς Πειραιά. Στις 27 Ιουνίου 1943 είχε βομβαρδιστεί και προσαράξει στην Λευκάδα. Τελικά ανελκύστηκε μεταπολεμικά από τον ΟΑΝ (Οργανισμός Ανελκύσεως Ναυαγίων.)

Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες παλαιοτέρων κατοίκων του νησιού, το πλοίο ήταν όντως επιβατικό  και μάλιστα πολυτελείας. Διέθετε μέχρι και πιάνο!  Κάποιοι από τους ντόπιους  δεν παρέλειπαν,  σε τακτά χρονικά διαστήματα, να… επισκέπτονται το ιταλικό πλοίο, όσο παρέμεινε μισοβυθισμένο στο δίαυλο  και να το… αδειάζουν.
 Είναι ευνόητο, πως το Quirinale, δεν έκανε κρουαζιέρα μεσούντος του πολέμου.  Είχε  πιθανόν  επιταχθεί για τις ανάγκες του πολέμου. 

Σημειώνουμε πως τον  Ιούνιο του 1943 δεν είχε ακόμα καταρρεύσει η Ιταλία.

Ας έρθουμε τώρα στους βομβαρδισμούς

Η 252 Μοίρα της Βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας (R.A.F.) ήταν εφοδιασμένη με αεροπλάνα τύπου Bristol Beaufighters (Μπρίστολ Μπωφάιτερς). Το 1943, η Μοίρα εγκαταστάθηκε στο αεροδρόμιο του El Magrun, που βρίσκεται δυτικά του λιμένα της Derna της Λιβύης. Από τον Απρίλιο του1943, η 252 Μοίρα διενεργούσε επιθετικές  περιπολίες πάνω από το Αιγαίο σε συνεργασία με τη 227 Μοίρα, εφοδιασμένη και αυτή με αεροσκάφη τύπου Bristol Beaufighters. Η μεγάλη ακτίνα δράσης των Bristol Beaufighters επέτρεπε στις δύο μοίρες να καλύπτουν, μεταξύ τους, τα περισσότερα από τα ελληνικά νησιά.(1)

Αεροσκάφος Bristol Beaufighter. Ψιθυριστός θάνατος…

Ένα από τα πιο επιτυχημένα αεροσκάφη των Βρετανών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το Bristol Beaufighter, που πέρασε στην ιστορία μεταξύ των Άγγλων στρατιωτών με το παρατσούκλι «Beau». «Ψιθυριστό θάνατο» αποκαλούσαν οι δυνάμεις του Άξονα και πιο συγκεκριμένα οι Γιαπωνέζοι, αυτού του τύπου τα βρετανικά αεροπλάνα…

Πετούσαν χαμηλά και αργά. Κουβαλούσαν μόνο μια τορπίλη, και ο διακριτικός θόρυβος που έκαναν οι μηχανές τους γινόταν αντιληπτός μόνο όταν πλέον ήταν πολύ κοντά μας. Η πατέντα με τις καλυμμένες βαλβίδες εξαγωγής των κινητήρων τα έκανε σχεδόν αθόρυβα…

Τα Bristol Beaufighter ήταν κυρίως ελαφριά βομβαρδιστικά με δυνατότητα προσέγγισης στόχου από πολύ μικρό ύψος, αφού είχαν τη δυνατότητα να πετούν με πολύ μικρή ταχύτητα. Παράλληλα εμπλέκονταν σε αερομαχίες και αποτελούσαν αεροσκάφη προστασίας, αφού συνόδευαν νηοπομπές. Εκεί όμως που δοξάστηκαν ήταν στον αγώνα κατά των πλοίων. Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη ήταν ίσως από τα πλέον θανατηφόρα για τα πολεμικά πλοία. Πετώντας σε πολύ μικρό ύψος ευθυγραμμίζονταν με το εχθρικό πλοίο και εξαπέλυαν τη μια και μοναδική τους τορπίλη. Η βιβλιογραφία αναφέρει πως μόνο τα αυστραλιανά Beaufighter βύθισαν περισσότερα από 700 γιαπωνέζικα σκάφη. Από το 1939 έως και το τέλος του πολέμου, το 1945, κατασκευάστηκαν συνολικά 5.564 τέτοια αεροσκάφη. Πάρα πολλά αεροσκάφη κατάφερναν να επιστρέψουν στη βάση τους ακόμα και εάν είχαν δεχθεί ισχυρά πυρά.. Επανδρώνονταν από δύο άτομα.(2)

 
Στην ευρύτερη περιοχή μας, με τέτοιου τύπου αεροσκάφοι βομβαρδίστηκαν λιμενικοί στόχοι των Ιταλών και Γερμανών στην Πρέβεζα,  τον Αστακό  καθώς και  το Μεγανήσι.

Κυριακή, 27 Ιουνίου 1943.

Από την 252 μοίρα της (R.A.F.) στη Λιβύη απογειώθηκαν 4 αεροσκάφη με προορισμό το Ιόνιο, με επικεφαλής τον σμηναγό Eric Meads και τον σμηνία Geoff Goodes στο JL521.  Στη Διώρυγα της Λευκάδας, νότια της Πρέβεζας, συνάντησαν ιταλική νηοπομπή τριών εμπορικών πλοίων συνοδευόμενα από δύο βοηθητικά πλοία του λιμενικού. Οι βόμβες  έπληξαν  το πλοίο Quirinaie  3.779 τόνων που τότε βρισκόταν στην παραλία της Λευκάδας.

 30 Ιουνίου 1943

Γίνεται  αναγνωριστική πτήση στο κανάλι της Λευκάδας. Διαπιστώνεται η ύπαρξη βυθοκόρου και το πλοίο Quirinale, εικόνες (28) και (29), το οποίο είχε   υποστεί θανάσιμη ζημιά τρεις ημέρες νωρίτερα.

 1 Ιουλίου 1943:

 Στις 11.30 της 1ης Ιουλίου 1943, τέσσερα Beaufighters της 227 Μοίρας, με επικεφαλής τον υποσμηναγό  B.R.E. Ο Amos και τον σμηνία  W.H. Ο Ντάνκαν στο EL476/R, απογειώθηκαν  από την Λιβύη  με κατεύθυνση   το κανάλι της Λευκάδας.

 Πετώντας στα πενήντα πόδια, έφτασαν  τον στόχο τους στις 14.10.  Παρατήρησαν  ότι το πλοίο Quirinale είχε κλίση  45 μοίρες στο  κέντρο της εισόδου του καναλιού. Μια βυθοκόρος 250-300 τόνων βρισκόταν στα νότια, ενώ 300 γιάρδες πιο πέρα ​​υπήρχε μια δεύτερη μικρότερη βυθοκόρος με δύο ρυμουλκά κοντά.

 Ο υποσμηναγός Amos επιτέθηκε πρώτος, με τα υπόλοιπα τρία Beaufighters να έρχονται από τη δεξιά.  Ριπές από πολυβόλα και πυροβόλα έπληξαν τις δυο βυθοκόρους. O Καναδός  C.B. Feight και ο λοχίας G.A. Ο Μπράουν, στο EL239/N, έπληξαν  την μεγαλύτερη βυθοκόρο. 

 
Ο Feight  παρατήρησε  πυροβολισμούς από  πολυβόλο να στοχεύουν τον αρχηγό του σχηματισμού προερχόμενοι από την όχθη του καναλιού.  Τα τέσσερα αεροσκάφη δέχθηκαν πυρά πολυβόλων από τη δυτική όχθη του καναλιού και ελαφρά και μεσαία αντιαεροπορικά πυρά από την πλαγιά του λόφου από την κοντινή πόλη. Στις 14.27, οι Beaufighters  αποχώρησαν για την βάση τους.  Ωστόσο, ο 21χρονος επισμηνίας  John Hawkes-Reed  και ο  σμηνίας L.R. De Maniel, οι οποίοι πετούσαν με JL532/L, δεν κατάφεραν  να επιστρέψουν.  Έπεσαν θύματα των αντιαεροπορικών πυρών.  Ο Hawkes-Reed  σκοτώθηκε, ο De Maniel αιχμαλωτίστηκε. Το αεροσκάφος που πετούσε ο σμηνίας Warnes, χτυπήθηκε από βλήματα 40 χιλιοστών παθαίνοντας υδραυλική βλάβη και έκανε αναγκαστική προσγείωση.

 21 ​​Ιουλίου 1943:

Επιστρέψαμε  στο κανάλι της Λευκάδας  το πρωί της 21ης ​​Ιουλίου 1943 σε μια φωτογραφική αναγνωριστική εξόρμηση. Το   πληγωμένο Quirinale  βρισκόταν ακόμα εκεί κλείνοντας την είσοδο του καναλιού. Ο Cullen  πετούσε με το Baltimore AG803 και, όπως δείχνει η φωτογραφία (47), πέταξε πέρα ​​από την εμβέλεια των αντιαεροπορικών πυροβόλων αν και φαίνεται να υπάρχουν ενδείξεις έκρηξης οβίδας πάνω δεξιά στην εικόνα.(3)

Ιταλικές οχυρώσεις στη Λευκάδα για την αποτροπή συμμαχικών επιθέσεων.

– Οι Ιταλοί κατέλαβαν τη Λευκάδα την 1η Μαίου 1941. Αποσπάσματα Ιταλικού στρατού κατέλαβαν και οχύρωσαν παραθαλάσσιες θέσεις του νησιού, από τις όποιες υπήρχε πιθανότατης εισβολής συμμαχικών δυνάμεων. Τέτοιες θέσεις ήταν το κάστρο της Αγίας Μαύρας, οι Μύλοι της Γύρας, ο Αι-Γιάννης, ο Αι-Νικήτας, το Καλλιγόνι, η Βασιλική, ο Λευκάτας, η Βίγλα. Αργότερα πήγε δύναμη και στα κεφαλοχώρια Καρυά και Άγιο Πέτρο. Άνοιξαν επίσης οι Ιταλοί και τάφρο αντιαρματική από την Αγία Μαρίνα Γύρας ως δυτικά του χωριού Φρύνι και πυροβόλα μεγάλου βεληνεκούς τοποθέτησαν στις θέσεις Σπαθαριές και Λεβαντίνου των Τσουκαλάδων, και στου Πασά, και αντιαεροπορικά στις Απάνω Αλυκές. Απέναντι από την πόλη της Λευκάδας στην Περατιά (Τεκέ) στρατοπεδεύεσαι ένα μεγάλο τμήμα μελανοχιτώνων του συντάγματος που έμενε στη Βόνιτσα, και τοποθετηθήκαν και αντιαεροπορικά πυροβόλα.

– Αεροσκάφη  Bristol Beaufighter εκείνης της εποχής, εκτίθενται σε μουσεία τόσο της RAF στην Αγγλία, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Αυστραλια.  

– Στον ελληνικό χώρο υπολογίζεται πως χάθηκαν παραπάνω από 100 αεροσκάφη Beaufighter κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου Πολέμου.

Πηγες:
1) https://www.academia.edu/
2) http://www.wreckhistory.com/bristol-beaufighter/
3) Το βιβλιο: Combat Over the Mediterranean: The RAF In Action Against the Germans and Italians, το οποίο αγοράσαμε.