Λευκάδα, η πόλη με τα ξύλινα σπίτια

  Δημοσιεύουμε παρακάτω το δεύτερο άρθρο -αφιέρωμα στη Λευκάδα- της εφημερίδας «Ακρόπολις», που έγινε τον Σεπτέμβρη του 1935.

Επάνω σε μία θαυμάσια και εξόχως γραφική λωρίδα γης που προεξέχει προς τη θάλασσα, ως συνέχεια του περικαλλούς ενετικού ελαιώνα και προστατεύεται από την περίφημη αμμόγλωσσα πολλών μιλίων μήκους, η οποία φθάνει μέχρι του φρουρίου και είναι γνωστή με το όνομα Γύρα, βρίσκεται η πόλη της Λευκάδας, η πόλη με τα ξύλινα σπίτια, όπως θα μπορούσε κάλλιστα να ονομασθεί. Το μέρος στο οποίο είναι κτισμένη, είναι εξόχως σεισμοπαθές και ακριβώς αυτός είναι ο λόγος της ανέγερσης ξύλινων αντισεισμικών σπιτιών έπειτα από τους προ ετών μεγάλους σεισμούς…

  Οι δρόμοι της Λευκάδας είναι στενοί και φανερώνουν με το βενετσιάνικο χρώμα τους γενικά, την ενετική κατοχή, της οποίας τα ίχνη απαντώνται παντού. Τα σπίτια μολονότι ξύλινα κατά το πλείστον, παρουσιάζουν μία ιδιομορφία. Γραφικά με όμορφα μπαλκονάκια, παράθυρα και βεραντούλες, κατάφορτες από κληματαριές, άνθη και εν γένει πρασινάδες, κινούν το ενδιαφέρον του ξένου, ο οποίος βλέπει τόσα ενδιαφέροντα και ωραία πράγματα περιπλανώμενος εδώ και κει. Τελευταία μάλιστα το εξωτερικό βάψιμο πολλών σπιτιών των κεντρικότερων δρόμων και μία καταφανής προσπάθεια εξωραϊσμού και ανακαινίσεως εξαφάνισε την πένθιμη όψη, που είχε εσωτερικά η πόλη άλλοτε μετά τους σεισμούς.

  Την καλή αυτή εντύπωση μεταβάλλει σε ευχάριστη έκπληξη για τον ξένο επισκέπτη ο ωραίος περίπατος από το λιμάνι μέχρι το ενετικό φρούριο, ο οποίος γίνεται επί του βόρειου κυματοθραύστη του προεκτεινόμενου επί της αβαθούς θάλασσας ανατολικώς και σε μήκος ενός και μισού περίπου χιλιομέτρου. Ο περίπατος γίνεται περισσότερο ενδιαφέρων, διότι έχει κανείς καθώς προχωρεί προς το φρούριο δεξιά τη στενή διώρυγα, από την οποία περνούν τα βαπόρια, όταν κατευθύνονται ή επιστρέφουν από την Πρέβεζα και την Κέρκυρα και αριστερά τα καλαμόφρακτα ιχθυοτροφεία της Λευκάδας, τα οποία είναι γεμάτα νόστιμα παχύτατα ψάρια, τσιπούρες, κεφάλους, λαυράκια, γοφούς και τόσα άλλα.

  Την πόλη διασχίζει η κεντρική οδός, η οποία αρχίζει από την προκυμαία και προχωρεί στον ωραιότατο ελαιώνα. Η οδός αυτή χρησιμεύει ως αγορά της πόλης, είναι γεμάτη καταστήματα όλων των κατηγοριών και σφύζει από ζωή και κίνηση. Όμορφη επίσης η κεντρική πλατεία με θαυμάσια πλακόστρωση από της εποχής της κατοχής των Άγγλων, προ της εκχωρήσεως την Ιονίων νήσων στην Ελλάδα. Στην πλατεία αυτή γίνεται, όπως και στην παραλία, ο βραδινός καλοκαιρινός περίπατος των Λευκαδίων και δύο φορές την εβδομάδα, όταν παίζει η Φιλαρμονική της πόλης συρρέει εκεί ότι έχει να επιδείξει η Λευκάς καλύτερο σ΄ε ομορφιά και αρχοντιά.  Η Φιλαρμονική είναι άρτια καταρτισμένη, οι μουσικοί της όμως στερούνται στολών, προφανώς λόγω της ανεπάρκειας του σχετικού κονδυλίου της κοινότητας, η οποία έχει τόσες και τόσες άλλες πλέον επείγουσες ανάγκες της πόλης να προσέξει και γι΄α αυτό ευχής έργο θα ήταν να συνεισφέρουν για τις στολές οι εύποροι Λευκάδιοι.

  Όαση αληθινή μέσα στην πόλη με τους στενούς ενετικούς δρόμους είναι ο κήπος του Νοσοκομείου με τις πανύψηλες όμορφες λεύκες, σε ένα δε δεύτερο πνεύμονα της πόλης θα μπορούσε να μεταβληθεί και ο κοινοτικός κήπος, ο καλούμενος Μποσκέτο, ο οποίος είναι σήμερα τελείως παραμελημένος, ευρισκόμενος σε άθλια κατάσταση. Τις μικρές όμως αυτές ελλείψεις αναπληρώνει εκτός του θαυμάσιου μέχρι φρουρίου περιπάτου και της Γύρας και ο υπέροχος ενετικός ελαιώνας με τις πανύψηλες γέρικες ελιές, κάτω από το πυκνό φύλλωμα και την παχιά σκιά των οποίων μπορεί να γίνει ο ιδεωδέστερος περίπατος αναψυχής.

  Η Λευκάς, όμως, ως πόλη, ευτύχησε να λύσει ένα από τα σπουδαιότερα ζητήματά της, το ζήτημα του ηλεκτροφωτισμού, ο οποίος είναι ασυγκρίτως ανώτερος του ηλεκτροφωτισμού των Αθηνών και πολλών άλλων πόλεων και ο οποίος παρουσιάζει τη Λευκάδα ως μία των προοδευτικότερων πόλεων της Ελλάδας. Πριν από λίγα χρόνια, η Λευκάς ματαίως αγωνιζόταν να αποκτήσει φωτισμό της προκοπής και οι προσπάθειες του φωτισμού των δρόμων άλλοτε με πετρέλαιο και άλλοτε με ασετυλίνη είχαν αποτύχει και είχαν επιθέσει επί της πόλεως μία πένθιμη σφραγίδα.

Ένας όμως εν των εκπολιτιστών της, πραγματικός συντελεστής προόδου, όπως μας είπαν οι Λευκαδίτες, ο κ. Αλ. Σολδάτος, ανεξάντλητος σε δραστηριότητα και ωραίες πρωτοβουλίες για το καλό της πόλης και τύπος αυτοδημιούργητου ανθρώπου, κατόρθωσε με το επιχειρηματικό του δαιμόνιο να λύσει από 5ετίας το ζήτημα του ηλεκτροφωτισμού δια της ανεγέρσεως μεγάλου και συγχρονισμένου εργοστασίου ηλεκτρικής παραγωγής, το οποίο αποτελεί την τελευταία λέξη της επιστήμης.

  Το θαυμάσιο αυτό εργοστάσιο είναι αντισεισμικά κατασκευασμένο με μέταλλο, με πίνακες διανομής κατασκευασμένους από το ανώτερο πάντων των εργοστασίων του κόσμου στο είδος του Siemens Schuckert, οι μηχανές δε παραγωγής κατασκευής του ίδιου εργοστασίου είναι η μία 65 και η άλλη 95 ίππων δύναμης. Ο φωτισμός είναι σταθερός με 176 φώτα ο λιμενικός, και 220 ο κοινοτικός. Τελευταία η εταιρία επεξέτεινε τις εργασίες της με την ίδρυση παραπλεύρως ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού, παγοποιείου παραγωγής 250 κολωνών των 24 κιλών ημερησίως και έτσι απέκτησε και η Λευκάς παγοποιείο, εντός του έτους δε θα γίνει επέκταση της όλης επιχείρησης με την ίδρυση ψυγείου μεγάλης χωρητικότητας.

  Η Λευκάς θα ήταν δυνατό να λύσει και χωρίς την ιδιωτική πρωτοβουλία, η οποία εκδηλώνεται τόσο ευεργετική , πολλά ζητήματά της, αν ο προϋπολογισμός της Κοινότητας από 600.000 δραχμές δεν ήταν ανεπαρκής. Με όλη όμως τη στενότητα των ορίων του προϋπολογισμού, όπως μας είπε ο πρόεδρος της Κοινότητας κ. Γιαννουλάτος, μελετώνται πολλά κοινοτικά έργα, τα οποία θα έρθουν σύντομα σε πέρας.

 Έτσι ελπίζεται, ότι μέχρι τέλους του προσεχή μήνα θα έχουν περατωθεί τα έργα του νέου υδραγωγείου της Μεγάλης Βρύσης, αργότερα δε θα ανεγερθεί νέα αγορά στο κέντρο της πόλης και θα κατασκευασθεί νέος παράλληλος δρόμος από παραλίας μέχρι φρουρίου, ώστε να διευρυνθεί η σημερινή ωραία ζώνη περιπάτου…

  Υπάρχουν επιπρόσθετα τόσα και τόσα ζητήματα, των οποίων η λύση θα συντελέσει στη γενική πρόοδο της Λευκάδας. Έτσι οι Λευκάδιοι ζητούν να επιτύχουν, να ιδρυθεί με πρωτεύουσα τη Λευκάδα, ιδιαίτερος νομός, περιλαμβανομένης και της επαρχίας Βονίτσης, η οποία και σήμερα εκπαιδευτικά, φορολογικά και δικαστικά υπάγεται στη Λευκάδα. Σε κάθε περίπτωση και η Κοινότητα θ΄ αναγνωρισθεί ως Δήμος, όταν και οι πρόσοδοι του προϋπολογισμού της αυξηθούν σημαντικά. Μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη της κίνησης ξένων θα δώσει επίσης η λύση του ζητήματος των ιαματικών Λουτρών των Αλυκών, το οποίο μελετά η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου της Εθνικής Οικονομίας…

    Επιβάλλεται επίσης να εξαρθεί η δράση του Ομίλου Φιλοπρόοδων Νέων, ενός λαμπρού σωματείου το οποίον ιδρύθηκε το 1933 με πρωτοβουλία των κ. κ. Κ. Βαγενά, Αντ. Τζεβελέκη, Σπυρ. Θεμελή, Χρ. Σκεπετάρη, Αθαν. Τσιρίμπαση, Γ. Γιαννουλάτου, Κ. Κατσή, Γερ. Περδικάρη, Δημ. Λάζαρη, Τάκη Ρεκατσίνα, Σπ. Λογοθέτη και Ι. Αθηνιώτη και το οποίο έχει έξοχες πράγματι μορφωτικές και ψυχοπλαστικές επιδιώξεις για τη νεολαία. Ο Όμιλος ο οποίος σήμερα διοικείται υπό των φιλοπρόοδων νέων κ, κ, Κων. Βαγενά, Α.Φίλιππα, Α. Τσιρίμπαση, Αντ. Τζεβελέκη, Σπ. Θεμελή, Γερ. Περδικάρη, Χρ. Σκεπετάρη και Τάκη Βλάχου, έχει οργανώσει μορφωτικό μουσικό τμήμα, τμήματα εκδρομών και τμήμα έργων κοινής ωφελείας, ετοιμάζει δε για την προσεχή χειμερινή περίοδο διαλέξεις μορφωτικές, θεατρικές παραστάσεις, καλλιτεχνικά τουρνέ ανά τη Δυτική Στερεά Ελλάδα και Ήπειρο, ορειβατικές και κυνηγετικές εορτές, εορτές πρασίνου και δενδροφυτεύσεις και γενικά και τόσα άλλα, τα οποία τονώνουν τις γενικές προσπάθειες για την από πάσης απόψεως πρόοδο της ωραίας πράγματι νήσου του Ιονίου.

Κ. ΣΤΟΥΡΝΑΣ