Τζούλιο Καΐμη

Eπιμέλεια Ειρήνη Περδικάρη

Ο Τζούλιο Καΐμη, (Κέρκυρα, 1897 – Αθήνα, 1982) ήταν Ρωμανιώτης (ελληνόφωνος Εβραίος) ζωγράφος και διανοούμενος, συγγραφέας, κριτικός και μελετητής του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού και της εβραϊκής παράδοσης.Υπήρξε πρωτοπόρος και συστηματικός ερευνητής του ελληνικού θεάτρου σκιών, του Καραγκιόζη.

Ο Καΐμη φιλοτέχνησε πολλούς ζωγραφικούς πίνακες τους οποίους χάριζε και σπάνια πουλούσε, χρησιμοποιώντας ευτελή υλικά και ζωγραφίζοντας σε καφενεία και ταβέρνες. Το 1995, εβδομήντα συνολικά έργα του, λάδια και ακουαρέλες, εκτέθηκαν σε μια αναδρομική έκθεση στο Εβραϊκό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Τα έργα της έκθεσης στη συνέχεια συμπεριλήφθηκαν σε λεύκωμα των εκδόσεων Caratzas με εισαγωγή του Μισέλ Φάις. Η τοπιογραφία του Καίμη τοποθετείται στο πλαίσιο της υπαιθριστικής ζωγραφικής δημιουργώντας έντονη αίσθηση του ανοιχτού χώρου και με έμφαση στην εκφραστικότητα του χρώματος, υπάγοντας την με αυτό τον τρόπο στον “εξπρεσιονιστικό υπαιθρισμό”.

Ο τρόπος απεικόνισης των πορτρέτων του Καΐμη είναι ρεαλιστικός. Η πιστότητα στην απεικόνιση του εικονιζόμενου συνδυάζεται με τη μελέτη του χαρακτήρα και της ψυχικής του διάθεσης. Η ζωγραφική του Καΐμη ουδέποτε διαμορφώθηκε από τις ορίζουσες κάποιου ιδεολογικού και αισθητικού πλαισίου, δεν υπαγορεύτηκε από κοινωνικές αναγκαιότητες ούτε απευθυνόταν σε κάποια κοινωνική ομάδα.

Ο Ελληνικός Καραγκιόζης
Το 1935 δημοσιεύτηκε από τις “Ελληνικές Τέχνες” η μελέτη του Καΐμη για τον Καραγκιόζη -γραμμένη στα γαλλικά ως συνήθιζε να γράφει η τότε ελίτ- η οποία αποτελεί το βασικότερο ερευνητικό του εγχείρημα. Ερευνά την καταγωγή του θεάτρου σκιών και την εξέλιξη του, συνομιλεί με τους δασκάλους αυτής της τέχνης, επισυνάπτει έναν κατάλογο με τα ονόματα των πιο φημισμένων καλλιτεχνών του Ελληνικού Καραγκιόζη, από την εποχή της εμφάνισης του στην Ελλάδα το 1860 έως το 1935.

Ο Ηλίας Πετρόπουλος αναφέρει στο βιβλίο του “Υπόκοσμος και Καραγκιόζης” ότι ο Καΐμης ήταν ο μελετητής που έγραψε για τον Καραγκιόζη τα πιο όμορφα πράγματα.

Η πίστη του Καΐμη για αυτήν του τη μελέτη, τον οδήγησε σε επιτόπια λαογραφική έρευνα, μέσω της οποίας συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε πρωτογενές υλικό, περιπλανώμενος σε χωριά της Αττικής και της Πελοποννήσου.

Ήρθε σε επαφή με καραγκιοζοπαίχτες, κατέγραψε μαρτυρίες, συνέλεξε πληροφορίες για τη ζωή τους, κατανοώντας έτσι τον τρόπο που χρησιμοποιούν τη σάτιρα για να διακωμωδήσουν την πραγματικότητα της εποχής τους.

Έτσι, ο Καΐμης μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρώτος Έλληνας μελετητής που ασχολήθηκε συστηματικά με την ιστορία και την εξέλιξη του ελληνικού θεάτρου σκιών, συλλαμβάνοντας το ως ένα πολύπλευρο πολιτιστικό φαινόμενο, με διαστάσεις ιστορικές, κοινωνιολογικές και αισθητικές.

Πηγή: βικιπαίδεια