Πότε θα πρέπει να ανησυχήσετε για τη μνήμη σας

Πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν τα κενά μνήμης είναι μέρος της φυσιολογικής γήρανσης ή ενδείξεις έκπτωσης της γνωστικής λειτουργίας σας;

HARVARD MEDICAL PUBLISHING

Σας έχει συμβεί ποτέ να ξεχνάτε μικροπράγματα; Δεν θυμάστε πού αφήσατε το τηλέφωνό σας (που πριν από ένα λεπτό κρατούσατε στο χέρι σας). Χάνετε τον ειρμό της σκέψης σας κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης. Ξεχνάτε τις οδηγίες που σας έχουν δώσει πριν από μόλις πέντε λεπτά. Δεν μπορείτε να θυμηθείτε τι μέρα είναι, αλλά ξαφνικά σάς έρχεται στο μυαλό.

Αυτά τα «ολισθήματα» της μνήμης μπορεί να προκαλούν αμηχανία και άγχος, όμως πρόκειται για φυσιολογικά κενά μνήμης ή για πρώιμες ενδείξεις άνοιας;

«Ο εγκέφαλος είναι όπως οποιοδήποτε άλλο τμήμα του οργανισμού και με τον χρόνο μπορεί να μη λειτουργεί το ίδιο καλά», λέει η Ana Trueba Yepez, ψυχολόγος του Τμήματος Γηριατρικής Ψυχιατρικής στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Νοσοκομείο McLean. «Περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη μνήμη –όπως ο ιππόκαμπος και ο προμετωπιαίος λοβός– μπορεί να συρρικνωθούν, γεγονός που δυσκολεύει την ταυτόχρονη εκτέλεση διαφορετικών εργασιών, το να παραμείνετε συγκεντρωμένος και να συγκρατήσετε πληροφορίες».

Τα καλά νέα είναι ότι τα κενά μνήμης αυτού του τύπου δεν συνιστούν αυτόματα σήμα κινδύνου για άνοια. «Τα επεισόδια αυτά μπορεί να μας προκαλούν αναστάτωση, αλλά τις περισσότερες φορές δεν είναι κάτι για το οποίο χρειάζεται να ανησυχούμε», λέει η Trueba Yepez.

Προσέξτε τα προειδοποιητικά σημάδια

Οι στιγμές αφηρημάδας μπορεί να έλθουν και να παρέλθουν. Όταν όμως γίνονται συχνότερες ή πιο σοβαρές ή εάν εμφανίζονται νέα ζητήματα της γνωστικής λειτουργίας, μπορεί να σηματοδοτούν ένα πρόβλημα.

Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια συζητήσεων, που πλέον έχετε δυσκολία να παρακολουθήσετε. Ή διακόπτετε τους άλλους όταν μιλούν ή ξεκινάτε να αναφέρετε κάτι άσχετο με τη συζήτηση. Ένα άλλο προειδοποιητικό σημείο είναι όταν τα κενά μνήμης αρχίζουν να διαταράσσουν την καθημερινότητά σας. Για παράδειγμα, χάνετε προγραμματισμένα ραντεβού, ξεχνάτε να πληρώσετε λογαριασμούς ή δεν παίρνετε κανονικά τα φάρμακά σας. Επίσης, μπορεί να δυσκολεύεστε να λάβετε αποφάσεις και ξεχνάτε τη ρουτίνα της ατομικής σας περιποίησης.

Εάν διαγνωστείτε με πρώιμη άνοια, είναι προτιμότερο να το μάθετε νωρίτερα και όχι αργότερα, έτσι ώστε να αρχίσετε να διαχειρίζεστε την πάθηση.

«Πολλές φορές, οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι τα προβλήματα μνήμης τους έχουν χειροτερέψει», λέει η Trueba Yepez. «Εάν υποπτεύεστε αλλαγές, όσο αθώες και αν φαίνονται, το καλύτερο είναι να ζητήσετε από συγγενείς ή φίλους να παρατηρήσουν και να σας υποδείξουν τις αλλαγές στη μνήμη σας με παραδείγματα».

Βέβαια, ακόμη και αυτές οι αλλαγές δεν συνιστούν αυτόματα ένδειξη άνοιας. μερικές φορές, άλλοι παράγοντες όπως η διατροφή, η κατανάλωση αλκοόλ, φάρμακα και προβλήματα ψυχικής υγείας (όπως κατάθλιψη και άγχος) επηρεάζουν τη μνήμη σας. «Πολλές φορές τα ζητήματα αυτά εμφανίζονται με άλλους τρόπους πέρα από τα προβλήματα μνήμης, όπως με την κατανάλωση περισσότερων ανθυγιεινών τροφών, τη μείωση του ενδιαφέροντος για τις αγαπημένες σας δραστηριότητες και την παράβλεψη της ατομικής υγιεινής και εμφάνισης», λέει η Trueba Yepez.

Αναζητήστε βοήθεια

Ενας γιατρός πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας είναι το πρώτο σημείο επαφής εάν εσείς ή κάποιος άλλος υποψιάζεται ότι υπάρχει πρόβλημα. Όσο τρομακτικό και να φαίνεται να αντιμετωπίσει κανείς αλλαγές της μνήμης, τα οφέλη είναι πολλά αν υιοθετήσετε μια ενεργητική προσέγγιση, μεταξύ των οποίων και τα ακόλουθα:

Αποκλεισμός άλλων αιτίων. μια ιατρική αξιολόγηση μπορεί να βοηθήσει στο να προσδιορίσετε εάν τα συμπτώματα σχετίζονται με μια πάθηση όπως η κατάθλιψη, η αγχώδης διαταραχή ή η αϋπνία. Αλλοι παράγοντες μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη μνήμη, όπως μια λοίμωξη, ένα νέο φάρμακο ή μια τυχαία αλληλεπίδραση ενός συνταγογραφούμενου με ένα μη συνταγογραφούμενο φάρμακο. Η αντιμετώπιση του υποκείμενου προβλήματος μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της μνήμης σας.

Έγκαιρη ανακάλυψη ενός προβλήματος. Τα προβλήματα μνήμης μπορεί να συνδέονται με μια σειρά μίνι εγκεφαλικών, τα οποία προκαλούν ήπια συμπτώματα, όπως σύντομα επεισόδια σύγχυσης. Κατά τα επεισόδια αυτά, μικρές αρτηρίες του εγκεφάλου στενεύουν ή αποφράσσονται από λιπώδεις εναποθέσεις, με συνέπεια τη μείωση της ροής του αίματος. «Η βλάβη στον εγκέφαλο είναι συχνά τόσο μικρή και ανεπαίσθητη, που οι περισσότεροι δεν την παρατηρούν ή την παραβλέπουν», λέει η Trueba Yepez. Είναι σημαντικό αυτό το πρόβλημα να εντοπιστεί το νωρίτερο δυνατό, ώστε να προληφθεί η εξέλιξή του σε μια πάθηση που ονομάζεται αγγειακή άνοια. Ορισμένα φάρμακα, όπως οι στατίνες και η ασπιρίνη χαμηλής δοσολογίας, καθώς και αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη της περαιτέρω έκπτωσης της γνωστικής λειτουργίας.

Η αναζήτηση βοήθειας νωρίτερα. Ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει για νευρολογική και ψυχολογική αξιολόγηση, ώστε να εκτιμηθούν άλλες γνωστικές ικανότητες, όπως η προσοχή, η εκτελεστική λειτουργία και ο λόγος. Εάν διαγνωστείτε με πρώιμη άνοια, είναι προτιμότερο να το μάθετε νωρίτερα και όχι αργότερα, έτσι ώστε να αρχίσετε να διαχειρίζεστε την πάθηση.

Τεχνικές για να διαχειριστείτε τη μνήμη σας

Ενισχύστε τη μνήμη σας και προστατευθείτε από την άνοια χρησιμοποιώντας τις παρακάτω τεχνικές:

Αντιμετώπιση παθήσεων. Ελέγξτε το βάρος, την αρτηριακή σας πίεση, τη χοληστερόλη και το επίπεδο σακχάρου αίματος.

∆ραστηριότητα. Η αερόβια άσκηση βελτιώνει τη ροή του οξυγόνου και του αίματος στον εγκέφαλο.

∆ιατροφή. Η πτωχή θρέψη έχει ως αποτέλεσμα πτωχή υγεία του εγκεφάλου. Υιοθετήστε μια διατροφή βασισμένη σε φυτικής προέλευσης τροφές.

Γνωστικά ερεθίσματα. Όσο περισσότερο απασχολείτε το μυαλό σας, τόσο πιθανότερο είναι να διατηρήσετε τη μνήμη σας.

Κοινωνική ζωή. Ο αποκλεισμός από κοινωνικές σχέσεις συνδέεται με μειωμένη γνωστική λειτουργία.

Χαλάρωση. Ο εγκέφαλός σας χρειάζεται χρόνο ξεκούρασης. Κάντε χαλαρωτικές δραστηριότητες όπως γιόγκα, διαλογισμό ή διάβασμα.

Υπνος. Κατά τον ύπνο ο εγκέφαλός σας αποβάλλει τις τοξίνες. Στοχεύστε σε επτά με εννέα ώρες ύπνου κάθε βράδυ.

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/